03/03/2021 16:29 GMT+7

Khoa học ‘giải mã’ suối nước nóng có 7 màu ảo diệu

LÊ CHUNG
LÊ CHUNG

TTO - Vườn quốc gia Yellowstone của Mỹ nổi tiếng với nhiều tuyệt tác thiên nhiên, đặc biệt nhất là suối nước nóng Grand Prismatic. Không chỉ là hồ nước nóng lớn nhất nước Mỹ, nó còn sở hữu sắc cầu vồng ngỡ như ‘photoshop’.

Khoa học ‘giải mã’ suối nước nóng có 7 màu ảo diệu - Ảnh 1.

Suối nước nóng Grand Prismatic ở Mỹ sở hữu màu cầu vồng "ảo diệu" - Ảnh: CHARLES O'REAR

Tên gọi Grand Prismatic có nghĩa là "lăng kính khổng lồ". Lăng kính là một dụng cụ dùng để tách chùm ánh sáng trắng ra thành dải 7 màu cầu vồng, gọi là hiện tượng tán sắc. Suối nước nóng Grand Prismatic cũng có màu cầu vồng đầy mê hoặc, đó là lý do nó được đặt tên như thế.

Điều gì đã tạo ra hoa văn màu sắc này? Các nhà khoa học đã lý giải được bí ẩn đó, chính là những vi khuẩn "ưa nhiệt" sống trong lòng suối nước nóng, theo tạp chí Smithsonian.

Các suối nước nóng hình thành khi nước sôi trào ra từ những rãnh nứt trên bề mặt Trái đất, ngập thành một mặt hồ. Nước ở đây chịu ảnh hưởng bởi một chu trình vật lý không ngừng nghỉ: nước nóng nổi lên trên, nguội dần đi rồi chìm xuống.

Khoa học ‘giải mã’ suối nước nóng có 7 màu ảo diệu - Ảnh 2.

Địa điểm tuyệt vời này thu hút nhiều du khách ghé thăm - Ảnh: DON JOHNSTON

Riêng ở Grand Prismatic, chu trình này tạo ra những vành đai nhiệt tách biệt xung quanh tâm hồ theo các cấp độ: nước sủi bọt vô cùng nóng ở giữa và nguội dần khi tiến ra xa.

Nước ở tâm hồ rất nóng nên hầu như không thể có sự sống ở vị trí này, do đó nước rất trong và có màu xanh đậm giống như màu các đại dương. Nhưng càng ra xa, mỗi vành đai nhiệt độ sẽ là một môi trường sống khác nhau cho các loài vi khuẩn khác nhau. Chính những loài vi khuẩn này đã tạo nên dải màu ngoạn mục.

Khu vực xung quanh hồ Grand Prismatic thiếu bóng râm và địa hình được nâng cao khiến nơi này phơi nhiễm tia cực tím từ ánh sáng mặt trời rất gay gắt, gây hại cho nhiều sinh vật. Tuy vậy, loài vi khuẩn Synechococcus đã sinh tồn nhờ vào các sắc tố quang hợp - những hợp chất chỉ phản xạ các bước sóng ánh sáng nhất định, tạo ra các màu đặc trưng.

Sắc tố quang hợp phổ biến nhất là diệp lục, thường tồn tại trong lá cây khiến chúng ta thấy màu xanh lá. Đôi khi diệp lục có thể bị lấn át bởi những loại sắc tố gọi là carotenoid tạo nên màu đỏ, cam, vàng.

Phần màu vàng trong hồ được tạo bởi sắc tố vàng beta-Carotene của loài vi khuẩn Synechococcus. Vành đai màu xanh lá là nơi ánh nắng bớt khắc nghiệt hơn, do đó vi khuẩn này giảm sản sinh sắc tố vàng, bớt lấn át diệp lục.

Phần màu cam là nơi nước nguội dần, nhiều loài vi khuẩn phát triển hơn. Những loài vi khuẩn này dùng các loại diệp lục và carotenoid khác nhau, kết hợp với nhau thành màu cam. Vành đai ngoài cùng là nơi nguội nhất và đa dạng vi khuẩn nhất, tạo nên màu nâu đỏ.

Suối nước nóng Grand Prismatic nằm trong khu Midway Geyser Basin thuộc Vườn quốc gia Yellowstone, bang Wyoming, Mỹ. Ở độ cao hơn 2.000 mét so với mực nước biển, đây là hồ nước nóng lớn thứ 3 trên thế giới, xếp sau Frying Pan Lake ở New Zealand và Boiling Lake ở Dominica.

Chiêm ngưỡng mây cầu vồng hiếm thấy trên đỉnh núi cao nhất Siberia

TTO - Một cư dân vùng Altai của Nga đã may mắn chụp lại được cảnh tượng mây cầu vồng đẹp rực rỡ khi nó xuất hiện trên đỉnh ngọn núi Belukha cách đây vài ngày.

LÊ CHUNG

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Sóng nhiệt làm tăng nguy cơ trầm cảm ở thanh thiếu niên

Các đợt sóng nhiệt có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý như trầm cảm và lo âu ở thanh thiếu niên.

Sóng nhiệt làm tăng nguy cơ trầm cảm ở thanh thiếu niên

Vũ trụ thuở sơ khai có ánh sáng hay là đêm đen?

Ánh sáng hiện diện khắp nơi trong vũ trụ, nhưng liệu nó có xuất hiện ngay sau vụ nổ Big Bang?

Vũ trụ thuở sơ khai có ánh sáng hay là đêm đen?

Thuốc giảm đau làm từ... rác thải nhựa

Các nhà khoa học Anh đã dùng vi khuẩn E. coli biến đổi gene để chuyển đổi các phân tử nhựa thành thuốc giảm đau acetaminophen, hay còn gọi là paracetamol.

Thuốc giảm đau làm từ... rác thải nhựa

Loài vật vẫn sống sót dù ở gần nơi thiên thạch rơi xuống xóa sổ khủng long

Dù sống rất gần nơi thiên thạch rơi xuống khiến khủng long tuyệt chủng, loài thằn lằn đêm đã sống sót cho đến nay, theo nghiên cứu mới đây.

Loài vật vẫn sống sót dù ở gần nơi thiên thạch rơi xuống xóa sổ khủng long

Vì sao lắp trạm BTS ở phố 'ngụy trang' khó thấy nhưng ở nông thôn nhìn là biết ngay?

Một số trạm BTS ở phố được lắp đặt nhưng người dân rất khó nhận thấy vì được ngụy trang, trong khi đó ở nông thôn rất dễ nhìn thấy. Vì sao?

Vì sao lắp trạm BTS ở phố 'ngụy trang' khó thấy nhưng ở nông thôn nhìn là biết ngay?

Máy đo hơi thở giúp phát hiện dấu hiệu bệnh

Các nhà khoa học tạo ra thiết bị có thể phát hiện dấu hiệu bệnh trong hơi thở con người thay cho các xét nghiệm máu, nước tiểu hay nước bọt.

Máy đo hơi thở giúp phát hiện dấu hiệu bệnh
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar