03/04/2022 12:04 GMT+7

Nghe lại Odessa thành phố trên biển Đen

DANH ĐỨC
DANH ĐỨC

TTO - Cách đây đúng 53 năm, vào ngày 30-3-1969, anh em nhà Bee Gees đã phát hành bộ LP đôi có tựa đề rất 'hương xa' là Odessa.

Nghe lại Odessa thành phố trên biển Đen - Ảnh 1.

Bee Gees năm 1969 - năm ra mắt LP Odessa - Ảnh: Magnet

1. Hơn 50 năm, vẫn còn nhớ như in những cảm xúc khi nghe album này năm đó ở Đà Lạt: man mác buồn khi nghe ca khúc chủ đề của album, có cái tên rất ấn tượng: Odessa, City On The Black Sea (Odessa, thành phố trên biển Đen), càng buồn hơn khi nghe Thất hải khúc (Seven Seas Symphony), trước khi phấn chấn trở lại với mẩu hành khúc With All Nations International Anthem (Cùng với tất cả các dân tộc: quốc tế ca).

Gọi album này là "hương xa" do lẽ ở những thập niên đó, thành phố Odessa thuộc về một thế giới khác với thế giới của anh em nhà Bee Gees cùng những người nghe nhạc của họ. 

Đó còn là do Odessa là một thành phố trên biển Đen song kiến trúc lại đậm sắc màu Địa Trung Hải, mang dáng dấp Pháp và Ý nhiều hơn, nhất là khi hầu hết những dinh thự cổ xây hồi thế kỷ 18 và 19 vẫn còn đó không bị hủy diệt trong Thế chiến thứ nhì và Odessa vẫn còn cái duyên dáng của "ngày hôm qua" cùng cái danh xưng "Hòn ngọc biển Đen". 

Odessa mà anh em nhà Bee Gees nhắc đến là một hải cảng lớn mỗi năm có đến bốn triệu hành khách và ba, bốn chục triệu tấn hàng hóa đi và đến. Bởi thế, ca khúc này mới có tựa là Odessa, thành phố trên biển Đen.

Chính trong góc cạnh này của Odessa mà ngay từ câu đầu tiên sau đoạn intro bằng piano bị chen bởi tiếng sóng gió, rồi thì tiếng đàn guitar thùng cùng tiếng đàn cello trầm buồn, The Bee Gees hát: "Ngày 14 tháng 2, năm 1899, con tàu Veronica của Anh mất tăm..." (Fourteenth of February, eighteen ninety-nine, The British ship Veronica was lost without a sign). 

Thiệt ra, con tàu Veronica này là trong tưởng tượng. Rồi, như đang trong ảo giác, họ hư cấu chuyện một thủy thủ đắm tàu trên biển Baltic, giờ vất vưởng trên một dải băng giá đang trôi tự do (I lost a ship in the Baltic sea, I'm on an iceberg running free)...

Ca khúc Odessa, City On The Black Sea của anh em nhà Bee Gees

2. Những năm cuối thập niên 1960, ảo giác bồng bềnh đó đến từ đâu, hầu như ai cũng biết. Một con tàu mất, bao nhiêu thủy thủ mất, bao nhiêu gia đình ly tán, thậm chí họ không còn có lại con chó của họ (They haven't got their dog anymore)... 

Giọng ca của Robin Gibb bình bình, nhấn nhá các nguyên âm hơn, chứ không dứt khoát, lên cao vút như trong I started a joke... 

Cách ca bè của anh em nhà họ cũng thế, "lừ đừ" chớ tròn trịa như trước. Dường như họ đang tưởng nhớ con tàu Veronica đó và than vãn cho Odessa - một thành phố cảng bị mất một con tàu.

Có thành phố cảng nào không tang chế khi mất một con tàu cùng thủy thủ đoàn? Và anh em nhà Gibb gọi tên thành phố ấy, Odessa, như đoạn từ 4’42", thảm thiết trong tiếng đàn cello nặng trĩu. Bài hát, may mắn thay, còn là một sự phối ngẫu tuyệt vời của đàn guitar thùng, đàn cello và đàn piano...

3. 53 năm sau, thành phố cảng Odessa cũng trong tang tóc như thế, song hơn thế. Những chia sẻ lo âu cho Odessa đến từ khắp thế giới. 

Tờ Rolling Stone, một tạp chí âm nhạc và cả chính trị vào hàng "cây đa, cây đề" ra đời từ năm 1967, mới hôm 15-3 đã ta thán cho Odessa: "Nhà thơ tiếng Nga nổi tiếng nhất, Boris Khersonsky, nào có tầng hầm trong ngôi nhà của mình. 

Vì vậy, khi tiếng còi báo hiệu không kích nổi lên - có đến cả chục lần mỗi ngày - ông và vợ trốn trong căn phòng cách xa mặt đường phố nhất. Để tự bảo vệ tốt hơn, họ đã lót các cửa sổ bằng những cuốn sách mà họ đã viết".

Ngay cả từ châu Á, tờ Japan Today 27-3 cũng âu lo: "Cảng Odessa ở biển Đen đang chôn mìn các bãi biển của mình và gấp rút bảo vệ di sản văn hóa của mình khỏi số phận đáng sợ kiểu Mariupol trước cảnh báo ngày càng gia tăng rằng thành phố chiến lược có thể là thành phố biển tiếp theo của Ukraine đang bị tước bỏ".

Tạp chí của Viện Bảo tàng Smithonian chia sẻ: "Ở miền nam, tại thành phố cảng Odessa, các tình nguyện viên đã tạo ra một lá chắn bằng bao cát có thể bao quanh tượng đài tân cổ điển của bá tước Richelieu, người đã biến ngôi làng Odessa này thành một thành phố tân thời. 

Tờ Odessa Journal 30-3 loan tin ít nhất 100 tàu hàng nước ngoài đang bị kẹt trong các cảng của Ukraine do bị hải quân Nga phong tỏa, theo báo cáo của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO), và rằng từ hôm 24-2, đã có 5 tàu hàng trúng đạn.

Một album nay nghe lại buồn không còn là man mác nữa mà là...

Trong LP Odessa, cảm giác man mác buồn của Odessa được nối tiếp bởi ca khúc You'll Never See My Face Again (Anh/em sẽ không thấy mặt em/ anh nữa đâu) - tất nhiên, nội dung bài này không dính dáng gì tới ca khúc Odessa, song cũng cùng mạch cảm giác.

Cũng gắn kết với Odessa, thành phố trên biển Đen, còn có một giao hưởng đề cao tính "tứ hải giai huynh đệ", tựa là Seven Seas Symphony (Thất hải khúc) - Tây phương gọi là 7 đại dương gồm Bắc Băng Dương, Nam Băng Dương, Bắc Thái Bình Dương, Nam Thái Bình Dương, Bắc Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.

Tiếng đàn piano lững thững ở đoạn đầu, rồi thì dũng mãnh trong các đoạn cao trào như thể hiện tính "thất hải giai huynh đệ"...

Nhà báo Việt Nam ở Odessa

TT - Nhà báo Võ Trung Dung, cộng tác viên của Tuổi Trẻ, đã có mặt tại thành phố cảng Odessa - nơi từng xảy ra vụ thiệt mạng đẫm máu trong những xung đột hiện nay ở Ukraine.

DANH ĐỨC

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Phim hoạt hình Wolfoo và cuộc đua tam giới ra rạp

Phim hoạt hình Wolfoo và cuộc đua tam giới đã có buổi chiếu sớm tại TP.HCM tối 9-7 trước khi chính thức 'xuất phát' toàn quốc từ ngày 11-7.

Phim hoạt hình Wolfoo và cuộc đua tam giới ra rạp

Khai mạc giải bóng đá hoành tráng, có trống hội và Võ Hạ Trâm, Đông Hùng 'đốt cháy' sân khấu

Khai mạc Giải bóng đá Công an - Cảnh sát các nước ASEAN mở rộng 2025 hoành tráng, công phu; Võ Hạ Trâm và Đông Hùng 'đốt cháy' sân khấu.

Khai mạc giải bóng đá hoành tráng, có trống hội và Võ Hạ Trâm, Đông Hùng 'đốt cháy' sân khấu

Công nương Kate Middleton lần đầu diện Dior đón Tổng thống Pháp đến Vương quốc Anh

Ngày 8-7, Kate Middleton cùng chồng - Hoàng tử William - đón tiếp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Đệ nhất phu nhân Brigitte Macron tại Anh.

Công nương Kate Middleton lần đầu diện Dior đón Tổng thống Pháp đến Vương quốc Anh

Cô đừng hòng thoát khỏi tôi: Thúy Ngân là 'thiên thần có nguy cơ sa ngã'

Cô đừng hòng thoát khỏi tôi khai thác đề tài đang nóng trong xã hội: lừa đảo trực tuyến, buôn người xuyên quốc gia. Diễn viên Thúy Ngân ví von vai diễn của cô là 'thiên thần có nguy cơ bị sa ngã'.

Cô đừng hòng thoát khỏi tôi: Thúy Ngân là 'thiên thần có nguy cơ sa ngã'

Ca sĩ Hồng Nhung hát khác đi sau khi mắc bệnh ung thư

Trong buổi họp báo ra mắt ca khúc mới, ca sĩ Hồng Nhung thừa nhận sau biến cố sức khỏe, cô có cách hát khác đi nhưng không phải ở kỹ thuật, mà xuất phát từ nội tâm chính mình.

Ca sĩ Hồng Nhung hát khác đi sau khi mắc bệnh ung thư

Scarlett Johansson: Mỹ nhân quyến rũ nhất thế giới gây thương nhớ với gu thời trang táo bạo

Scarlett Johansson luôn được xem là biểu tượng thời trang đích thực. Nữ diễn viên không ngần ngại thử sức với những thiết kế cổ sâu gợi cảm hay váy xẻ cao tôn đôi chân thon gọn, liên tục mang đến cảm hứng cho người hâm mộ.

Scarlett Johansson: Mỹ nhân quyến rũ nhất thế giới gây thương nhớ với gu thời trang táo bạo
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar