​Nhiều người bị bắt khẩn cấp nhưng không phạm tội

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội - ông Nguyễn Văn Hiện đã chỉ ra hạn chế này.

Án tham nhũng được đình chỉ nhiều hơn án khác

Trước Quốc hội, ông Nguyễn Văn Hiện nêu ra nhiều cố gắng của ngành kiểm sát trong nhiện kỳ, đó là: Công tác xét phê chuẩn việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn của VKS các cấp cơ bản đúng pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, đáp ứng yêu cầu điều tra tội phạm. Phát hiện kịp thời và yêu cầu cơ quan có thẩm quyền khắc phục nhiều vi phạm trong việc bắt, tạm giữ, tạm giam. 

Ông Nguyễn Văn Hiện - Ảnh: TTO

VKS các cấp đã kiểm sát các vụ án ngay từ khi khởi tố; kiên quyết hủy bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của các cơ quan có thẩm quyền điều tra, tích cực đề ra yêu cầu điều tra, trực tiếp khởi tố nhiều vụ án hình sự và bị can để chống bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hiện cho rằng ngành kiểm sát còn nhiều hạn chế chưa được khắc phục cơ bản.

Trong đó có việc số trường hợp VKS phát hiện, hủy bỏ quyết định tạm giữ chưa tương xứng với số trường hợp bắt, tạm giữ hình sự phải chuyển xử lý hành chính hoặc trả tự do.

Đặc biệt, “còn nhiều trường hợp VKS phê chuẩn bắt khẩn cấp, gia hạn tạm giữ, tạm giam, gia hạn tạm giam sau đó phải chuyển xử lý hành chính, trả tự do vì không có sự việc phạm tội” - Ông Nguyễn Văn Hiện nêu.

 Đối với các vụ án kinh tế, chức vụ và tham nhũng, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá tiến độ và chất lượng truy tố nhiều vụ còn hạn chế, thời gian giải quyết kéo dài. Và nhất là “số trường hợp đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự đối với các bị can phạm tội về kinh tế, chức vụ, tham nhũng còn nhiều so với các loại tội phạm khác” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhận xét.

Bồi thường oan sai còn chậm

Đánh giá về công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự,  ông Nguyễn Văn Hiện  cho rằng: “Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm hình sự được Tòa án chấp nhận vượt chỉ tiêu (theo Nghị quyết số 37). VKS các cấp đã ban hành hàng nghìn kiến nghị yêu cầu Tòa án và các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm”

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hiện nêu việc vẫn còn nhiều trường hợp VKS truy tố chưa chính xác bị Tòa án trả hồ sơ điều tra bổ sung, hủy án để điều tra lại hoặc tuyên bị cáo không phạm tội. Chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại một số phiên tòa chưa đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp.  

Đối với việc  triển khai, thực hiện Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, trong 5 năm qua, VKS các cấp đã giải quyết đơn yêu cầu bồi thường cho người bị oan trong tố tụng hình sự với số tiền trên 13,3 tỷ đồng.

“Tuy nhiên, còn một số trường hợp bồi thường chưa kịp thời; có những trường hợp đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự có dấu hiệu không đúng pháp luật để tránh bồi thường, nhưng chưa được xem xét, giải quyết kịp thời” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nêu ra tồn tại.