Lễ hội Chử Đồng Tử

Đến với lễ hội Chử Đồng Tử, du khách không chỉ tư¬ởng nhớ về mối tình trong sáng của Chử Đồng Tử - Tiên Dung, với những ¬ước vọng về sức khoẻ, gia đình hạnh phúc mà còn gửi gắm ¬ước vọng làm ăn buôn bán phát đạt, bởi Chử Đồng Tử còn đư¬ợc tôn là ông tổ của nghề buôn.

Theo thông lệ, hàng năm lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung được tổ chức từ ngày 10 đến hết ngày 12-2 âm lịch ở hai ngôi đền chính là đền Đa Hòa (xã Bình Minh) và đền Hóa - Dạ Trạch (xã Dạ Trạch).

Tại đền Đa Hòa, từ sáng sớm ngày 10 tháng 2 âm lịch, cuộc rước kiệu của 8 xã xuất phát từ nhiều hướng theo đê sông Hồng tiến về đền Đa Hòa. Nếu có dịp quan sát từ xa, du khách sẽ thấy nổi bật trên con đê xanh xanh và nền trời xanh là dòng người sắc màu rực rỡ đầy ấn tượng. Đoàn rước của các xã mỗi khi gặp nhau đều có nghi lễ chào. Tới điểm quy định đoàn rước của xã Đa Hòa (nơi có đền Đa Hoà) ra nghênh đón và nhập vào thành một đoàn rước lớn tiến về đền làm lễ. Thứ tự đoàn rước quy định như sau: Hoàng Trạch, Đồng Quê, Bằng Nha, Phú Thị, Phúc Trạch, Thiết Trụ, Nhạn Tháp, Đa Hòa và cuối cùng là Mễ Sở.

Đoàn rước của 9 xã tuần tự tiến vào đền trong niềm hân hoan của khách hành hương trẩy hội. Sau khi an vị thánh tại bàn thờ các tôn thần, kiệu cùng các đồ rước tập kết tại nơi quy định, thành viên các đoàn rước và khách hành hương ra sân đại tế để làm lễ khai hội.

Tại đền Dạ Trạch, cũng trong ngày 10 tháng 2, đoàn rước nước của xã Dạ Trạch và 4 xã bạn (Hàm Tử, Yên Phú, Đông Tảo, Tứ Dân) thuộc huyện Khoái Châu, Hưng Yên được cử hành từ đền Dạ Trạch tiến về phía sông Hồng lấy nước.

Mở đường cho đoàn rước là con rồng dài trên 20m được ba chục thanh niên khoẻ mạnh thay nhau múa theo điệu trống thúc liên hồi khiến cuộc rước thật tưng bừng. Tiếp theo sau là hai hàng các bà, các chị, các cô trang phục đủ màu rực rỡ tay cầm cờ hội (cờ ngũ hành, cờ tứ linh...); trống chiêng; ngựa hồng, ngựa bạch; lỗ bộ, gươm trường bát bửu; phường đồng văn; đội múa sinh tiền, đội múa nón, đội nhạc lễ (bát âm); kiệu rước chóe đựng nước; kiệu rước gậy có nón úp trên đầu gậy, biểu tượng gợi nhớ uy linh của thánh Chử; kiệu đức thánh Chử Đồng Tử; hai kiệu rước nhị vị phu nhân; kiệu rước “Bế ngư thần quan”. Xen vào đội hình là các đội tế, các bô lão trong trang phục lễ hội truyền thống đi hộ giá kiệu. Các tàn, tán, lọng đi hai bên che cho kiệu.

Ra đến sông Hồng đoàn rước xuống thuyền. Đoàn thuyền của 5 xã thuộc huyện Khoái Châu xuôi sông Hồng đón đội hình rước của xã Mai Động (tỉnh Hưng Yên) và hai xã Khai Thái, Tự Nhiên (của tỉnh Hà Tây) ghép thành một đội hình lớn. Một cuộc trình diễn du thuyền trên sông và làm lễ lấy nước ở giữa sông Hồng. Kết thúc việc lấy nước đoàn rước lên bờ và rước nước về đền. Khoảng 11g30 đoàn rước nước về tới đền vừa kịp giờ khai hội. Sau khi kiệu rước nước được đưa vào an vị trong đền, các kiệu rước thánh an vị tại sân đền, đội hình ổn định, các đại biểu đến dự đầy đủ. Đoàn rồng tiến qua Cầu Tiên vào cửa đền cúi lạy thánh sau đó lui ra, đoàn múa sinh tiền, múa nón biểu diễn trên cầu.

Sau lễ khai hội diễn ra, du khách tham quan có dịp tham gia trò chơi sôi nổi như đua thuyền, chọi gà, đập niêu… Bên cạnh đó thì du khách còn có thể thưởng thức những món ăn truyền thống: chè lam, kẹo mạch nha, cốm, chè long nhãn…Thật hiếm có lễ hội nào lại có thể mang lại cho người xem nhiều giá trị đặc sắc của dân tộc đến như vậy.