Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á, ông David Stilwell - Ảnh chụp màn hình
Cuộc điều trần về chính sách của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ rạng sáng 19-9 đã biến thành cuộc tổng lên án Trung Quốc.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á, ông David Stilwell, đã trả lời hàng loạt câu hỏi từ các nghị sĩ đồng thời nhắc lại quan điểm của Bộ Ngoại giao Mỹ trước cách hành xử của Trung Quốc tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
"Bắc Kinh rõ ràng đang theo đuổi một chiến lược thách thức chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ và tìm cách sắp xếp lại trật tự khu vực theo hướng có lợi cho mình, đối đầu với tất cả những nước đang mong muốn duy trì một khu vực tự do, rộng mở và tôn trọng chủ quyền nước khác", cựu chuẩn tướng không quân Stilwell nêu ra vấn đề dựa trên thực tiễn đã thấy.
Theo trợ lý ngoại trưởng Mỹ, "kể từ đầu tháng 7, các tàu Trung Quốc đã tiến hành các cuộc khảo sát gần bãi Tư Chính dưới sự hộ tống của các tàu hải cảnh được vũ trang nặng và lực lượng dân quân biển, đe dọa các hoạt động khai thác dầu khí trên Biển Đông của Việt Nam và các nước ASEAN khác.
Thông qua các hành động bất hợp pháp lặp đi lặp lại và quân sự hóa các thực thể đang tranh chấp, Bắc Kinh đã và tiếp tục thực hiện các hành động để ngăn chặn các thành viên ASEAN tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo trị giá 2,5 ngàn tỉ USD trong khu vực".
Ông Stilwell nhấn mạnh rằng cho dù Mỹ luôn tìm kiếm một mối quan hệ mang tính xây dựng và mang lại kết quả thực chất với Trung Quốc, "chúng tôi sẽ không né tránh việc vạch trần và tranh luận với họ về các hành động phá hoại trật tự quốc tế tự do và cởi mở, thứ đã thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương trong nhiều thập kỷ qua".
Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Wayne E. Meyer của hải quân Mỹ vừa thách thức yêu sách đường cơ sở của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam - Ảnh: Hải quân Mỹ
Trả lời câu hỏi của thượng nghị sĩ Mitt Romney về việc liệu Mỹ đã có chiến lược hay chính sách gì cụ thể để ngăn chặn Trung Quốc áp đặt "cường quyền" đối với trật tự thế giới và các nước, ông Stilwell cho rằng thương mại quốc tế phụ thuộc nhiều vào tự do hàng hải và hàng không.
Theo ông, rõ ràng là Trung Quốc đang tìm cách áp đặt sức mạnh trên biển với việc ngăn cản tự do hàng hải, hàng không tại khu vực Biển Đông và Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở mà Mỹ đang tích cực thúc đẩy là giải pháp cho vấn đề này.
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ khẳng định chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ tiếp tục hợp tác với các nước đối tác trong khu vực, nhấn mạnh cần nhiều tiếng nói ủng hộ hơn nữa từ các nhà lập pháp Mỹ.
Thượng nghị sĩ James Risch, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, nhấn mạnh đã tới lúc Mỹ phải hành động, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc có các hành động gây hấn trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam.
Trong khi đó, thượng nghị sĩ Bob Menedez, thành viên cao cấp của ủy ban trên, nhấn mạnh cần phải kiểm soát các hành động của Trung Quốc gây phức tạp tình hình Biển Đông cũng như việc Trung Quốc tiếp tục xây dựng trái phép cơ sở hạ tầng để phục vụ mục đích quân sự.
Đăng ký tại đây