Nên giảm 20% số lượng ngân hàng

Phóng to

Lãi suất huy động vốn thị trường liên ngân hàng đã hạ nhiệt - Ảnh: T.Đ.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Hoàng Hải, tổng thư ký Vafi, nói:

- Theo quan điểm của chúng tôi, lãi suất là một chỉ tiêu tổng hợp. Trong một, hai năm tới nếu cơ quan quản lý nhà nước có chính sách phù hợp và quyết liệt để hạ lãi suất cho vay xuống khoảng 12%, chính là đồng thời thực hiện các chỉ tiêu quan trọng khác như kiềm chế lạm phát, giảm bội chi ngân sách, tăng trưởng kinh tế bền vững...

Theo thống kê của chúng tôi, hiện nay dòng tiền nhàn rỗi đổ vào ngân hàng và thị trường chứng khoán (TTCK) chỉ chiếm khoảng 35%, phần còn lại đầu tư vào các kênh khác không có lợi chung cho nền kinh tế, ví dụ đầu tư vàng, ngoại tệ. Trong khi đó nhiều nước có chính sách rất tốt để hướng khoảng 90% dòng tiền nhàn rỗi vào ngân hàng và TTCK (trong dòng vốn này, cơ cấu vào ngân hàng và TTCK là 7:3). Mình nghèo hơn người ta nhưng tiền không chảy vào sản xuất, kinh doanh mà chảy vào vàng, ngoại tệ... Gần như mỗi hộ gia đình là một “quỹ đầu tư” nhỏ lẻ và tiền nằm “chết” trong vàng rất nhiều.

* Trong bối cảnh lạm phát cao như hiện nay, trong khi Ngân hàng Nhà nước đang kêu gọi các tổ chức tín dụng đồng thuận hạ mức lãi suất cho vay về 17-19%/năm, việc Vafi cho rằng phải đưa lãi suất về 12% liệu có khả thi?

- Trước đây mức lãi suất 12% từng có trong nền kinh tế nước ta, ví dụ giai đoạn 2003-2007. Như vậy mức lãi suất này không phải không có cơ sở, hơn nữa nhìn ra thế giới chúng ta thấy lãi suất huy động và cho vay của nhiều nước thường rất thấp (thấp hơn nước ta 4-5 lần). Nếu Nhà nước có cơ chế, chính sách để tăng cường thu hút dòng tiền nhàn rỗi trong dân cư đổ vào hệ thống ngân hàng và TTCK, đồng thời có cơ chế hạn chế đầu tư vào những kênh không có lợi, thì theo quy luật cung cầu giá vốn sẽ giảm xuống.

* Vafi cho rằng cần tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, giảm 15-20% số lượng các ngân hàng thương mại cổ phần hiện nay, việc này có thể thực hiện bằng cách nào?

- Theo tôi được biết Chính phủ đã có nghị quyết giao Ngân hàng Nhà nước xây dựng đề án tái cơ cấu hệ thống ngân hàng để nâng cao chất lượng, hiệu quả và an toàn hệ thống. Về phía Ngân hàng Nhà nước và các chuyên gia trong nước, nước ngoài cũng đều nói cần tái cơ cấu hệ thống ngân hàng hiện nay. Việc giảm số lượng các ngân hàng có thể thông qua các hình thức như sáp nhập, hợp nhất, giải thể và Nhà nước mua lại (bằng việc thâu tóm của ngân hàng thương mại nhà nước).

Tất nhiên để làm được việc này Ngân hàng Nhà nước phải có đề án, đánh giá và chẩn đoán “bệnh” của từng ngân hàng thuộc diện cần xử lý. Trước hết Ngân hàng Nhà nước nên thực hiện nghiêm lộ trình tăng vốn điều lệ, để từ đó ngân hàng nào không thực hiện thì cho xử lý.