Dấu tích về một mặt phẳng nghiêng gần Kim Tự Tháp Ai Cập - Ảnh: Gourdon
Mặt phẳng kỳ lạ nghiêng 20 độ
Theo trang Live Science, các nhà nghiên cứu liên kết giữa Viện Pháp về khảo cổ học Đông phương tại Cairo và ĐH Liverpool (Anh) vừa phát hiện dấu tích một mặt phẳng nghiêng còn sót lại, có niên đại lên đến 4.500 năm tuổi.
Địa điểm phát hiện là ở mỏ đá cổ Hatnub, nằm sâu trong sa mạc Sahara. Mặt phẳng gồm hai đường bậc thang ở hai rìa và những hố tròn sâu cách đều thẳng hàng bên trong.
Các nhà khảo cổ học bắt đầu vạch ra các giả thuyết khác nhau cho mặt phẳng nghiêng này, liệu chúng có ích gì trong việc vận chuyển các khối đá nặng hàng trăm tấn của người Ai Cập cổ đại trong quá trình xây dựng Kim Tự Tháp.
Trước đây, phần lớn giới nghiên cứu từng thống nhất rằng người Ai Cập chỉ có thể sử dụng mặt phẳng nghiêng để vận chuyển các khối đá và vật liệu lên cao, tuy nhiên họ cũng khẳng định mặt phẳng này phải có độ dốc nhỏ hơn 10 độ vì sức người không thể chuyển đá trên dốc nghiêng lớn hơn.
Với độ dốc này, mặt phẳng nghiêng phải rất dài và nằm sâu trong sa mạc mới có thể hỗ trợ nâng gần 2,3 triệu khối đá nặng xấp xỉ 200 tấn.
Tuy nhiên, dấu tích mới đây nghiêng đến 20 độ làm bất ngờ nhiều người. Điều này đồng nghĩa với việc người Ai Cập gần như không thể đơn thuần sử dụng mặt phẳng nghiêng để nâng vật liệu.
Hệ thống ròng rọc phức tạp
Mô phỏng hệ thống ròng rọc - mặt phẳng nghiêng trong xây dựng Kim Tự Tháp - Ảnh: Daily Mail
Mấu chốt vấn đề các nhà khảo cổ học vừa tìm ra chính là những hố tròn thẳng hàng. Qua tính toán, họ tin rằng những hố tròn này từng dùng để đặt những cột trụ lớn, sau đó dùng dây buộc vào những điểm tựa đó tạo thành một hệ thống ròng rọc ngay trên mặt phẳng nghiêng.
Nếu quả thật người Ai Cập đã sử dụng hệ thống ròng rọc kết hợp với mặt phẳng nghiêng, họ gần như có thể nâng bất cứ vật gì với công nghệ "tân tiến" lúc bấy giờ.
Từng nhóm thi công sẽ chia thành 4 đội nhỏ, đứng ở 4 góc khối đá, sau đó móc dây tạo thành 2 ròng rọc và chỉ việc kéo khối đá chuyển động trên chiếc ván trượt.
"Hệ thống này giúp có thể tận dụng tối đa nhân lực từ cả 4 phía nhưng vẫn tập trung lực về 1 hướng" - TS Roland Enmarch, từ ĐH Liverpool, cho biết.
Vị trí phát hiện dấu tích mới đây cũng có ý nghĩa quan trọng. Những hòn đá ở mỏ đá cổ này có kích thước và cấu tạo gần giống với vật liệu dùng xây dựng Kim Tự Tháp.
Yannis Gourdon, đồng trưởng nhóm dự án, cho biết thông thường những mặt phẳng nghiêng sẽ bị phá bỏ sau khi công trình được xây dựng hoàn tất. Vì thế mà Kim Tự Tháp được xây dựng như thế nào luôn là bí ẩn từ trước đến nay.
"Hệ thống ròng rọc - mặt phẳng nghiêng lần này chưa từng được phát hiện ở bất cứ đâu. Trong tương lai, dấu tích này sẽ gợi mở cho chúng ta lời giải về việc xây dựng của kỳ quan thế giới cổ đại này" - Gourdon nói.
Có gì ở Thung lũng các vị vua?
Kim Tự Tháp vẫn là một trong những bí ẩn suốt hàng thế thiên niên kỷ - Ảnh: GETTY IMAGES
Nằm ở bờ tây sông Nile, đối diện Thebes, Thung lũng các vị vua là nơi người Ai Cập xây dựng nhiều lăng mộ cho các pharaon trong giai đoạn thế kỷ 16 đến thế kỷ 11 TCN. Các kim tự tháp cùng tượng nhân sư cũng nằm trong thung lũng.
Hiện tại, các nhà khảo cổ học đã phát hiện 63 ngôi mộ và các gian phòng với kích thước khác nhau, trong đó ngôi mộ lớn nhất có hơn 120 phòng.
Khu lăng mộ được trang trí những hình ảnh trong thần thoại Ai Cập, mô phỏng niềm tin tôn giáo và nghi thức chôn cất của cư dân nơi đây.
Những lăng mộ ở đây từ lâu nổi tiếng về sự giàu có với những câu chuyện Pharaon chôn theo nhiều vàng bạc châu báu khi về bên kia thế giới.
Chính vì thế, thung lũng này nhiều thế kỷ trước là tâm điểm cho những nhóm chuyên hành nghề cướp mộ.
Hiện nay thung lũng được chính quyền Ai Cập kiểm soát nghiêm ngặt. Năm 1979, nơi đây được công nhận là di sản thế giới.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay