Úy mèn ơi, dưa hấu mà chua cay mặn ngọt, ngon lạ lùng

Nước ép dưa hấu

Từ thuở An Tiêm hay thuở nào không biết, mặt trời đỏ rực mà tràn đầy gió xuân mát rượi ấy - dưa hấu - đã trở thành một trong những biểu tượng không thể thiếu của Tết Việt Nam. Khắp quê hương ta, hễ Tết đến xuân về, dưa hấu đỏm đáng được dịp làm duyên trên bàn khách, bàn tiệc, bàn thờ tổ tiên. Cặp dưa chưng tết phải tròn, to, vỏ xanh mướt, dán giấy đỏ hay câu đối long trọng.

Hồi hộp nhất màn bói dưa sáng mùng một. Một lát cắt nhẹ thôi để mặt trời hừng hực nắng xuân dần xuất hiện, hễ đỏ chói chang, ruột mịn màng thịt cát lấm tấm, coi như gia chủ may mắn tràn đầy; còn trăng trắng, hường hường hay đem âu lo xui xẻo. 

Dưa hấu mát rượi ngọt ngào xua tan oi bức, nóng khát sau một ngày du xuân chúc tết ông bà ba má, là quà cho tụi con nít cạp tít lia mặc kệ nước dưa ướt áo quần mới tinh. Xưa kia người ta chỉ quen với dưa hấu ăn trái không hề chế biến, dần theo dòng thời gian, quả lạ của An Tiêm đã được tung hô thành biết bao thức muôn hình vạn kiểu.

Ly nước ép dưa hấu tung tăng khắp thế giới, được ưa chuộng vô cùng với vị lành lạnh không ngọt quá, dễ làm. Các nhà hàng sang trọng còn pha thêm tý bạc hà, tý rượu, lóng la lóng lánh hồng hồng đo đỏ quyến rũ mê ly. 

Phụ nữ con nít lại mê mẩn với món kem dưa hấu, giản dị nhất chỉ cần đút miếng dưa vô ngăn đá, lát sau rút ra đã có cây kem tuyệt đẹp tựa ngọc huyết dụ. Cầu kỳ hơn cho dưa vô cối sinh tố xay nhuyễn, mời mấy chàng sữaa tươi, kem cùng khiêu vũ tưng bừng, phút chốc ly kem lộng lẫy thơm phưng phức chào đời khiến ai nấy nuốt nước miếng ừng ực.

Kem dưa hấu

Mứt dưa hấu ít người chuộng, vì không còn giữ nguyên mùi vị thiên nhiên nhưng si rô dưa hấu, confiture dưa hấu sềnh sệt ánh màu hồng ngọc lại là chuyện khác. Phết lên bánh mì, chế vô nước đá bào, làm nhân bánh kem, chấm khoai mì khoai môn, bá cháy khỏi chê hệt mật ong hạng nhất, nhưng thanh hơn, nhấm nháp không sợ gắt cổ như mật ong. 

Dân mình khoái dưa hấu ở chỗ chưng lâu ngày không hư, qua Tết bổ ra hông bỏ thứ gì. Vỏ dưa hấu gọt hết lớp xanh, còn phần trắng dòn dã xắt sợi trộn chung mấy đồ dư Tết đọng lại như đầu heo ngâm dấm, hành chua ngọt, thêm chút tôm khô phi thơm phưng phức; ít lá huế, đậu phộng rang hay hạt điều, nặn xí chanh cốm gia dậm muỗng nước mắm ngon lắc, rắc ớt, uý mèn ơi, chua cay mặn ngọt hòa quyện ngon sao mà ngon lạ ngon lùng.

Gỏi dưa hấu tôm cam

Gà rán giòn với dưa hấu xào

Dưa hấu trộn phô mai

Ai đã chu du hải ngoại sẽ ngạc nhiên lắm khi mọi nơi rước mời nàng dưa hấu lên bàn tiệc. Dăm vùng bên Mexico chuộng món dưa hấu xóc lẫn xoài, hành tím cắt múi, ớt xanh, củ đậu jicama, ngò rí, nước cốt chanh, rưới dầu, bột ớt cayenne cùng chút muối, xóc tới xóc lui thiệt đều. Đổ ra dĩa, lập tức một bức tranh rực rở đủ màu xanh đỏ trắng vàng hiện ra trước mặt. 

Lấy bánh tráng tortilla xúc lên bỏ vô miệng, ào ào hương vị mùa xuân tràn ngập khắp người. Cay xé lưỡi cayenne được dưa hấu giảm bớt, nhưng ngược lại vị nóng kèm mát mẻ của dưa tạo nên cảm giác hấp dẫn lâng lâng.

Thịt heo nướng dùng với gỏi dưa hấu

Mấy món chiên nướng như vịt gà rán giòn, bò tơ, thịt ba rọi heo ướp hồi quế nướng thơm bát ngát khoái dụ nàng dưa hầu ngự cùng dĩa với mình lắm. Giống như nắng rừng lồng lộng thoáng qua đồng lúa đương đơm nụ đòng đòng, hai thứ hoàn toàn trái ngược ấy khi hòa hiệp trăm năm lại tấu lên khúc nhạc thiên thai. Cái nóng cái nồng nàn hương thơm của thịt nướng được dưa hấu ngập nước ngọt ngào lanh lảnh thoáng gió thu sang nâng thêm đậm đà quến rũ.

Cùng họ trái cây, tụi dâu cam, kiwi, nho mết mê nàng dưa hấu cực kỳ. Chỉ cần nếm qua salad dưa hấu, cam, olive trộn tôm nõn của người Alanta một lần là nhớ suốt đời. Múi cam mọng nước khiêu gợi, tôm hồng tươi thịt săn chắc, kiwi xanh xanh chua chua, bắp cải tím nền nã e ấp, tất cả cùng dưa hấu đỏ rực kiêu sa tụ họp lại xôm tụ đẹp tuyệt mỹ, hương vị chẳng khác sơn hào hải vị vua chúa xưa.

Người Pháp cùng Ấn Độ thích dùng phô mai dê mềm mại mịn màng bóp nhuyễn, rải lên dưa hấu, ô liu đen, thêm chút muối hột xay nhuyển. Đơn giản thế thôi mà chưa kịp nhai đã tan tơi trong miệng, hồn tựa ngự chín tầng mây vì ngon quá, thơm quá.

Salad dưa hấu hạt óc chó

Kỵ lửa củi vô cùng, hơi háp than cũng đủ khiến nàng dưa hấu ủ rũ, u sầu, vậy mà món dưa hấu nướng cặp thịt trườu vùi tro Ma Rốc thuộc hàng độc chiêu. Thịt trườu tẩm ướp hương liệu bọc đủ thứ lá rừng, vùi vô tro cho tới khi thơm lừng, lúc đó người ta mới lấy dưa hấu cắt lát kẹp hai bên miếng thịt rồi hơ trên đống lửa. Nước thịt thấm vô dưa, dưa vừa xem xém cháy bày ra dĩa ngay. Ngộ nghĩnh ở chỗ miếng dưa không hề xẹp, tràn đầy nước ngọt, mùi là lạ.

Hạt dưa ở nước ta chỉ để nhuộm đỏ nhai lách tách mấy ngày Tết lại là thức ăn quý giá - egusi của nước Nigeria, súp hạt dưa (egusi soup) nổi danh không những ở Tây Phi, mà còn lan rộng khắp châu Âu, Mỹ. Tùy sở thích, tùy phong tục mà người ta nấu súp hạt dưa với thịt bê, dê, cá, tôm, cua, cừu, rau, cà đỏ, hành tây, ngò rí, đậu bắp, nhân vật chính vẫn là bé hạt dưa xay nhuyễn.

Ngán cơm tết vì quá nhiều dầu mỡ? Có ngay chả giò detox rau củ thanh mát

TTO - Nhờ đổi vị chả giò trong mâm cơm ngày tết, cả nhà tôi từ bố mẹ đến chồng và bọn trẻ con đều rất thích thú.