Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc trong một cuộc đàm phán thương mại - Ảnh: Bloomberg
Chúng tôi đã tạo ra thỏa thuận giai đoạn 1 và đó là một thỏa thuận tuyệt vời. Tuy nhiên, thỏa thuận này lại hóa ra nhỏ bé trong tổng quan nhập khẩu hàng hóa.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ngày 10-8
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tại cuộc họp báo ngày 10-8 (giờ Mỹ) tuyên bố đến cuối năm 2021 các công ty Trung Quốc và nước ngoài sẽ bị loại khỏi các sàn chứng khoán Mỹ nếu không đáp ứng được các tiêu chuẩn của nước này.
Bắc Kinh cẩn trọng
Cuộc gặp dự kiến ngày 15-8 được cho sẽ xoáy vào hai điểm chính: rà soát lại thỏa thuận thương mại "giai đoạn 1" sau 6 tháng cam kết và nêu ra những thách thức đang nổi lên ảnh hưởng tới một thỏa thuận tiếp theo.
Phát biểu của ông Mnuchin là một trong những diễn biến có thể "làm nóng" cuộc gặp trực tuyến tiềm năng tới đây, trong bối cảnh mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đang căng thẳng trên nhiều mặt, từ sự cố lãnh sự quán Houston, Biển Đông, Đài Loan cho tới tình hình Hong Kong tuần này.
Phía Trung Quốc dường như đã có sự chuẩn bị đầy đủ ít nhất về mặt thái độ cho cuộc gặp. Nói như Hoàn Cầu thời báo (Global Times) thì "trong một tình huống tế nhị như hiện nay, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ nhân cuộc gặp hiếm hoi tới đây để tái khẳng định lập trường lâu dài rằng Mỹ phải ngừng sử dụng lời lẽ và hành vi hung hăng nhắm vào Trung Quốc, nhằm tạo ra một môi trường tốt hơn cho thỏa thuận giai đoạn 1 và hợp tác Mỹ - Trung nói chung".
Các chuyên gia Trung Quốc được trích dẫn trên Global Times cũng nhấn mạnh rằng Mỹ phải trân trọng vấn đề thương mại, cái mà họ cho là lĩnh vực duy nhất hai bên vẫn còn dư địa hợp tác và tránh một cuộc đối đầu toàn diện.
Để thể hiện thiện chí tạo ra môi trường tốt cho đàm phán, Trung Quốc được cho đang kiềm chế trước những căng thẳng gần đây. Bloomberg lấy ví dụ phân tích rằng Trung Quốc đã không phản ứng thái quá trước các hành động dễ chọc giận Bắc Kinh như cấm TikTok hoặc cử quan chức cao cấp nhất của Mỹ trong 40 năm qua tới thăm Đài Loan, gặp gỡ lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đầu tuần này.
Ông Trump cân nhắc
Kết quả thương mại trong 6 tháng qua không đạt kỳ vọng, cụ thể là Trung Quốc không đáp ứng đầy đủ các cam kết. Cả truyền thông Trung Quốc cũng thừa nhận điều này.
Nói cách khác, xét về cam kết, Trung Quốc xem như mất một con bài trên bàn đàm phán và đây là một phần lý do Bắc Kinh chìa "cành ô liu" như đã nói. Tuy nhiên, phía Mỹ không hẳn đang hoàn toàn chủ động.
"Cành ô liu" của Bắc Kinh đưa ra có ý nghĩa không nhỏ đối với chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, vì cuộc gặp trực tuyến tiềm năng sắp tới diễn ra cách ngày bầu cử chưa đầy 3 tháng.
Một thỏa thuận với Trung Quốc là chất xúc tác mạnh mẽ cho kế hoạch tái đắc cử của ông Trump, vì bản thân vấn đề thương mại với Trung Quốc đồng thời là điểm yếu để các đối thủ chính trị của ông Trump khai thác. Không phải bỗng dưng ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden ngày 6-8 gửi một thông điệp cho Reuters chê bai thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.
Vì lẽ này, dù ông Trump không ít lần tỏ ra không hào hứng với thỏa thuận thương mại, người đứng đầu Nhà Trắng vẫn có cách vừa đánh vừa xoa. Bloomberg trong bài phân tích mới đây lưu ý rằng, khi trừng phạt Trung Quốc về vấn đề Hong Kong, ông Trump vẫn không đụng chạm tới những quan chức Trung Quốc thân cận với Chủ tịch Tập Cận Bình.
Nhận xét về chiến thuật của Tổng thống Trump, giám đốc Viện Kissinger về Trung - Mỹ tại Trung tâm Wilson, ông Robert Daly, cho rằng những hành động của ông Trump chống lại Trung Quốc đều "có phạm vi và tốc độ chưa từng thấy - liều lĩnh, gây choáng và có chủ ý".
Mục tiêu của ông Trump trong cách ứng xử này tạo ra sự hỗn loạn liên tục nhằm tối đa hóa phạm vi để hành động và cải thiện cơ hội tái đắc cử, theo ông Daly.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay