Mỹ dọa cắt viện trợ những nước phản đối 'quyết định Jerusalem'

Một người biểu tình người Palestine ném đá vào lính Israel gần khu vực Bờ Tây ngày 20-12 nhằm phản đối việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel - Ảnh: REUTERS

Theo Reuters, trong phát biểu tại Nhà trắng ngày 20-12, ông Trump nói: "Họ đã nhận hàng trăm triệu USD, thậm chí hàng tỉ USD, rồi sau đó họ bỏ phiếu chống lại chúng ta. Chúng ta sẽ theo dõi các lá phiếu này. Cứ để họ bỏ phiếu chống lại chúng ta. Chúng ta sẽ tiết kiệm được nhiều tiền. Chúng ta không quan tâm".

Bà Nikki Haley, Đại sứ Mỹ tại LHQ, sau đó đã bê nguyên văn lời của Tổng thống Mỹ vào dòng Tweet mới nhất: "Về cuộc họp của Liên Hiệp Quốc nhằm chỉ trích việc dời Đại sứ quán của Mỹ, theo lời Tổng thống: Hãy cứ để họ bỏ phiếu chống lại chúng ta, chúng ta sẽ tiết kiệm được nhiều tiền".

Một ngày trước đó, bà đăng viết trên tài khoản Twitter cá nhân: "Tại Liên Hiệp Quốc, chúng ta luôn được yêu cầu làm nhiều hơn và cho nhiều hơn. Vì vậy, khi đưa ra quyết định theo ý nguyện của người Mỹ về việc đặt đại sứ quán ở đâu, chúng tôi không muốn những nước được chúng ta giúp đỡ lại nhằm vào chúng ta. Vào thứ Năm sẽ có cuộc bỏ phiếu chỉ trích chúng ta. Nước Mỹ sẽ điểm danh!".

Đại hội đồng LHQ gồm 193 thành viên dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp ngày 21-12 theo yêu cầu của các nước Ả Rập và Hồi giáo về quyết định của Washington công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Vào đầu tuần, Mỹ đã đơn phương phủ quyết nghị quyết của Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên do Ai Cập soạn thảo trong đó cho rằng các quyết định gần đây về tình trạng Jerusalem là điều đáng tiếc.

Bà Nikki Haley, Đại sứ Mỹ tại LHQ, phủ quyết nghị quyết của Hội đồng Bảo an - Ảnh: REUTERS

Bà Nikki Haley ngày 18-12 khẳng định Mỹ phủ quyết nghị quyết ở Hội đồng Bảo an để bảo vệ chủ quyền Mỹ và vai trò của Mỹ trong tiến trình hòa bình Trung Đông. Theo Reuters, trong một lá thư gửi nhiều nước thành viên Liên hiệp quốc sau đó của bà Haley có đoạn "sẽ báo cáo về những nước nào bỏ phiếu phản đối Mỹ".

Theo thông lệ, sự đe dọa trực tiếp và và công khai tại Liên hiệp quốc là hiếm khi xảy ra. Nhiều nhà ngoại giao cho rằng đe dọa của Mỹ không ảnh hưởng đến lá phiếu tại Đại hội đồng.

Theo một nghị quyết năm 1950, có thể kêu gọi Đại hội đồng triệu tập một cuộc họp khẩn đặc biệt để cân nhắc một vấn đề trên tinh thần ra khuyến nghị thích hợp với các thành viên về các biện pháp chung, nếu không thông qua được ở Hội đồng Bảo an.

Tới nay đã có 10 cuộc họp như thế. Cuộc họp gần đây nhất diễn ra vào năm 2009 bàn về khu vực phía Đông Jerusalem đang bị Israel chiếm đóng và lãnh thổ của người Palestine.

Israel nhận Jerusalem là thủ đô của mình và muốn các nước đặt đại sứ quán ở đây. Người Palestine muốn khu vực phía đông của Jerusalem là thủ đô của nhà nước Palestine độc lập trong tương lai. Khu vực này bị Israel chiếm đóng trong cuộc chiến tranh năm 1967 và chưa được quốc tế công nhận.

Chủ tịch Đại Hội đồng LHQ, ông Miroslav Lajcak, từ chối bình luận về phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump, chỉ nói rằng "bày tỏ quan điểm là quyền và trách nhiệm của các nước thành viên."

Theo số liệu của cơ quan viện trợ Mỹ USAID, năm 2016 Mỹ đã cung cấp 13 tỉ USD viện trợ về kinh tế và quân sự cho các nước ở vùng phụ cận Saharan ở châu Phi và 1,6 tỉ USD cho Đông Á và Châu đại dương.

Mỹ cũng viện trợ 13 tỉ USD cho các nước Trung Đông và Bắc Phi, 6,7 tỉ USD cho các nước ở Trung và Nam Á, 1,5 tỉ USD cho châu Âu và vùng lục địa Á - Âu và 2,2 tỉ USD cho các nước ở châu Mỹ (gồm cả Bắc Mỹ, Nam và Trung Mỹ).