Nhân dân tay không sao chiến đấu được với 'cát tặc'?

Ông Nguyễn Thiện Nhân, chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trao đổi với một chủ bãi tập kết cát - Ảnh: Xuân Long

Ông Nguyễn Thiện Nhân, chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đã nói như vậy trong cuộc giám sát về tình hình khai thác cát sỏi, quản lý bến bãi tại hai huyện Đan Phượng, Phúc Thọ (Hà Nội), chiều 5-4.

Ông Nhân dẫn chứng: “Có một tỉnh ở đồng bằng sông Hồng, cát tặc hoành hành mà cơ quan chức năng không xử lý. Bà con bức xúc tự tổ chức thành đội, đêm đến gác bảo vệ cát, chống lại những tàu cát tặc. Nhân dân tự chống cát tặc, nghe như thế ủy ban mặt trận chúng tôi thấy buồn. Để nhân dân tự tổ chức thành những đội bảo vệ, chiến đấu với cát tặc, chỗ đấy đáng ra ủy ban mặt trận phải vào cuộc, không thể để người dân tay không chống lại cát tặc”.

Thiếu tướng Đinh Văn Toản, phó giám đốc Công an thành phố Hà Nội, cho biết toàn thành phố hiện còn 82 tụ điểm khai thác cát diễn biến rất phức tạp chủ yếu ở các quận, huyện có sông Hồng đi qua.

“Hiện nay, quy định tạm giữ tàu thuyền khai thác cát là 60 ngày. Sau tạm giữ vẫn phải trả lại, chỉ thu đầu máy và đầu hút cát. Còn giữ tàu thuyền cũng rất vất vả, không có chỗ. Thậm chí thu cái đầu máy này thì người ta lại mua cái máy khác”, ông Toản nói.

Về xử lý, ông Toản cho biết năm 2016 Công an Hà Nội bắt 117 vụ nhưng chỉ truy tố được 1 vụ.

“Để truy tố được, phải chứng minh hậu quả nghiêm trọng về môi trường, nhưng chứng minh hậu quả thiệt hại nghiêm trọng về môi trường là rất khó khăn, không giám định được”, ông Toản nêu.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Nguyễn Linh Ngọc cho biết tới đây bộ sẽ có hướng dẫn vấn đề ô nhiễm môi trường, gây ra sạt lở bờ sông và sẽ xác định thế nào là nghiêm trọng.

Phát biểu kết luận buổi giám sát, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định với diễn biến phức tạp của tình trạng “cát tặc” hiện nay, chắc chắn đây sẽ là nội dung được nêu ra trong kỳ họp Quốc hội vào tháng 5-2017.

Ông Nhân cho rằng trong quản lý cát sỏi hiện có bốn vấn đề nổi lên, phải xử lý. Đó là tình trạng không có phép khai thác mà vẫn hoạt động công khai hút cát. Có phép khai thác nhưng vẫn làm sai, sai về khai thác, sai quy mô khai thác, khối lượng.

Có giấy phép làm bãi tập kết nhưng vẫn làm sai, đó là mua cát của tàu thuyền khai thác trộm. Nạo vét luồng lạch kết hợp tận thu cát, sai ở chỗ nhân danh tận thu để khai thác không đúng chỗ, không đúng khối lượng.