Ông Trump đắc cử tổng thống, nhiều nước bày tỏ kinh ngạc

Người Hindu Sena, thuộc nhánh cực đoan của người Hindu ở Ấn Độ, chúc mừng chiến thắng của ông Donald Trump tại New Delhi, ngày 9-11 - Ảnh: Reuters

Không chỉ nhiều người dân Mỹ bất ngờ trước chiến thắng của tỉ phú New York Donald Trump, khắp thế giới cũng có những cảm xúc lẫn lộn khi kết quả cuối cùng được công bố.

Từ bi quan…

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen gọi chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ là “một cú sốc cực lớn”.

“Đây là một cú sốc rất lớn khi theo dõi diễn biến của cuộc bầu cử”, bà Ursula von der Leyen phát biểu với đài ARD trong lúc ông Trump đang tiến dần đến chiến thắng sau khi bất ngờ giành được số phiếu bầu cao hơn tại các bang chiến lược như Florida và Ohio, đe dọa thị trường thế giới.

Đồng thời, bà cũng yêu cầu ông làm rõ lời tuyên bố liên quan đến sự hợp tác trong khối Liên minh quân sự bắc Đại tây dương (NATO) trước đây của ông trong quá trình vận động tranh cử, theo Reuters.

Nước Đức, cũng như các quốc gia châu Âu khác, đang quan ngại vì trong chiến dịch tranh cử, ông Trump có tuyên bố nếu nước Nga có tấn công một thành viên của NATO, trước khi cung cấp viện trợ quân sự, ông sẽ xem xét liệu nước đó đã có cam kết quốc phòng gì với NATO.

“Tất nhiên chúng tôi, các quốc gia châu Âu, với tư cách là đồng minh của NATO, biết rằng nếu ông Donald Trump trở thành tổng thống, ông ấy sẽ hỏi: Nước các người đã đóng góp được gì cho liên minh này?”, bà von der Leyen cho biết.

“Nhưng chúng tôi cũng thắc mắc, vị thế của ông là gì trong liên minh này”, bà nói tiếp, thẳng thắn theo tính cách người Đức.

Theo bà Von der Leyen, bây giờ chính phủ Đức cần xác định được người họ sẽ liên hệ trong chính quyền của ông Trump là ai, và ông sẽ muốn thực hiện tuyên bố nào trong chiến dịch vận động tranh cử của mình.

“Có quá nhiều câu hỏi cần được trả lời”, bà nói.

Bàn về tuyên bố “khiến nước Mỹ vĩ đại một lần nữa” của ông Donald Trump, Bộ trưởng quốc phòng Đức cho rằng điều đó chỉ có thể thực hiện được khi có một nền kinh tế hùng mạnh, và để được như vậy, thì ông Trump phải đừng tạo ra các bất ổn.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault trong khi đó nhanh chóng bày tỏ mong muốn được làm việc với ông Trump, nhưng cho biết thêm, trên quan điểm cá nhân, ông “không rõ triều đại của tổng thống Trump sẽ có ý nghĩa gì với các thách thức hiện tại, từ biến đổi khí hậu, thỏa thuận hạt nhân của phương Tây với Iran cũng như cuộc chiến ở Syria”.

Bi quan hơn, cựu Ngoại trưởng Thụy Điển Carl Bildt viết trên Twitter “có vẻ như năm nay là năm 'hạn kép' của phương Tây”, ý chỉ việc ông Trump lên làm tổng thống và việc nước Anh bỏ phiếu rời khỏi khối EU hồi tháng 6.

Đến hoan hỉ

Tổng thống Philippine Rodrigo Duterte bày tỏ "lời chúc mừng nồng ấm” đến người đồng cấp vừa đắc cử, theo thông cáo do thư ký truyền thông Martin Andanar phát đi chỉ một giờ sau khi có kết quả kiểm phiếu sơ bộ.

Ông Duterte mong muốn được làm việc với chính quyền mới của Mỹ để “cải thiện quan hệ song phương hai nước dựa trên sự trọng lẫn nhau và lợi ích chung, cũng như các cam kết về lý tưởng dân chủ và pháp quyền”.

Người ủng hộ ông Trump ở ĐH Sydney (Úc) ngày 8-11 - Ảnh: Reuters

Trong khi đó, các đảng phái cánh hữu và theo chủ nghĩa dân túy cũng lập tức bày tỏ vui mừng trước chiến thắng của ông Trump.

“Thế giới của họ đang sụp đổ, và thế giới của chúng ta thì đang được dựng xây” - Florian Philippot, một quan chức thuộc đảng cực hữu Mặt trận Dân tộc (FN) của Pháp, viết trên Twitter. Còn ông Jean-Marie Le Pen, nhà sáng lập đảng này, cũng hoan hỉ “Hôm nay là nước Mỹ, và ngày mai sẽ đến Pháp”.

Bà Beatrix von Storch, phó chủ tịch đảng cánh hữu Sự lựa chọn khác cho nước Đức (AfD), cũng cho rằng “Chiến thắng của Donald Trump là dấu hiệu cho thấy cư dân của thế giới phương Tây cần một sự thay đổi rõ ràng về chính sách”. 

Không biết tổng thống Trump sẽ làm gì

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng tỏ lòng ngưỡng mộ đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, bày tỏ hoài nghi về liên minh quân sự NATO và cho rằng Nhật Bản và Hàn Quốc nên được phép phát triển vũ khí hạt nhân để tự gánh vác gánh nặng quốc phòng của họ.

Ông cũng tuyên bố sẽ “lật ngược” thỏa thuận toàn cầu về biến đổi khí hậu mà các cường quốc đạt được tại Paris hồi năm ngoái, cũng như đàm phán lại thỏa thuận nới lỏng biện pháp trừng phạt giữa Iran và phương Tây.

Tuy nhiên, nhiều chính phủ phương Tây không chắc tân tổng thống Mỹ, một ông trùm bất động sản và cựu ngôi sao truyền hình thực tế không có kinh nghiệm chính trị, có làm đúng với những điều đã nói ở trên hay không. Điều đáng nói là tất cả những vấn đề trên đều có thể làm thay đổi trật tự thế giới.

"Chúng tôi thật sự không biết vị tổng thống Mỹ này sẽ làm gì” - ông Norbert Roettgen, một đồng minh bảo thủ của thủ tướng Đức Angela Merkel và người đứng đầu ủy ban đối ngoại Quốc hội Đức, nói với đài phát thanh nước này.

Ông Roettgen cho rằng giờ đây, khi một người đại diện cho “tiếng nói giận dữ” sắp vào Nhà Trắng và trở thành người quyền lực nhất hành tinh, “về mặt địa chính trị, chúng ta sẽ bị đặt vào tình thế không chắc chắn”.

Nhà sử học nổi tiếng Simon Schama mô tả một chiến thắng của Trump và việc đảng Cộng hòa kiểm soát cả lưỡng viện Mỹ là một "viễn cảnh thực sự đáng sợ".

"NATO sẽ chịu áp lực phải tan rã, Nga sẽ gây chuyện, 20 triệu người (Mỹ) sẽ bị mất bảo hiểm y tế, các chính sách về biến đổi khí hậu sẽ bị đảo ngược, các quy định của ngành ngân hàng sẽ xóa bỏ. Bạn muốn tôi kể tiếp không?”, ông Schama nhận định với đài BBC.