Nhật hạ vai trò Hàn Quốc trong sách trắng quốc phòng

Người biểu tình phản đối quyết định của Nhật Bản về việc loại Hàn Quốc khỏi danh sách các đối tác xuất khẩu đáng tin cậy hồi đầu tháng 8 - Ảnh: AFP

Hãng thông tấn Kyodo dẫn một nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 9-8 tiết lộ Tokyo sẽ đối tác hợp tác an ninh quan trọng của Hàn Quốc trong sách trắng quốc phòng công bố trong năm nay.

Trong chương đề cập về hợp tác an ninh giữa Nhật Bản với các nước khác ngoài đồng minh thân cận nhất của nước này là Mỹ, Hàn Quốc đã đứng ở vị trí số 2, sau Úc, hồi năm 2018.

Tuy nhiên, theo bản dự thảo được tiết lộ, năm 2019, Hàn Quốc rơi xuống vị trí thứ 4, xếp sau Úc, Ấn Độ và ASEAN. Động thái này đã phản ánh mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Tokyo và Seoul.

"Về ý nghĩa, việc sắp xếp như thế này có nghĩa là hạ cấp với Hàn Quốc" - nguồn tin trên cho biết. Dự kiến sách trắng quốc phòng Nhật Bản sẽ được công bố vào khoảng giữa tháng 9 tới.

Dự thảo sách trắng quốc phòng cũng kêu gọi Hàn Quốc giải quyết các quan ngại của Nhật Bản "một cách thích đáng". Tài liệu viện dẫn những sự việc gần đây, gồm vụ một tàu khu trục Hàn Quốc bị cáo buộc bật radar điều khiển hỏa lực và khóa mục tiêu vào trinh sát cơ P-1 thuộc Lực lượng phòng vệ trên biển Nhật Bản (JMSDF) đang tuần tra trong vùng đặc quyền kinh tế Nhật Bản hồi tháng 12-2018.

Trong sách trắng năm ngoái, Bộ Quốc phòng Nhật Bản thừa nhận Nhật Bản và Hàn Quốc đang gặp "những vấn đề khó khăn" trong quan hệ song phương, nhưng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy quan hệ "theo một cách hướng tới tương lai".

Quan hệ hai nước đã xấu đi rõ rệt kể từ năm ngoái do một loạt phán quyết của tòa án ở Hàn Quốc, theo đó yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho các lao động thời chiến trong thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng bán đảo Triều Tiên giai đoạn 1910-1945.

Hai nước cũng đang cực kỳ căng thẳng trong vấn đề thương mại sau khi Nhật Bản đầu tháng này gạch tên Hàn Quốc khỏi "danh sách trắng" gồm những nước được Nhật Bản nới lỏng kiểm tra xuất khẩu.

Chính phủ Nhật Bản vừa phê duyệt xuất khẩu chất cản quang cực tím mạnh sang Hàn Quốc, 1 trong 3 mặt hàng bị ảnh hưởng do các hạn chế xuất khẩu của Tokyo, được cho nhằm xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, tạp chí Forbes nhận định vẫn chưa có hi vọng Nhật - Hàn sẽ giải quyết được các vấn đề thương mại.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết việc thiếu niềm tin vào nhau chính là vấn đề lớn nhất gây cản trở quan hệ hai nước.

Những căng thẳng cũng lan sang lĩnh vực quân sự, khi Hàn Quốc dọa sẽ xem xét chấm dứt một thỏa thuận chia sẻ tình báo quân sự với Nhật Bản được ký năm 2016. Thỏa thuận này vốn được xem cần thiết để Nhật Bản và Hàn Quốc cùng đối phó với các động thái liên quan tới tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên.

TTO - Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung Wha và người đồng cấp Nhật Kono Taro đã thất bại trong việc thu hẹp những khác biệt liên quan đến căng thẳng thương mại tại cuộc gặp song phương ở Thái Lan.