Na Uy thay Nga làm nguồn cung khí đốt lớn nhất châu Âu

Thành quả ấy đến từ việc chính phủ nước này kịp thời đẩy mạnh khai thác dầu khí ngay sau khi chiến sự tại Ukraine bùng nổ. Trong năm 2022, sản lượng khí đốt của nước này đã tăng 8%.

Chính nguồn cung khí đốt từ Na Uy đã giúp các gia đình châu Âu có thể sưởi ấm và sử dụng điện sau khi chiến sự tại Ukraine bùng nổ.

Hành trình trở thành nguồn cung khí đốt số một

"Cuộc chiến và tình hình năng lượng đã cho thấy tầm quan trọng của Na Uy với các nước châu Âu. Chúng tôi đã luôn quan trọng, nhưng đến nay chúng tôi mới thật sự nhận ra điều đó", bà Kristin Fejerskov Kragseth, giám đốc điều hành Petoro, doanh nghiệp nhà nước quản lý tài nguyên dầu khí của Na Uy, chia sẻ với báo New York Times.

Petoro hiện giám sát gần 40 mỏ dầu và khí đốt lớn nhất châu Âu, tất cả nằm trên thềm lục địa của Na Uy.

Việc đẩy mạnh sản lượng nhiên liệu hóa thạch có tác động không nhỏ đến nền kinh tế Na Uy, vốn đạt mức tăng trưởng 3,3% trong năm 2022. 

Ở nước này, công nghiệp năng lượng chiếm một phần ba tổng sản phẩm kinh tế và sử dụng khoảng 6% nguồn lao động.

Doanh thu năm 2022 của Petoro tăng gấp ba lần năm 2021, đạt mức 50 tỉ USD. Equinor, một doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực dầu khí khác, thu về 75 tỉ USD lợi nhuận sau điều chỉnh, cao nhất trong lịch sử công ty.

Nhìn chung, nguồn thu từ dầu khí đã đóng góp 125 tỉ USD cho Na Uy, nhiều hơn năm 2021 đến 100 tỉ USD, báo New York Times dẫn số liệu của chính phủ nước này.

Chính phủ Na Uy dồn toàn bộ số tiền này vào một quỹ đầu tư nhà nước thường được biết với tên gọi Quỹ Dầu. Đến nay, quỹ này có giá trị lên đến 1.300 tỉ USD, nắm giữ trung bình 1,4% cổ phần của hơn 9.000 doanh nghiệp đã được niêm yết toàn cầu.

Chính phủ có thể sử dụng lợi nhuận hằng năm của quỹ này để chi trả gần 20% ngân sách nhà nước. Nhờ đó, nền kinh tế Na Uy sẽ không bị ảnh hưởng bởi biến động tăng giảm của giá nhiên liệu.

Chính trường Na Uy nóng quanh khí đốt

Với tiềm lực hiện tại, Na Uy hoàn toàn có thể duy trì nguồn cung khí đốt ồ ạt sang châu Âu trong vài năm tới.

Tuy nhiên, nước này khó có thể đẩy mạnh hơn nữa sản lượng xuất khẩu sang châu Âu. Đến nay, hệ thống đường ống dẫn khí đốt của Na Uy sang lục địa già đã hoạt động gần tối đa công suất.

Ông Karl Johnny Hersvik, giám đốc điều hành Công ty dầu khí Aker BP, mô tả khả năng lắp thêm đường ống dẫn sang châu Âu là khá khó, vì sẽ cần đến 20 năm vận hành mới có thể hoàn vốn.

Mức doanh thu cao như năm 2022 cũng rất khó để lặp lại. Nhiều tháng qua, giá khí đốt ở châu Âu giảm liên tục, đến nay chỉ bằng một phần tám mức giá hồi giữa năm 2022.

Quan trọng hơn cả, một bộ phận không nhỏ chính khách Na Uy không đồng ý với việc tăng sản lượng khai thác nhiên liệu hóa thạch. Như hầu hết các nước châu Âu, Na Uy đang trong quá trình chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.

Biến đổi khí hậu và việc đẩy mạnh khai thác dầu khí chính là vấn đề chiếm sóng nhiều nhất trong cuộc bầu cử toàn quốc hồi năm 2021.

Chỉ khi nhu cầu năng lượng tăng vọt sau khi chiến sự ở Ukraine bùng nổ, hệ thống chính trị Na Uy mới thống nhất nước này sẽ tiếp tục khai thác nhiên liệu hóa thạch số lượng lớn trong vài năm tới.

Tuy nhiên, sức ép giảm phát thải khí nhà kính và thu hẹp nền công nghiệp dầu khí vẫn còn đó.

Các nhóm bảo vệ môi trường đồng ý việc khai thác khí tự nhiên là cần thiết trong bối cảnh chiến sự, song cũng nhấn mạnh chính phủ không được dùng lý do này để mở thêm các mỏ dầu khí có khả năng hoạt động trong nhiều năm nữa.

Vì sao giá dầu và khí đốt giảm mạnh?

Giá dầu đã giảm hơn 4 USD một thùng trong ngày 4-1, mức giảm mạnh nhất trong hai ngày giao dịch đầu năm trong hơn 30 năm qua.