Ông Trump 'ra điều kiện' với Trung Quốc về Đài Loan

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters

Ý kiến trên được ông Trump đưa trong chương trình Fox News Sunday ngày 11-12, theo Reuters.

“Tôi hoàn toàn hiểu được chính sách “Một Trung Quốc” nhưng tôi không hiểu tại sao chúng ta cứ phải bị ràng buộc bởi cái chính sách này trừ khi chúng ta thỏa hiệp với Bắc Kinh về một thứ gì đó, như thương mại chẳng hạn”, Tổng thống đắc cử Trump nói.

Động thái mới của nhiều khả năng khiến chính quyền Bắc Kinh nổi giận sau vụ điện đàm giữa ông Trump và nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn vào ngày 2-12 trước đó.

Đó là lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ đắc cử tiếp xúc với một nhà lãnh đạo Đài Loan kể từ năm 1979 khi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter công nhận vùng lãnh thổ này là một phần của Trung Quốc.

Phía Trung Quốc hiện vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận hay phản ứng nào trước nhận xét mới nhất của ông Trump.

Trao đổi với Reuters, một trợ lý Nhà Trắng của chính quyền Tổng thống sắp mãn nhiệm Barack Obama nhấn mạnh lập trường của Mỹ về chính sách “Một Trung Quốc” vẫn không thay đổi. Washington vẫn xem Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ Trung Quốc bất chấp những tuyên bố mới nhất của ông Trump

Trước đó, phản ứng trước cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái, Nhà Trắng đã cảnh báo những tiến bộ đạt được trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc có thể bị lung lay đến “tận gốc” nếu vấn đề Đài Loan không xử lý khéo.

Cũng trong chương trình của Fox News ngày 11-12, ông Trump đã nhắc lại chuyện bị Trung Quốc phản ứng khi điện đàm với bà Thái với thái độ không mấy hài lòng.

“Tôi không thích cái kiểu Trung Quốc ra lệnh cho tôi như vậy. Cuộc điện đàm khá ngắn và rất tốt. Vậy thì tại sao lại có một quốc gia nào đó lại nói rằng tôi không thể nghe cuộc gọi đó? Tôi thấy nó thật sự rất thiếu tôn trọng và thật lòng mà nói, đừng có làm như vậy”

Tổng thống đắc cử Mỹ tiếp tục chỉ trích chính sách tiền tệ của Bắc Kinh, lên án các hành động của nước này trên Biển Đông và cho rằng Trung Quốc “chẳng giúp được gì” trong vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên.

Giới chuyên gia tỏ ra lo ngại trước nhận xét mới của ông Trump, rằng nếu ông đẩy vấn đề Đài Loan đi quá xa sẽ có thể kích động một cuộc đối đầu với Trung Quốc. Tổng thống đắc cử Mỹ phải hiểu rằng không phải cái gì cũng nên có sự qua lại công bằng theo một đổi một như vậy.

Bà Jessica Chen Weiss, Giáo sư tại Đại học Cornell và là một chuyên gia về Trung Quốc cảnh báo: “Trung Quốc nhiều khả năng sẽ đẩy toàn bộ quan hệ của họ với Mỹ trở nên xấu đi để cho thấy thái độ quyết tâm về vấn đề Đài Loan”.

Mike Green, một cựu cố vấn hàng đầu về châu Á của cựu Tổng thống George W. Bush, cho biết kết thúc theo đuổi chính sách “Một Trung Quốc” sẽ là một sai lầm vì nó sẽ đẩy quan hệ Mỹ - Trung vào tình trạng hỗn loạn và gây nguy hiểm cho sự sẵn lòng hợp tác của Bắc Kinh trong các vấn đề như Triều Tiên.

Tuy nhiên, ông Green tin rằng chính quyền mới của Trump sẽ không đi quá xa và rằng ông Trump muốn cho Bắc Kinh thấy “ông ấy sẽ không dễ bị ra lệnh trong các vấn đề như Đài Loan”.