Nghị định ban hành cho có?

Phóng to

Giới doanh nghiệp đang băn khoăn về điều này. Nhìn ở góc độ truyền thông văn hóa, sự ngăn cản tặng quà với mục đích quảng bá thương hiệu là thái độ kỳ thị hoạt động quảng cáo. Giáo sư Huỳnh Văn Tòng lúc sinh thời có một nhận định: Nếu một thành phố không có ánh đèn quảng cáo là một thành phố chết. Cứ nhìn theo hướng đó thì một dịp kỷ niệm, một sự kiện truyền thông của công ty, doanh nghiệp cụ thể mà không có vật phẩm quà tặng mang logo, biểu trưng để quảng bá thương hiệu thì đó là một sự kiện chết.

Điều lớn lao hơn là nghị định này đã quy định lại hàng loạt hành vi mà bấy lâu nay mọi người vẫn hành xử và mặc nhiên xem là một biểu hiện của văn hóa. Chẳng hạn việc tặng quà, trang trọng hơn, tặng vật kỷ niệm của doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh với những khách hàng được xem là gắn bó hoặc có lý do để giữ một kỷ vật của đơn vị nhân một dịp cụ thể.

Thế thì tại sao những việc này lại bị liệt vào các hành vi bị cấm?

Một chuyên viên truyền thông tại TP.HCM khi đọc nghị định này đã thốt lên: “Tôi hơi bàng hoàng vì nghị định này. Nhiều người nói rằng không có túi quà in logo thì vai trò nhà tổ chức, nhà tài trợ ở đây là gì? Theo tôi, đó không phải là vấn đề chính. Cá nhân tôi nhìn nhận rằng bản thân của việc tặng quà trong sự kiện hoặc hội nghị không nhằm mục đích quảng cáo ra bên ngoài theo kiểu: à, tôi vừa được đơn vị có in cái logo trên túi giấy này tặng quà. Món quà ấy có ý nghĩa kỷ niệm giữa người trao và người nhận nhiều hơn. Đối với một sự kiện kỷ niệm hay lễ phát động, ra mắt chiến dịch, một món quà có chức năng đánh dấu, gợi nhắc, thậm chí lan truyền thông điệp nếu nó đủ thú vị. Ví dụ một quyển sách có chữ ký của diễn giả, một vòng tay đơn giản để ghi nhớ một cam kết, hay một kỷ niệm chương để đánh dấu sự tham gia của từng vị khách trong một hội nghị quan trọng. Thường giá trị của những món này không lớn. Đó chỉ là một cử chỉ rất lịch lãm và tinh tế mà ban tổ chức dành cho người tham dự. Người nhận, người trao không phiền thì thôi, mắc mớ gì người ngoài nhìn vô thấy phiền?”.

Câu hỏi ấy không dễ trả lời. Và nếu nhìn theo xu hướng lan tỏa các giá trị sống thì một chiến dịch Mùa hè xanh, một chương trình từ thiện kết nối yêu thương khởi đi từ báo chí đến các biểu tượng của tinh thần hiến máu nhân đạo... tất cả đều dùng biểu trưng, biểu tượng để gắn kết mọi người. Sức mạnh xã hội và sự sẻ chia từ vô vàn cá nhân hữu danh hoặc vô danh đều gặp nhau ở đó.

Vậy thì tại sao trong những kỳ gặp mặt, những cộng đồng có điểm chung ấy không được chia sẻ cho nhau những biểu tượng chung đã được cộng đồng thừa nhận?

Và điều đáng nói ở đây, lập luận và giải pháp trong cùng một vấn đề đã mâu thuẫn nội tại. Cứ nhìn vào nghị định 145 mới nhất, nội dung là điều chỉnh rất nhiều hành vi thuộc rất nhiều đối tượng trong xã hội, nhưng nói như ông Phan Đình Tân - người phát ngôn Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch, nghị định này mang tính khuyến khích thực hiện và không quy định các điều khoản chế tài, vì trước đây đã có những quy định chế tài “nhưng không xử phạt được”.

Nói vậy, hóa ra nghị định do Nhà nước ký ban hành lại chỉ có giá trị khuyến khích thực hiện?