Lính Mỹ ở Afghanistan có bị bỏ rơi?

Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng phu nhân và Phó tổng thống Mike Pence trong lễ đón hai binh sĩ thiệt mạng tại Afghanistan về nước tháng 2-2020 - Ảnh: AFP

Tổng thống Trump thường phản ứng dữ dội với những tờ báo Mỹ chống ông nhưng trước thông tin ông đã bỏ qua nguồn tin tình báo cho biết Nga bí mật treo thưởng cho lực lượng Taliban giết hại lính Mỹ tại Afghanistan, ông Trump và Nhà Trắng đang phản ứng bất nhất.

Tờ New York Times (NYT) đã mở đầu chuỗi công kích nhắm vào Nhà Trắng trong suốt gần một tuần qua, tạo nên một bức chân dung tổng thống xem thường sinh mệnh binh sĩ Mỹ ở tuyến đầu.

"Chiến binh đơn độc"

Trong bài viết ngày 26-6, các nguồn tin của NYT khẳng định tổng thống đã được báo cáo sự việc vào cuối tháng 2 năm nay. Ông Trump lập tức phủ nhận trên Twitter và không quên gọi NYT là "tin giả" như mọi khi.

Ngày 29-6, Nhà Trắng khẳng định tổng thống không được báo cáo về vụ việc vì cộng đồng tình báo khi đó không xác minh được thông tin này có đáng tin cậy hay không. 

Cùng ngày, Cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien cũng đưa ra một tuyên bố tương tự và đe dọa sẽ có các hành động pháp lý đối với người đã rò rỉ thông tin cho báo chí.

Tuy nhiên, chỉ một ngày sau đó (30-6, giờ Mỹ), thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany lại tuyên bố "tổng thống đã đọc", nhấn mạnh ông liên tục được thông báo và cập nhật các thông tin tình báo.

"Tổng thống là người có nhiều thông tin nhất trên hành tinh này khi nói đến các mối đe dọa mà nước Mỹ phải đối mặt", bà McEnany khẳng định. Phản ứng trước sau bất nhất này lập tức bị các báo đài đang công kích Nhà Trắng đặt câu hỏi.

Liên tục là các bài báo mới được tung ra nhằm chứng minh có binh sĩ Mỹ đã bị Taliban giết hại vì tiền thưởng của Nga, chẳng hạn như chi tiết nửa triệu USD được phát hiện trong sào huyệt Taliban hay các đợt chuyển tiền từ một tài khoản của quân đội Nga đến tài khoản dính dáng Taliban.

Đài CNN, vốn nhất quán với chính sách "chống Trump", luôn bồi thêm một câu trong các bản tin về vụ việc, rằng tổng thống có tiếng là "lười" đọc báo cáo tình báo tuyệt mật mỗi sáng và chỉ thích được nghe cấp dưới đọc rồi báo cáo vắn tắt.

Giữa các ồn ào và sức ép ngày càng tăng, ông Trump ngày 30-6 đăng một dòng tweet ngắn ngủi chỉ có ba chữ in hoa: "THE LONE WARRIOR" (Chiến binh đơn độc).

Diễn biến vụ việc - Nguồn: Washington Post - Đồ họa: T.ĐẠT

Phe Dân chủ chớp thời cơ

Cựu phó tổng thống Joe Biden, đối thủ chính của ông Trump trong cuộc bầu cử tháng 11 tới, không bỏ qua cơ hội công kích đương kim tổng thống. 

"Nếu ông ta đã được báo cáo vụ việc nhưng không làm gì, đó là một sự vô trách nhiệm và bất tuân nghĩa vụ. Nhân dân Mỹ nên thấy rõ rằng người đàn ông này chưa bao giờ phù hợp để trở thành tổng thống Mỹ", ông Biden chỉ trích đối thủ ngày 30-6.

Sức ép lên ông Trump tăng hơn khi các nghị sĩ Dân chủ vào cuộc. Họ yêu cầu ông nói cho rõ có hay không thông tin tình báo trên, nếu có thì đã được trình lên từ bao giờ, và chất vấn vì sao không được báo cáo về sự việc.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một người của Đảng Dân chủ, thậm chí còn đi xa hơn khi cho rằng sẽ cực kỳ đáng lo ngại nếu quả thực có thông tin Nga trả tiền cho Taliban giết lính Mỹ nhưng ông Trump không được báo cáo.

Bà lập luận đó là dấu hiệu cho thấy nước Mỹ đang trong giai đoạn mà các cơ quan tình báo đều không dám trình lên tổng thống các thông tin bất lợi liên quan tới Nga.

NYT thừa nhận có khoảng 20 lính Mỹ thiệt mạng tại Afghanistan trong năm 2019 nhưng "vẫn không rõ có bao nhiêu người trong số này bị sát hại để đổi lấy tiền thưởng của Nga".

Ông Erik Hendriks, một người cha đã mất con trai vì đi lính ở Afghanistan, tuyên bố sẽ không tha thứ cho chính quyền Trump nếu có bằng chứng cho thấy cuộc tấn công giết chết con trai ông vào tháng 4-2019 xuất phát từ động cơ tiền thưởng.

Ông Trump phủ nhận chuyện Nga trả tiền cho Taliban giết lính Mỹ

TTO - Tổng thống Trump đã lên sóng truyền hình và bác bỏ các cáo buộc nói ông phớt lờ cảnh báo Nga treo thưởng cho Taliban sát hại lính Mỹ. "Nhiều quan chức tình báo không nghĩ có chuyện như vậy xảy ra", ông Trump khẳng định.