Từ trái sang: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin - Ảnh: AFP
Cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine đã bắt đầu tại TP Jeddah, Saudi Arabia vào chiều 11-3 (theo giờ Việt Nam).
Phái đoàn Ukraine bao gồm Chánh Văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak, Ngoại trưởng Andrii Sybiha, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, và Phó chánh Văn phòng tổng thống Ukraine Pavlo Palisa. Về phía Mỹ có Ngoại trưởng Marco Rubio, Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz và Đặc phái viên về Trung Đông Steven Witkoff.
Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh cuộc xung đột ở Ukraine đã trở thành một cuộc chiến tranh tiêu hao, và Nga cũng như Ukraine đều không thể thắng thế về mặt quân sự. Ông cho biết cả hai bên sẽ phải chấp nhận nhượng bộ, nhưng mục tiêu đầu tiên của các quan chức Mỹ là hiểu được lập trường của Ukraine.
Ông Rubio cho biết thỏa thuận khoáng sản không phải là trọng tâm của cuộc đàm phán ở Saudi Arabia, nhưng nhấn mạnh "đây chắc chắn là thỏa thuận mà Tổng thống (Trump) muốn thấy được thực hiện, dù không nhất thiết phải được thực hiện ngay ngày mai".
Như vậy đến nay các quan chức Mỹ - Nga và các đại diện Mỹ - Ukraine đã lần lượt gặp nhau tại Saudi Arabia, với mục tiêu là tìm cách chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất châu Âu trong nhiều thế hệ. Tuy nhiên đến nay Mỹ, Ukraine và Nga dường như có quan điểm rất khác nhau về lệnh ngừng bắn.
Ukraine đã đề xuất chấm dứt ngay lập tức các cuộc không kích và tấn công trên biển, nhưng muốn có bảo đảm an ninh trước khi bộ binh nước này hạ vũ khí. Còn Mỹ đang thúc đẩy một lệnh ngừng bắn toàn diện ngay lập tức. Trong khi đó, Nga đã phát tín hiệu rằng họ muốn có những nhượng bộ riêng trước khi dừng cuộc chiến mà Matxcơva đã phát động.
Nếu đề xuất của Ukraine về việc ngừng các cuộc tấn công trên không và trên biển được chấp thuận, đây sẽ là lần đầu tiên trong ba năm xung đột có một bước giảm leo thang giao tranh thông qua đàm phán. Tuy nhiên, chính quyền ông Trump đã khẳng định họ mong muốn nhiều hơn thế.
Ông Zelensky đã đề xuất lệnh ngừng bắn một phần vào tuần trước, với sự ủng hộ của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Nga vẫn chưa có phản hồi trực tiếp. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng đã kêu gọi trao đổi tù binh theo hình thức "tất cả đổi lấy tất cả", một biện pháp truyền thống nhằm xây dựng lòng tin trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Theo báo New York Times, những đề xuất mà Ukraine đem đến Jeddah lần này sẽ chi tiết nhất từ trước đến nay. Đổi lại, Ukraine muốn Mỹ ngay lập tức khôi phục viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo - các hoạt động vốn đã bị ông Trump tạm dừng sau cuộc đấu khẩu tại Nhà Trắng.
Chưa rõ liệu đề xuất ngừng bắn trên không và trên biển, có thể đi kèm với thỏa thuận chia sẻ doanh thu từ khai thác khoáng sản của Ukraine với Mỹ, có đủ để ông Trump khôi phục việc chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự hay không.
Còn Nga thì sao?
Nga đã công khai kêu gọi áp đặt các điều kiện trước khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phát tín hiệu rằng ông muốn đạt được một loạt nhượng bộ từ Ukraine và phương Tây.
Các nhà phân tích cho rằng ngoài việc tìm cách giữ các phần lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát, ông Putin sẽ yêu cầu đảm bảo rằng Ukraine không gia nhập liên minh quân sự NATO, liên minh phương Tây này rút khỏi khu vực Trung và Đông Âu, cũng như áp đặt giới hạn về quy mô quân đội Ukraine.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay