Mờ nhạt Sao Mai điểm hẹn

Phóng to

Nguyễn Đông Hùng thể hiện ca khúc It’s my life -Ảnh: Ngọc Hiển

Từ cuộc tranh cãi này, chắc hẳn không ít người chịu khó mở VTV6 (hoặc VTV4, VTV2) vào 20g tối thứ bảy để xem Sao Mai điểm hẹn (SMĐH) còn chút gì hấp dẫn. Và sau đêm thi tối 14-7, có lẽ nhiều người phải thống nhất với nhau: SMĐH đã hụt hơi so với chính nó và các chương trình tìm kiếm tài năng âm nhạc khác khi không thể thỏa mãn yếu tố giải trí, cũng không đáp ứng được đòi hỏi về tính nghệ thuật đẳng cấp.

Thí sinh, khán giả đều... hoang mang

Sau sáu đêm thi, SMĐH đã không bứt phá mà ngược lại bộc lộ điểm yếu của mình trong đêm thi hát ca khúc tiếng Anh. Không khó để nhận ra nền tảng tiếng Anh của Hà Anh, Anh Quân có vấn đề, đó là chưa nói đến khả năng cảm thụ không tốt.

Có hẳn một hội đồng tư vấn về âm nhạc lẫn vũ đạo nhưng thí sinh SMĐH có vẻ vẫn khá hoang mang khi trình diễn trên sân khấu. Chưa thể coi mình là nghệ sĩ mà nặng tâm lý đi thi nên hầu hết đều bị gượng. Vũ Hà Anh quá tập trung cho vũ đạo thành ra giọng hát lại phô. Sân khấu thì rộng mà ca sĩ chỉ đứng một chỗ và khuôn mặt trở nên căng cứng, thiếu cảm xúc. Chỉ có Việt Anh thể hiện được sự nhập tâm vào bài hát.

Thanh Tâm có lẽ là trường hợp có nhiều điều để nói nhất ở SMĐH. Sự xuất hiện có chút độc đáo, khác lạ của Tâm thêm “muối” cho SMĐH bớt nhạt. Nhưng từ lúc bước ra sân khấu, tất cả những gì Thanh Tâm làm lại khiến người ta nhớ về Tùng Dương của tám năm về trước, trang phục cũng mang hơi hướng Tùng Dương trong album Li ti. Có chất giọng không dở, có khát khao được khác biệt, độc đáo nhưng cách chọn bài và cảm thụ của Tâm khá gượng ép. Đặc biệt với Ngẫu hứng phố, Tâm hát “bia hơi vỉa hè” nhưng cơ thể thì gồng lên, cố uốn éo và ma mị mà thiếu hẳn một chiều sâu của sự trải nghiệm cần thiết khi hát nhạc Trần Tiến.

Đi được nửa chặng đường, đã đến lúc thí sinh SMĐH định hình được mình sẽ hát gì, theo phong cách nào. Nhưng có lẽ chỉ Việt Anh và Đông Hùng rõ nét được điều đó. Việt Anh có chất giọng lạ, không quá đẹp nhưng người hát biết sức mình, biết mình muốn gì nên về cơ bản con đường sau SMĐH của Việt Anh là đã rõ. Đông Hùng cũng vậy, chọn một phong cách pop rock sôi động, “đàn ông”, thoải mái. Sự thoải mái đủ để người ta cảm thấy Hùng không gượng ép mà tự nhiên với những gì mình hát.

Phóng to

Nguyễn Đình Thanh Tâm trình bày ca khúc Ngẫu hứng phố - Ảnh: Ngọc Hiển

Thiếu sức ép cạnh tranh

SMĐH từ mùa đầu tiên đến nay vẫn cố gắng hướng đến chất lượng nghệ thuật và xa lạ với chiêu trò. Những ồn ào từ hàng ghế giám khảo đều bắt nguồn từ cá tính của họ chứ không hề cố gắng gây sốc. Một thí sinh từng lọt vào vòng 12 người của SMĐH và vòng thi giấu mặt của The Voice đã quyết theo SMĐH vì lý do đơn giản là thích giọng hát hơn chiêu trò. Tùng Dương, Phan Huyền Thư, Nguyễn Hải Phong dù đôi lúc pha trò hơi lố nhưng vẫn rất kỹ tính trong việc đánh giá giọng hát, thẩm mỹ âm nhạc của thí sinh.

Dù vậy, một đẳng cấp nghệ thuật vẫn là thứ SMĐH chưa thể đạt tới. Nếu đạt được thì việc “hi sinh” một lượng khán giả thích giải trí hẳn còn chấp nhận được. Định dạng mỗi đêm một thể loại đã rất thành công trong những mùa SMĐH đầu tiên. Nhưng chính nó lại đang khiến người xem khó chịu trong mấy mùa gần đây. Đêm rock là một điển hình khi mà các thí sinh cứ hao hao nhau trang phục đen, hầm hố và hát theo kiểu gằn giọng, gật rũ cho ra dáng rocker.

Sức hấp dẫn của thi là đấu. Sự cạnh tranh chính là điều tạo nên tinh thần của một cuộc thi. Nhưng đây lại là điều không có ở SMĐH. Có thể có người bị loại nhưng cuối cùng chẳng ai là người ở vị trí cao nhất khi mà sẽ có tới ba giải thưởng được trao sau khi kết thúc chương trình. Có lẽ thiếu sức ép của cạnh tranh chính là lý do tiềm tàng khiến SMĐH ỉu suốt ba mùa lên sóng.

Khập khiễng trên đôi chân nghệ thuật - giải trí

Có thể thấy được SMĐH là hình ảnh của âm nhạc Việt Nam có sự can thiệp, mong muốn duy trì một chất lượng nghệ thuật nhưng lại bao chứa không ít tư duy cũ kỹ, lạc hậu. Tiền ít hơn, định dạng ta không bằng định dạng tây... đều là lý do chính đáng nhưng không phải là lý do duy nhất khiến SMĐH càng ngày càng mờ nhạt và bị khán giả quay lưng.

Một trong những nguyên nhân đầu bảng là SMĐH thiếu khát vọng thay đổi và một cái đầu có tư duy mới. Không thay đổi, không kịch tính và cũng lâu lắm rồi SMĐH chưa thật sự tạo ra được một cái tên mới cho làng nhạc Việt. Không phải vì những người về tới đích cuối cùng không xứng đáng. Nhưng dường như SMĐH không còn là bệ đỡ lý tưởng để giới thiệu giọng ca đến với công chúng, bầu sô hay nhà sản xuất.

Xét trên phương diện một cuộc thi với tiêu chí tìm ra những Sao Mai cho nhạc Việt, SMĐH đã chưa làm tốt chức trách của mình. Xét trên phương diện một sản phẩm truyền hình giải trí, SMĐH chẳng có lỗi gì bởi trách nhiệm của họ chấm hết sau khi cuộc thi kết thúc. Nhưng cuộc thi này có là một sản phẩm giải trí thành công?

Câu trả lời hẳn ban tổ chức và khán giả hiểu hơn ai hết.