Quy định thu hồi đất làm khu đô thị, khu dân cư khiến nhiều đại biểu lo ngại - Ảnh: Q.V.
Theo bà Bình, việc thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có thu hồi đất để thực hiện khu đô thị được ghi trong Luật đất đai năm 2013 mở ra việc phát triển đô thị. Tuy nhiên trong thực tế tình trạng thu hồi đất để thực hiện các dự án này rất phức tạp.
Có những vùng người dân đã ổn định rồi nhưng lại "vẽ" ra một dự án đô thị là bị giải tỏa đền bù, nhà cửa của người dân phải di dời gây lãng phí nguồn lực xã hội, nguồn lực về tài nguyên môi trường. Hay việc thu hồi đất nông nghiệp để thực hiện các dự án đô thị gây nguy cơ mất an ninh lương thực và nhiều vấn đề khác, bà Bình cho biết thêm.
Để khắc phục tình trạng này, bà Bình kiến nghị việc thu hồi đất để thực hiện các khu đô thị, khu dân cư, nhà ở thương mại trong dự thảo luật cần cụ thể hơn nữa theo đúng tinh thần nghị quyết 18/NQ-TW. Đặc biệt, phải rõ tiêu chí, nguyên tắc và theo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, theo thẩm quyền quản lý đất đai.
"Nếu cứ quy định chung chung sẽ dẫn đến tình trạng lợi dụng các khoảng trống pháp lý để các nhóm lợi ích lợi dụng không đem lại nguồn lợi cho ngân sách nhà nước, cho sự phát triển đô thị mà người dân lại thiệt đơn, thiệt kép", bà Bình nhấn mạnh.
Một vấn đề khác trong dự thảo Luật đất đai sửa đổi được bà Cao Xuân Thu Vân - phó chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - nêu tại hội nghị là vấn đề tích tụ đất nông nghiệp, khắc phục tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp, phát huy tối đa nguồn lực từ đất đai.
Theo bà Vân, khi cho phép sử dụng một tỉ lệ đất để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp kết hợp với dịch vụ, tức diện tích đất nông nghiệp sẽ giảm do một phần đất nông nghiệp đã chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp.
Mặt khác, điều 214 dự thảo luật quy định tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa của hộ gia đình, cá nhân. Quy định này phù hợp và đã cụ thể hóa được tinh thần nghị quyết số 18-NQ/TW về mở rộng đối tượng nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp, khuyến khích các tổ chức kinh tế tập thể tích tụ đất đai cho sản xuất kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp...
Nhưng theo bà Vân, cần quy định cụ thể "đối tượng tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng" và "điều kiện được nhận chuyển nhượng" để vừa thúc đẩy kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển vừa đảm bảo ổn định cuộc sống của nông dân, tránh tình trạng nông dân không còn tư liệu sản xuất, không có việc làm, thu nhập sau khi chuyển nhượng đất trồng lúa cho các tổ chức kinh tế.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà (thứ 2 từ trái sang) cho biết những góp ý của đại biểu tại hội nghị sẽ được tiếp thu nghiêm túc để hoàn thiện dự thảo Luật đất đai - Ảnh: Q.V.
Tiếp thu ý kiến tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định các ý kiến đóng góp sẽ được cơ quan soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu nghiêm túc.
Đặc biệt, những nội dung liên quan đến việc thể chế mục tiêu chính sách, giải pháp và điều kiện thực hiện chính sách liên quan đến lĩnh vực đất đai, chế định những nội dung quan trọng liên quan đến vấn đề tài chính và định giá đất đai, về thu hồi đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư nhằm đảm bảo mọi quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất và quyền của người bị thu hồi đất sẽ được đảm bảo công bằng, chia sẻ lợi ích.
Chủ tịch Ủy ban trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho biết các ý kiến tại hội nghị đều ghi nhận, đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo và Chính phủ đã chuẩn bị dự án Luật đất đai (sửa đổi) công phu, bài bản, khoa học, bám sát nội dung nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; bám sát thực tiễn và tuân thủ Hiến pháp, cơ bản tương thích với hệ thống pháp luật hiện hành và giải quyết được nhiều vấn đề quan trọng đặt ra trong thực tiễn.
Bước đầu đã tạo được niềm tin về một dự án Luật đất đai (sửa đổi) sẽ đáp ứng mong đợi của nhân dân.
Cần có cơ chế giải quyết tranh chấp về giá đất
Cho rằng tranh chấp về giá đất tại các dự án thu hồi đất khá phổ biến, nhà nước định giá qua Hội đồng thẩm định giá còn người dân bị thu hồi đất thì không đồng ý, theo TS Châu Hoàng Thân - Trường đại học Cần Thơ, cần có cơ chế giải quyết tranh chấp về giá đất.
Đồng thời đề xuất phải có thêm thành phần của UBMTTQ Việt Nam, đại diện Hiệp hội bất động sản, hội thẩm định giá vào trong thành phần của Hội đồng thẩm định giá đất.
Về việc thu hồi đất, các chuyên gia cho rằng dự thảo Luật chưa đề cập đến cơ chế chia sẻ lợi ích của chủ đầu tư cho người có đất bị thu hồi trong quá trình khai thác đất. Trong khi đó, theo GS -TS Đặng Hùng Võ, định nghĩa về đất công hiện vẫn chưa rõ ràng là nguyên nhân khiến đất công bị chuyển thành đất tư.
Trong thực tế, từ đất công được dùng cho trường hợp đất công cộng, đất nhà nước. Trong ngôn ngữ dùng hàng ngày, trong văn bản vẫn ghi là đất công nhưng không có một định nghĩa pháp lý. Trong khi vẫn tồn tại một cách hiểu khác là đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước quản lý. Vì thế dù đất có thuộc quyền sử dụng của tư nhân thì đất vẫn thuộc sở hữu toàn dân vẫn là đất công.
Ông Võ cảnh báo không để sở hữu toàn dân về đất đai bị lạm dụng để chuyển đất công thành đất tư.
D.N.HÀ
Đăng ký tại đây
Bình luận hay