Các trang tài liệu đều tra về cái chết của Tổng thống John Kennedy được công bố theo sắc lệnh của ông Trump - Ảnh: REUTERS
Ngày 19-3, chính quyền Tổng thống Trump đã công bố hàng ngàn tài liệu liên quan đến vụ ám sát tổng thống John F. Kennedy ngày 22-11-1963, bao gồm tất cả số tài liệu trước đó không được tiết lộ do liên quan đến an ninh quốc gia - đánh dấu một bước tiến mới trong quá trình giải mật những hồ sơ từng được giữ kín suốt nhiều thập kỷ, theo Đài CNN.
Dù vậy, giới chuyên gia cũng cảnh báo rằng công chúng không nên kỳ vọng những tiết lộ này có thể thay đổi kết luận chính thức về cái chết của tổng thống John F. Kennedy.
Vẫn chưa có bằng chứng quyết định
80.000 trang tài liệu đã được đăng tải trên trang web của Cơ quan Lưu trữ quốc gia Mỹ tối 18-3 (giờ địa phương). Tuy nhiên, sẽ cần nhiều thời gian để các nhà nghiên cứu chuyên về vụ việc có thể xem xét kỹ lưỡng 1.123 tài liệu mới được đăng tải, vì chúng chỉ được xác định bằng số hiệu hồ sơ mà không có mô tả cụ thể.
Dù vậy, không có dấu hiệu nào cho thấy các tài liệu này sẽ tiết lộ những thông tin chấn động hay đủ sức làm thay đổi kết luận chính thức rằng Lee Harvey Oswald là thủ phạm duy nhất.
"Không có bằng chứng rõ ràng nào cả. Nếu có bất kỳ tài liệu nào có thể thay đổi bản chất vụ án, hội đồng của chúng tôi đã công bố chúng từ những năm 1990" - ông Tom Samoluk, cựu phó giám đốc của Hội đồng xem xét hồ sơ vụ ám sát (ARRB), chia sẻ với CNN.
ARRB là cơ quan chính phủ được thành lập vào những năm 1990 để nghiên cứu hồ sơ về vụ ám sát Tổng thống Kennedy, cũng như xem xét liệu có thể công bố công khai những tài liệu nào. Ông Samoluk và đồng nghiệp của mình đã xem xét lại nhiều kho tài liệu để công khai chúng từ năm 1994 đến năm 1998.
Trang web của Cơ quan Lưu trữ quốc gia Mỹ đăng tải các tài liệu liên quan đến cái chết của ông Kennedy, tối 18-3 - Ảnh: REUTERS
Trước đó, chính quyền cựu tổng thống Joe Biden cũng đã công bố 13.000 tài liệu liên quan đến vụ ám sát.
Năm 2023, Cơ quan Lưu trữ quốc gia Mỹ cho biết 99% tài liệu mật liên quan đến vụ án đã được công khai.
Mặc dù các đời tổng thống trước đây, bao gồm cả ông Trump, đều cam kết sẽ công khai toàn bộ số tài liệu liên quan, nhưng Cơ quan Tình báo trung ương (CIA), Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao vẫn giữ lại một số tài liệu. Lý do chính để bảo vệ danh tính của các nguồn tin bí mật còn sống hoặc có thể vẫn còn sống, cũng như bảo vệ các phương pháp hoạt động tình báo.
Không nên kỳ vọng quá nhiều
Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia (DNI) Tulsi Gabbard tuyên bố rằng đợt công bố lần này bao gồm "khoảng 80.000 trang tài liệu từng được phân loại, giờ đây sẽ được công khai mà không bị che đậy".
Tuy nhiên, một số tài liệu vẫn bị giữ lại do lệnh tòa án, quy định của bồi thẩm đoàn hoặc các hạn chế theo Mục 6103 của Bộ luật Thuế vụ nội bộ.
Vào tháng trước, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) thông báo đã phát hiện khoảng 2.400 tài liệu mới liên quan đến vụ ám sát sau cuộc tìm kiếm hồ sơ theo sắc lệnh của Tổng thống Trump. Ngoài ra, có thể vẫn còn các tài liệu từ những cơ quan khác chưa từng được công khai.
Số tài liệu này có thể làm sáng tỏ thêm một số chi tiết về hành tung của hung thủ Oswald trước ngày vụ ám sát xảy ra.
Dù vậy, một số chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng với kỳ vọng của công chúng rằng có thể xuất hiện những sự thật gây sốc sau khi số tài liệu trên được công khai.
Ông Larry Sabato, nhà nghiên cứu chính trị và là tác giả của cuốn sách The Kennedy Half-Century: The Presidency, Assassination, and Lasting Legacy of John F. Kennedy, cảnh báo rằng công chúng có thể sẽ thất vọng vì những tài liệu này có thể không tiết lộ điều gì mới.
"Tôi nghĩ chúng ta có thể học được một số điều từ các tài liệu này", ông Sabato nói. "Nhưng nếu ai đó hy vọng sẽ giải mã vụ án sau 61 năm, họ có thể sẽ phải thất vọng cay đắng".
Tổng thống Kennedy cùng vợ ngay trước khi vụ ám sát xảy ra - Ảnh: REUTERS
Giáo sư lịch sử tại Harvard Fredrik Logevall và là tác giả cuốn sách JFK: Coming of Age in the American Century 1917-56 cho biết qua email rằng những tài liệu mới có thể giúp làm rõ bức tranh tổng thể.
"Việc công bố toàn bộ tài liệu, lý tưởng nhất là không bị bôi đen, rất có giá trị. Nhưng tôi không mong đợi sẽ có tiết lộ gây chấn động nào làm thay đổi căn bản hiểu biết của chúng ta về sự kiện này", ông nói.
Vụ ám sát tổng thống Kennedy từ lâu đã trở thành tâm điểm của những thuyết âm mưu được đề cập, và một trong số đó từng được ông Trump nhắc đến.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Donald Trump từng đồng ý không công bố toàn bộ tài liệu theo yêu cầu của các cơ quan an ninh quốc gia. Tuy nhiên, khi tranh cử tổng thống năm 2024, ông Trump khẳng định sẽ công khai toàn bộ các tài liệu còn lại, làm dấy lên nhiều kỳ vọng từ công chúng.
Và giờ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã thực hiện đúng cam kết của mình.
Ngày 22-11-1963, Tổng thống Mỹ John F. Kennedy bị ám sát khi đang diễu hành bằng xe mui trần tại thành phố Dallas, bang Texas.
Cựu lính thủy quân lục chiến Lee Harvey Oswald bị bắt ngay sau đó và bị cáo buộc là hung thủ duy nhất vào tháng 9-1964. Tuy nhiên, Oswald bị bắn chết chỉ hai ngày sau khi bị bắt.
Bộ Tư pháp Mỹ và các cơ quan chính phủ liên bang đã nhiều lần khẳng định ông Oswald là hung thủ duy nhất trong suốt những thập kỷ qua. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò cho thấy nhiều người Mỹ vẫn tin rằng cái chết của Tổng thống Kennedy là kết quả của một âm mưu.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay