Ngoại trưởng Mỹ: Mỹ không chịu trách nhiệm về Iraq

* Obama: Phiến quân Iraq có thể đe dọa các nước khác

Trong khi đó, các tay súng ISIS có nguồn gốc từ Al-Qaeda đang đánh chiếm hết thành phố này tới thành phố khác.

Phóng to

Phiến quân ISIL đang tiến về Baghdad, ảnh chụp qua YouTube ngày 17-6 - Ảnh: YouTube.com

“Hợp chủng quốc Hoa Kỳ không chịu trách nhiệm cho những gì đã xảy ra ở Libya, hay Iraq hiện giờ”, ông Kerry nói trong một cuộc họp báo ở Cairo, Ai Cập vào ngày 22-6, sau cuộc hội đàm với tổng thống đắc cử Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi, một phần trong chuyến công du Trung Đông của ông.

“ISIL là một ý thức hệ bạo lực và mang tính đàn áp, là sự đe dọa không chỉ cho Iraq mà cả khu vực… Đây là thời khắc trọng yếu mà chúng ta phải hối thúc những nhà lãnh đạo Iraq đối mặt với các thách thức và thực sự lên tiếng vì người dân”, ông Kerry nói trong cuộc họp báo.

Trước đó, ngày 19-6, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nói sẽ cử thêm 300 quân nhân Mỹ tới Iraq đóng vai trò cố vấn. Nhà lãnh đạo tối cao của Iran, Giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei, ngày 22-6 đã cáo buộc động thái đó của Washington là lợi dụng tình hình để tăng cường sự kiểm soát trở lại với Iraq, theo hãng tin Iran IRNA.

Ông Kerry bác bỏ những cáo buộc và nói Mỹ không can thiệp vào tình hình Iraq và người dân nước này vẫn toàn quyền lựa chọn những người lãnh đạo họ. “Nước Mỹ đã đổ máu và nỗ lực nhiều năm trời để người Iraq có thể tự trị… nhưng ISIL vượt qua biên giới từ phía Syria, kích động bạo lực từ bên trong. Họ đã tấn công những cộng đồng vô tội”, ông Kerry nói.

ISIL có mục tiêu thành lập một nhà nước Hồi giáo Sunni giống thời Trung Cổ bao gồm cả Iraq và Syria. 2013 đã trở thành năm đẫm máu nhất ở Iraq kể từ năm 2008 với 7.000 thường dân thiệt mạng.

Tổng tống Obama đã cảnh báo các phần tử vũ trang cực đoan có thể gây ra nhiều rắc rối không chỉ cho Iraq, mà cả khu vực. ISIL hiện đang tiến nhanh về Baghdad. Ông Obama đã bác bỏ khả năng Mỹ sẽ can thiệp quân sự trở lại, nhưng “chúng ta sẽ phải hết sức cảnh giác. Vấn đề ngay lúc này là ISIS có thể gây ra nhiều bất ổn cho đất nước đó (Iraq), và cho cả khu vực”, ông Obama nói trong một cuộc phỏng vấn phát trong chương trình “Face the Nation” của đài truyền hình CBS phát ngày 22-6.

“Bất ổn có thể lan sang một số nước đồng minh của chúng ta như Jordan”, ông Obama nói. “Họ đang dính líu vào cuộc chiến ở Syria, và khoảng trống quyền lực đã xuất hiện”.

Ông Obama cũng nói dù Mỹ có đổ bao nhiêu tiền bạc và vũ khí cũng không thể giúp Iraq đoàn kết nếu các lãnh đạo chính trị của nước này không hành động vì quốc gia: “Tôi nghĩ điều quan trọng là phải nhận thấy ISIS chỉ là một trong rất nhiều tổ chức chúng ta phải để mắt tới. Al-Qaeda ở Yemen hiện vẫn đang hoạt động mạnh. Ở Bắc Phi, vẫn còn những tổ chức như Boko Haram bắt cóc phụ nữ trẻ, những tổ chức cực đoan và bạo lực”.