"Nằm vùng" giữa các nhà hoạt động môi trường

Phóng to

Chân dung cảnh sát chìm Mark Kennedy - Ảnh: The Guardian

Trong bài báo ngày 14-2, báo tố cáo việc ba ông trùm năng lượng của Anh đã chi tiền thuê các công ty an ninh tư bí mật thâm nhập, theo dõi và thu thập thông tin từ các nhà hoạt động môi trường suốt nhiều năm qua. Số gián điệp tư nhân này thậm chí còn nhiều hơn số cảnh sát chìm được cài vào các tổ chức môi trường như một quan chức Anh thừa nhận.

Từ gián điệp tư...

Ba hãng năng lượng lớn là E.ON, Scottish Resources Group (tập đoàn sản xuất than lớn thứ hai của Anh) và Scottish Power (một trong những công ty sản xuất điện lớn nhất nước Anh) đều là khách hàng của “Công ty quản lý rủi ro kinh doanh” Vericola, trụ sở tại Canterbury, chuyên cung cấp dịch vụ theo yêu cầu để giúp doanh nghiệp đối phó với các nguy cơ tiềm tàng.

Không chỉ có Vericola, E.ON thừa nhận cũng đã thuê Công ty Global Open lấy cắp kế hoạch cụ thể của các nhà hoạt động môi trường, như thời gian xuống đường hoặc tấn công các cơ sở của E.ON để chuẩn bị các biện pháp đối phó.

Các công ty đa quốc gia tại Anh thuộc nhiều lĩnh vực như năng lượng, buôn bán vũ khí cũng sử dụng các công ty tư nhân để ngăn chặn các hoạt động chống đối của giới môi trường.

“Thật đáng sợ là trong một cuộc họp bàn cách ngăn chặn ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu hóa thạch, người ngồi cạnh bạn lại có thể là một gián điệp được trả tiền bởi chính những ông lớn ngành năng lượng” - Eli Wilton của Tổ chức Climate Camp giận dữ nói.

...đến cảnh sát chìm!

Tuy nhiên, thông tin được phơi bày sau vụ lật mặt “bốn nhà hoạt động môi trường” là cảnh sát chìm hồi tháng 1-2011 đã gây nhiều tranh cãi và phản ứng dữ dội.

Nhân vật đình đám nhất chính là Mark Kennedy, thành viên Đơn vị tình báo trật tự công cộng quốc gia (NPOIU), từng sống bảy năm trong vai một nhà hoạt động môi trường năng nổ và tham gia lên kế hoạch nhiều vụ phản đối lớn. Vẻ ngoài bụi bặm với mái tóc dài, khuyên tai, cơ thể đầy hình xăm, Kennedy, với tên giả trên hộ chiếu, bằng lái mới là Mark Stone, đã không gây chút nghi ngờ nào khi bắt đầu thâm nhập hàng ngũ những nhà hoạt động môi trường từ năm 2003. Trong suốt thời gian này, Kennedy đã tạo được mối liên hệ thân thiết với hàng chục nhóm hoạt động khác nhau. Không ai biết rằng Kennedy đã chuyển các báo cáo chi tiết cho các sếp cảnh sát của mình khi tham gia, thậm chí tổ chức các sự kiện phản đối lớn tại hơn 22 nước khác nhau.

Kennedy gia nhập cảnh sát từ năm 1994. Đầu năm 2003, anh ta được đưa vào NPOIU và được giao nhiệm vụ tối mật là giám sát “những phần tử quá khích bên trong” các tổ chức, các nhóm hoạt động môi trường. Kennedy, 41 tuổi, đã bị vạch mặt sau một chiến dịch truy quét lớn của cảnh sát vào tháng 4-2009. Khoảng 114 nhà hoạt động bị bắt giữ tại Nottingham trong đợt này, một ngày trước khi thực hiện kế hoạch kéo đến đột nhập một cơ sở năng lượng có mức thải carbon lên đến hàng trăm ngàn tấn. 27 người, bao gồm cả Kennedy, bị bắt và sau đó bị buộc tội. Tài liệu điều tra cho thấy chính Kennedy đã giúp vạch chiến dịch chiếm Nhà máy nhiệt điện Ratcliffe-on-Soar này ngay từ giai đoạn đầu. Anh ta cũng bị cáo buộc song sau đó được loại khỏi danh sách.

Kennedy đã khóc lóc thú nhận mình là cảnh sát chìm được cài vào các tổ chức biểu tình và tỏ ra ăn năn hối tiếc: “Tôi rất xin lỗi về tất cả mọi điều. Nó thật sự đã gây ra nhiều tổn thương” - Kennedy phát biểu sau khi sự thật được phanh phui trong thời gian xét xử nhóm sáu nhà hoạt động trong vụ Ratcliffe-on-Soar trước đó.

“Hắn là một kẻ hai mang, đội lốt trong bảy năm qua. Chúng tôi không tin những gì hắn nói” - một người tỏ ra tức giận. Rất nhiều nhà hoạt động môi trường cho biết họ bị sốc khi biết anh bạn chí cốt của mình hóa ra lại là một cảnh sát chìm. “Tôi cảm thấy muốn bệnh khi phát hiện anh ta đã theo dõi chúng tôi từ năm 2003. Đó là một người tôi từng tin tưởng” - cô Emily Apple nói.

Dư luận đang lên tiếng phản đối và yêu cầu Chính phủ Anh phải có sự thay đổi trong kiểm soát hoạt động giám sát ngầm của cơ quan an ninh nhằm khôi phục niềm tin của công chúng. Ông Hugh Orde, người đứng đầu Hiệp hội Cảnh sát trưởng, thừa nhận các hoạt động theo dõi được triển khai một cách vô tội vạ và thiếu kiểm soát của những người trong lĩnh vực tư nhân đang gây ra một mối lo ngại rất lớn. “Hệ thống thanh tra không còn hiệu quả để đảm bảo rằng việc can thiệp vào các quyền công dân như thế này là phù hợp”.