Làm sao khi bị người khác hủy hoại tài sản?

Khi chủ của thửa đất trên chết đã chia lại cho bốn con của mình và hai trong số bốn mảnh đất đã làm xong sổ hồng. Tôi đã đặt tiền mua nhà của người con út, tuy nhiên khi đang làm thủ tục thừa kế để sau đó làm thủ tục sang nhượng thì người đứng ra bán nhà cho tôi bị bắt đi lao động quản thúc trong hai năm. Tôi đã chờ cho đến đầu năm 2007 người đó mới được trả tự do.

Khi về nhà, người bán nhà cho tôi vẫn tiếp tục làm thủ tục thừa kế để sang nhượng cho tôi theo đúng cam kết ban đầu. Tuy nhiên khi hoàn thành mọi thủ tục giấy tờ về thừa kế ở phường và nộp hồ sơ lên quận thì được quận trả lời là hiện lô đất của tôi không làm giấy tờ đất được vì mới có quyết định thu hồi đất để làm sân golf - khu thể dục thể thao.

Do tin tưởng người bán đất cho tôi, tôi đã trả hết tiền cho người bán và người bán cũng đã làm cam kết giao nhà và đã nhận đủ tiền. Nay căn nhà cấp 4 mà tôi đã mua bị chính người bán cho tôi dỡ ra bán gỗ và gạch tường trong đêm mà tôi không được biết. Hiện tại người bán nhà cho tôi đã bị bắt đi cải tạo vì ăn trộm xe.

Tôi không biết làm thế nào để xin phép xây lại nhà cấp 4 mà người bán nhà cho tôi đã phá đi sau khi bán cho tôi vì hiện tại vẫn không thể làm giấy tờ được. Mong luật sư cho tôi lời khuyên. Xin chân thành cảm ơn.

(Vũ Phước Long)

- Trả lời của Luật sư Phan Thanh Thy:

1. Về vấn đề chuyển nhượng có liên quan đến thừa kế:

Trong câu hỏi của bạn có nhiều mâu thuẫn khi đối chiếu với quy định pháp luật về thừa kế liên quan đến bất động sản.

Với các tình tiết: trên đất có căn nhà cấp 4; tạo lập từ năm 1955; thời điểm nhận chuyển nhượng là cuối năm 2004; đang làm thủ tục thừa kế người chuyển nhượng phải chấp hành quyết định cưỡng chế hành chính. Tôi thấy có các mâu thuẫn như sau:

- Chưa có giấy tờ về quyền sở hữu đối với bất động sản thì không thể lập thủ tục khai, nhận thừa kế được;

- Trên đất có nhà được tạo lập từ năm 1955, đất cùng một thửa, cùng một chủ sở hữu. Sau khi cha mẹ chết được chia thừa kế cho 4 con. Việc cơ quan có thẩm quyền đã cấp giấy chứng nhận cho 2 người con là rất khó hiểu. Trường hợp này, trước khi Luật đất đai năm 2003 có hiệu lực thi hành (trước ngày 1-7-2004) cơ quan cấp giấy chứng nhận cấp toàn bộ nhà, đất cho người chủ sở hữu (dù người đó đã chết). Sau đó, người được thừa kế lập thủ tục phân chia di sản, lập thủ tục tách thửa, đăng bộ quyền sở hữu. Mỗi thừa kế sẽ được cấp một giấy chứng nhận đối với phần tài sản của mình được thừa kế.

- UBND quận không có thẩm quyền đối với việc khai nhận thừa kế, nên không rõ vì sao hồ sơ khai nhận về thừa kế bạn phải nộp cho UBND quận. Các chứng từ khai trình, khai nhận về thừa kế chỉ do UBND phường và phòng công chứng Nhà nước chứng thực. UBND cấp quận chỉ làm thủ tục đăng ký quyền.

Do vậy, bạn cần phải cung cấp thông tin rõ hơn.

2. Về việc người bán tự hủy hoại tài sản đã chuyển nhượng làm thiệt hại đến quyền lợi của bạn:

Việc mua bán tài sản là nhà đất, theo pháp luật hiện hành, thời điểm chuyển quyền sở hữu từ người bán sang người mua từ thời điểm hoàn thành việc đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản đó.

Đối với trường hợp cụ thể này, người bán vẫn còn quyền sở hữu đối với tài sản. Như vậy, người bán đã tự hủy hoại tài sản của mình.

Nhưng việc hủy hoại này làm thiệt hại đến quyền lợi của bạn. Bạn có quyền khởi kiện tại tòa án nhân dân nơi tọa lạc bất động sản yêu cầu hủy hợp đồng mua bán, buộc bên bán hoàn trả lại tiền. Tuy nhiên, kết quả của việc tranh chấp rủi ro hoàn toàn thuộc về bạn.