04/02/2013 08:30 GMT+7

Lạp xưởng vùng cao

PHÙNG THị HƯƠNG LY(ĐH Văn hóa Hà Nội)

AT - Ở Bắc Kạn, sau Tết Nguyên đán nhà nào cũng có những rọi lạp xưởng hun khói treo lủng lẳng trên gác bếp. Lạp xưởng sau một thời gian ngấm muối và ám khói trở nên săn và đen lại.

Mặc dù nhiều nhà có tủ lạnh để bảo quản thịt tươi nhưng họ vẫn thích làm lạp xưởng, bởi không chỉ bảo quản được lâu mà còn có hương vị đặc trưng.

Phóng to

Món lạp xưởng hun khói

Những ngày giáp tết, nhà nhà trong bản làm thịt lợn, con to nhất cũng được một tạ. Cả năm làm việc vất vả nên ngày tết của người dân quê tôi ăn rất to. Anh em trong bản được mời đến uống chén rượu ngọt lịm và cùng thưởng thức những món thịt nộm, thịt nướng lá mác mật, thịt lam ống tre... Anh em quây quần bên nhau trong tiết trời se lạnh càng khiến mỗi người cảm nhận được sự ấm áp thân tình.

Sau cuộc rượu, gia đình bắt đầu phân công mỗi người một việc. Con gái lớn tẩm ướp thịt rán rồi cho vào chum. Con trai lên rừng chặt cây về làm sào và dùng lạt xâu lại những tảng thịt để treo. Còn làm lạp xưởng phải nhờ đến bàn tay khéo léo nhất trong nhà, công việc này đa số do đàn ông làm.

Trước hết là sơ chế phần ruột non của lợn, rửa sạch bằng muối và rượu để lạp xưởng không bị hỏng. Món này mà làm ẩu chắc chắn sẽ không thể ngon, giống như việc nấu rượu vậy, chỉ cần bỏ qua một công đoạn là mẻ rượu hỏng hết. Về phần thịt, sau khi được thái ra sẽ được ướp với muối, chút rượu và gừng giã nhuyễn, bột tiêu, những gia vị này góp phần quan trọng tạo nên hương vị của lạp xưởng sau này. Các công đoạn chuẩn bị xong, họ chỉ việc dùng ống tre đưa thịt vào ruột non, rồi buộc từng đoạn treo lên gác bếp cùng thịt hun khói.

Ngày thứ nhất, ngày thứ hai thịt vẫn còn đỏ tươi, được vài ngày ám khói bếp lạp xưởng chuyển sang màu vàng rồi đen. Những ai thích thịt thật thơm khói thì để lâu hơn, còn thịt đủ độ thơm thì gỡ từng rọi xuống gói vào lá chuối khô hoặc giấy để bảo quản nơi khô ráo.

Tháng ba, trên nương hay ngoài đồng công việc đã bận rộn. Chẳng còn gì thú vị hơn khi được ăn món lạp xưởng kèm với ớt, tỏi tươi và rau thơm, thịt nạc săn lại đậm đà, thịt mỡ trở nên trong veo, ăn mà không thấy ngấy. Trong mâm cơm có thêm bát canh rau má càng tuyệt, tôi thích vị ngọt đắng đọng lại khiến tôi ăn được thật nhiều.

Bạn có muốn thưởng thức món lạp xưởng hun khói không? Mời bạn lên vùng cao Bắc Kạn quê tôi, bạn sẽ không thể quên được hương vị món ăn đầy bản sắc này.