Nhân trái đất quay nhanh hơn vỏ của nó

Phóng to

Tuyên bố cho rằng lớp nhân bên trong trái đất quay nhanh hơn trước tiên có vẻ như kỳ cục. Nhưng một số mô phỏng từ máy vi tính cho thấy lớp sắt mềm phía ngoài nhân làm chậm nhân bên trong do từ trường mà lớp nhân ngoài tạo ra.

Tuy nhiên, các nhà địa chấn học đã gặp rắc rối với việc đo lường việc lớp nhân bên trong quay quá lố. Giờ đây, các nhà nghiên cứu tìm ra bằng chứng thuyết phục cho rằng lớp nhân bên trong thực sự quay nhanh hơn phần còn lại của hành tinh.

Xiaodong Song, giáo sư địa chất tại Đại học Illinois ở Urbana-Champaign và là đồng tác giả bài viết đăng trên tạp chí Khoa học số ra ngày 26-8, nói: ”Những đòi hỏi kỳ lạ cần phải có bằng chứng kỳ lạ. Chúng tôi tin rằng chúng tôi đã có bằng chứng đó”.

Lớp nhân bằng sắt của trái đất bao gồm một cái nhân bên trong cứng hơn có đường kính khoảng 2.400km và một lớp nhân bằng chất lỏng có đường kính khoảng 7.000km. Lớp nhân bên trong nắm vai trò quan trọng trong địa động lực là thứ tạo ra từ trường trái đất, và một lực xoắn từ trường từ địa động lực được cho là lái cái nhân bên trong quay tương đối so với lớp vỏ trái đất.

Bằng chứng quan sát được đầu tiên đối với việc quay khác nhau này được giới thiệu năm 1996. Trong 9 năm qua, một số nhà địa chấn học đã nghi ngờ có những thiếu sót, hoặc thủ thuật, trong các dữ liệu gây nên chuyển động nói trên.

Nhưng khi so sánh các sóng địa chấn trong lịch sử truyền qua các nhân cứng và nhân mềm của trái đất, các nhà nghiên cứu phát hiện bằng chứng có sức thuyết phục đối với sự quay khác nhau của lớp vỏ cứng bên trong hành tinh.

Họ báo cáo những quan sát nơi 17 loạt sóng địa chấn giống nhau, gọi là các cặp dạng sóng thu được từ các trận động đất xảy ra tại vùng các đảo South Sandwich ngoài khơi Nam Mỹ. Các cặp dạng sóng được thu tại 58 trạm địa chấn ở Alaska với một khoảng cách thời gian là 35 năm, cho phép các nhà nghiên cứu phát hiện những thay đổi về thời gian cùng với các đường nét của sóng địa chấn mẫu.

Song nói: ”Sự quay khác nhau là một tiến trình động lực cơ bản đi đến cốt lõi của việc tìm hiểu nguồn gốc của trái đất và trái đất tiến hóa như thế nào. Tuy nhiên vẫn còn nhiều điều phải tìm hiểu ở bên trong trái đất của chúng ta”.