Nếu chất thải của Formosa nguy hại, xử lý hình sự

Cơ quan chức năng phát hiện khoảng 267 tấn chất thải của Formosa chôn lấp trái phép - Ảnh: CTV

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, pháp luật quy định rất rõ về quản lý chất thải. Thứ nhất, chủ thể phát sinh ra chất thải phải có trách nhiệm rõ ràng trong quản lý. Quy định việc chọn nhà xử lý chất thải có năng lực, có giấy phép, phải kiểm tra kỹ thì mới được chuyển, xử lý chất thải.

Thứ hai, những người, đơn vị xử lý chất thải, đặc biệt là chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại phải có giấy phép. Phải được các cơ quan quản lý ở trung ương cấp phép nếu chất thải đó thải qua, vận chuyển đi qua nhiều tỉnh.

Còn ở địa phương, Sở Tài nguyên - Môi trường địa phương sẽ là nơi cấp phép. Như vậy, đối chiếu và xác định xem chất thải của Formosa chôn lấp vừa qua là chất thải gì, có số liệu chính xác thì sẽ xác định rõ trách nhiệm của người phát sinh ra chất thải đó.

Quá trình kiểm tra cũng làm rõ năng lực, trách nhiệm, cơ sở pháp lý của người nhận chất thải đó. Đó là trách nhiệm của người vận chuyển, trách nhiệm của người nhận xử lý. Tất cả những việc này đều có quy định.

Việc đưa chất thải nguy hại chôn lấp ra môi trường sẽ xử lý ra sao, thưa ông?

Trong trường hợp chôn lấp chất thải của Formosa vừa qua, nếu thật sự là đưa chất thải nguy hại ra chôn lấp ngoài môi trường thì có thể xử lý theo Bộ Luật hình sự với tội đưa chất thải ra làm hủy hoại môi trường.

Chắc chắn việc này là bộ và địa phương cũng như người dân đều mong muốn nếu phát hiện sai đến đâu, lỗi đến đâu xử lý đến đó. Quan điểm sẽ xử lý thật nghiêm để răn đe.

Đoàn công tác của Bộ TN-MT đã vào Hà Tĩnh kiểm tra việc chôn lấp chất thải, ông đã chỉ đạo đoàn kiểm tra, làm rõ việc chôn lấp ra sao?

Quan trọng nhất hiện nay địa phương Hà Tĩnh có đầy đủ thẩm quyền xử lý việc chôn lấp này. Đoàn công tác của Bộ vào Hà Tĩnh để phối hợp kiểm tra xem việc xử lý chất thải của Formosa có tuân thủ các quy định không.

Hiện phải lấy mẫu, phân tích mẫu chất thải. Thứ hai là kiểm tra cụ thể mối quan hệ giữa nơi phát sinh chất thải và người nhận vận chuyển, xử lý chất thải đó để xem năng lực pháp lý có cho phép không.

Bộ đã nhận được báo cáo vụ việc của Sở Tài nguyên-Môi trường Hà Tĩnh. Sở đã báo cáo ra sao?

Sở Tài nguyên-Môi trường đã báo cáo về quá trình đang xử lý. Quá trình của Sở và các cơ quan chức năng Hà Tĩnh đang làm là đúng theo trình tự, quy định của pháp luật.

Còn việc lấy mẫu phân tích đã có kết quả chưa, thưa ông?

Hiện nay đã lựa chọn các viện, các cơ quan nghiên cứu có phòng thí nghiệm, đủ năng lực phân tích, đánh giá chính xác. Việc này đang làm để đáp ứng theo quy trình quản lý về phân tích lấy mẫu, có lưu mẫu, so sánh để đảm bảo kết quả đưa ra phải rất chính xác. Hiện tại thì chưa có kết quả phân tích mẫu.

Có thông tin Formosa thuê một cơ quan nhà nước ở Hà Tĩnh đánh giá chất lượng chất thải, Bộ Tài nguyên-Môi trường đã làm rõ việc này chưa?

Đúng là có thông tin họ thuê và có đơn vị đánh giá chất lượng chất thải. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý đã làm rõ chính là chất thải do họ thải ra. Còn việc họ thuê nơi đâu làm không có ý nghĩa gì.

Việc hiện nay là phải căn cứ vào chất thải đã thải ra, chất thải đã chôn lấp để lấy mẫu phân tích. Còn có thể chất thải họ thuê xác định chất lượng lại là chất thải khác, mình không có khả năng kiểm chứng việc đó.

Việc quan trọng là làm rõ chất thải đã chôn là chất gì và phải dựa vào chất thải đang thải ra môi trường để xác định mức độ vi phạm.