Nguy cơ cáo chung của nền văn minh sông Hồng

Sông Hồng cũng được ví như nguồn sữa mẹ bởi lượng phù sa hàng tỉ mét khối mỗi năm bồi đắp cho cả một vùng châu thổ - Ảnh tư liệu: Trần Thế Dũng

GS.TSKH Vũ Minh Giang nói:

Sông Hồng là biểu tượng của dân tộc VN từ buổi sơ khai đến tận bây giờ. Chúng ta đã có cả nền văn minh sông Hồng. ​Dân tộc VN còn gọi đó là sông cái, sông mẹ và nó đã in sâu trong tâm thức người Việt.

Sông Hồng là cội nguồn của văn hóa trồng lúa nước đã phát triển thành một trình độ văn minh. Con sông này có vai trò không chỉ với kinh tế, mà nó đã đi vào tâm thức của người Việt như một biểu tượng thiêng liêng từ ngàn năm nay rồi.

Vì vậy xét về góc độ văn hóa lịch sử thì bất cứ tác động có tính can thiệp nào của con người vào dòng sông này đều cần sự đắn đo, cân nhắc.

Không phải vì những giá trị tinh thần nào đó mà chúng ta hạn chế sự phát triển. Tôi nhìn đề án này như một đề xuất khai thác con sông Hồng trong hoàn cảnh mới để phục vụ nhu cầu phát triển. Nhưng tôi đọc kỹ thì ích lợi của dự án này đem lại rất mờ nhạt.

Xưa nay lưu thông giữa hai bên bờ sông đâu lớn đến mức phải làm thủy lộ lớn đến như vậy? Khi con sông bị cắt thành từng đoạn nhỏ thì không còn sự liên thông.

Sông Hồng cũng được ví như nguồn sữa mẹ bởi lượng phù sa hàng tỉ mét khối mỗi năm bồi đắp cho cả một vùng châu thổ. Khi đắp đập thì sẽ lắng phù sa xuống dưới đáy những hồ thủy điện và làm đầy lên rất nhanh.

GS.TSKH Vũ Minh Giang - Ảnh: V.V.T.

Sự phát triển của dân tộc ta gắn liền với con sông này, nhưng không biết đơn vị đề xuất dự án này đã biết ý nghĩa của nó đối với sự trường tồn của đất nước chưa?

Đây là một dự án phản môi trường, phản văn hóa, phản lịch sử và thậm chí có hại cho dân tộc. Tôi tha thiết đề nghị Thủ tướng và Chính phủ nên dừng dự án này lại, không nghiên cứu tiếp nữa, bởi lợi ích của dự án không thuyết phục nhưng hệ lụy thì quá lớn. Tôi e ngại rằng nếu Chính phủ quyết phê duyệt dự án này có thể sẽ gây bất an trong dân.

Nếu dự án này được triển khai thì nền văn minh sông Hồng từ hàng nghìn năm nay sẽ đến ngày cáo chung. Chúng ta tự hào bao nhiêu về văn minh sông Hồng thì sáu con đập thủy điện nhỏ này sẽ tàn phá nền văn minh ấy.