Người 'phục dựng' những cuộc đời lầm lỡ

Bà Phượng đã giúp nhiều người trở về con đường lương thiện, hòa nhập với cộng đồng và có công việc ổn định - Ảnh: TRẦN MAI

Có bà Phượng bên cạnh, những con người từng vào tù ra tội được bước vào con đường mới, nơi họ được mọi người đón nhận và yêu thương.

Từ bà giáo thành "bà dân vận"

Buổi trưa, sau khi gặp gỡ đồng nghiệp cũ nhân dịp Ngày nhà giáo Việt Nam, bà Phượng trên chiếc xe máy của mình đi dọc các hẻm phố. Ở đó, bà nhận được những lời chào của người dân nhưng với vai trò "bà giáo dân vận".

Rẽ vào con hẻm, bà Phượng dừng xe tại trụ sở Công an phường 9. Một chiến sĩ công an ra tâm sự cùng bà. Đủ chuyện lớn nhỏ trong phường mà Công an phường 9 phải nhờ bà Phượng góp một tay, nhất là động viên nhắc nhở những người vừa thoát khỏi vòng lao lý trở về nẻo thiện. 

Bà Phượng cười hiền: "Giúp đỡ được người từng vi phạm pháp luật tốt lên mỗi ngày là niềm vui của tôi, tôi hạnh phúc với điều ấy".

Niềm hạnh phúc mà bà nói đến cũng rất tình cờ. Ngày gấp lại cuốn giáo án, trở lại cuộc sống an nhàn của tuổi già, bà Phượng tham gia các câu lạc bộ khác nhau dành cho những người lớn tuổi, ở đó bà thấy được nỗi buồn trên khuôn mặt người mẹ, tiếng thở dài của người cha và sự chua chát mà những gia đình có thành viên từng tù tội gặp phải. 

Một người cả đời gắn bó với nghiệp trồng người, bà Phượng hiểu rằng nếu biết cách giáo dục và thật sự tâm huyết sẽ thay đổi được con người. "Tôi nghĩ đơn giản là những học trò cá biệt mà mình quan tâm bằng tấm lòng thì các em sẽ tiến bộ từng ngày. Trong cuộc sống cũng vậy, cứ làm bằng hết tấm lòng và có niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp thì cái xấu sẽ lùi dần" - bà Phượng tâm tình.

Nhưng trường đời nghiệt ngã hơn trường học rất nhiều. Ở đó, không dễ gì tiếp cận được những người lầm lỡ, họ chẳng biết bà là ai cả, người thân cũng dè chừng vì đã quen sự soi mói về cái án của người nhà. 

Những lần đầu tiếp xúc, bà Phượng tự giới thiệu mình nhưng chẳng ai tiếp. Tâm lý lo lắng khiến tất cả phải khép mình lại. Trong khó khăn ấy, nghiệp vụ sư phạm tưởng không còn chỗ dùng bỗng trở nên hữu dụng. "Mưa dầm thấm lâu", bà Phượng kiên trì theo đuổi từng nóc nhà, dần dần những người lầm lỡ xem sự có mặt của bà như một thành viên trong gia đình.

Bà bắt đầu động viên, khuyến khích người lầm lỡ nói lên ý nguyện của mình: "Cháu muốn gì nói cô, cô sẽ giúp". Hơn ai hết, bà Phượng hiểu rằng cái "nhà tù cuộc đời" thật sự đáng sợ, có thể chặn đứng tất cả con đường đến với miền thiện của người từng có quá khứ đen tối. 

Bà muốn cởi trói và lắng nghe: "Có cháu mong được xóa án, có cháu muốn có vốn làm ăn, có cháu muốn học nghề... và một mong muốn chung là mọi người đừng xa lánh". Bà Phượng hiểu việc đầu tiên là phải hòa nhập, mọi người phải tin, không xem các cháu là tội phạm nữa thì mới bắt đầu lại được. 

"Thế là nhân những buổi sinh hoạt chung, tập thể dục buổi sáng... tôi tâm tình với mọi người, họ bắt đầu chung tay giúp các cháu tự tin làm lại cuộc đời" - bà Phượng chia sẻ.

Như một sợi dây kết nối, mong muốn của người lầm đường được bà Phượng chia sẻ với công an, chính quyền và tấm lòng nhiệt huyết của bà được đón nhận. "Tôi mừng vì lãnh đạo các cấp lắng nghe tôi, ở đây chẳng còn ai nghĩ đến cái án của các cháu từng mang nữa. Các cháu cũng nói chuyện với công an như anh em, không còn sợ hãi bỏ trốn nữa" - bà Phượng trải lòng.

Chuyện của Ch. và T.

Ch. và T. cùng dính án ma túy, người sử dụng, người mua bán và trải qua những ngày tháng ở trại giam. Họ trở về cuộc sống bình thường và nhờ sự giúp đỡ của bà Phượng nay đã có cuộc sống ổn định.

Ch. kể sau hai năm ở tù, anh trở về nhà với ánh mắt buồn của mẹ, cả khu phố không ai chơi với Ch.. Chàng trai trẻ sống khép mình trong nhà. Lúc đó, chỉ có những "bạn" cũ rủ đi chơi, nhưng anh không muốn mình tiếp tục sai lầm nữa. Ch. nói: "May quá, lúc đó cô Phượng đến tâm sự và lôi tôi ra khỏi nhà, xin việc cho tôi làm gia công giày với một người trong phố. Bây giờ thì chẳng ai xem tôi là người nghiện cả".

Bà Th. - mẹ Ch. - thì tỏ rõ những niềm vui. Với bà, căn nhà chật chội này không khiến bà ngột ngạt nữa, lòng bà mở ra khi Ch. đã trở thành người tốt. Bà Th. nhớ thời gian đầu tiên khi Ch. ra tù, bà ngại tiếp xúc với mọi người trong khu phố. 

"Lúc đó cô Phượng đến kêu tôi đi tập thể dục cùng, rồi tham gia hội đoàn thể. Cứ đến là cô Phượng lại dặn Ch. thương mẹ thì phải sống thật tốt. Con tôi tốt như giờ là nhờ cô Phượng" - bà Th. tâm sự.

Còn T. với tội danh buôn bán ma túy, anh bị kết án 11 năm. Nhờ cải tạo tốt, anh được cho về trước hạn 2 năm. Gia đình không còn niềm tin vào T. nữa, anh cũng trở nên xấu tính. 

Rồi bà Phượng đến, đứng ra giải tỏa áp lực của gia đình, anh T. cũng thôi những căng thẳng và bắt đầu làm lại đời mình bằng một quán cà phê vỉa hè. Cái quán cà phê nhỏ bé ấy không khiến anh giàu lên được, nhưng đó là đồng tiền thiện lương đủ để vợ chồng anh trang trải mỗi ngày. 

"Tôi giờ sống bình lặng, thấy mình khác trước rất nhiều. Cảm ơn cô Phượng đã tin tưởng và tạo mọi điều kiện cho tôi làm lại cuộc đời" - anh T. nói.

Cuộc đời thêm một người tốt, bà Phượng thêm một nỗi vui trong đời mình, cứ thế bà bước vào trường đời với cả sự bao dung. Gần chục năm làm công tác dân vận, bà Phượng cũng rút ra cho mình những kinh nghiệm quý báu, chẳng có bài học sách vở nào trong dân vận, thực tiễn cuộc sống mới là bài học lớn. 

"Bác Hồ nói giản dị mà sao cả dân tộc đều nghe, bởi Bác có tấm lòng và như người thân của tất cả chúng ta. Tôi học Bác điều ấy trong công việc của mình" - bà Phượng chia sẻ.

TTO - Bằng tình yêu thương và kiên trì theo đuổi, các nhân viên Tổ chức Tầm nhìn thế giới cùng UBND quận Sơn Trà (TP Đà Nẵng), đã trao cho nhiều bạn trẻ cơ hội sửa chữa sai lầm, vươn lên làm lại cuộc đời.