Kinh doanh miễn thuế trong sân bay Thái Lan: Chấm dứt độc quyền

Các sản phẩm đậm chất Thái bày bán trong khu chờ của sân bay ở Thái Lan - Ảnh: THANH LIÊM

Theo Hãng tin Reuters, Công ty Cảng hàng không Thái Lan (AOT) sẽ tổ chức đấu thầu quyền kinh doanh miễn thuế tại sân bay quốc tế Suvarnabhumi ở thủ đô Bangkok vào tháng 5. Động thái này có khả năng đặt dấu chấm hết vị thế độc quyền của Tập đoàn King Power Group trong hơn 30 năm qua.

AOT trước đó phải hoãn công bố điều kiện đấu thầu, vì dư luận chỉ trích cơ chế không minh bạch của quá trình đấu thầu dễ dẫn đến tiêu cực. Không ngạc nhiên vì ngành kinh doanh miễn thuế hưởng lợi nhiều từ sự bùng nổ của du lịch Thái Lan, với số lượt khách vượt quá 38 triệu trong năm 2018.

Tập đoàn King Power Group - sở hữu cả CLB bóng đá Leicester City (Anh) - độc quyền bán hàng miễn thuế và hoạt động thương mại tại sân bay quốc tế Suvarnabhumi và 3 sân bay ở Chiang Mai, Hat Yai và Phuket từ năm 2006. Họ đã ở trong ngành này hơn 30 năm, trước đó là nắm sân bay Don Mueang. 

Suvarnabhumi hiện nay là cửa ngõ ra vào chính của Thái Lan, tiếp nhận khoảng 62 triệu hành khách mỗi năm và còn đang mở rộng thêm.

Trong mắt các nhà đầu tư, miếng bánh ngon ăn đó không nên chỉ dành cho một nhà đầu tư quen thuộc. 

Ông Worawoot Ounjai, chủ tịch Hiệp hội Nhà bán lẻ Thái (TRA), nhận định với báo Nikkei Asian Review của Nhật: "Quy mô kinh doanh ở sân bay như thế quá lớn để chỉ dành cho một công ty kinh doanh miễn thuế. Có vài công ty khác với tiềm năng cạnh tranh như The Mall Group, Central Group và Siam Piwat cũng muốn nhảy vào. Ngoài ra, còn có nhà đầu tư nước ngoài quan tâm như Lotte Duty Free của Hàn Quốc".

Giấy phép kinh doanh của King Power hết hạn vào tháng 9-2020, do đó TRA đã gửi một lá thư ngỏ đến Thủ tướng Prayuth Chan-ocha và Văn phòng Ủy ban Cạnh tranh thương mại về tình trạng độc quyền trong kinh doanh miễn thuế. 

Thủ tướng Prayuth từng phát biểu trước các thành viên TRA: "Có vài bên bày tỏ quan ngại về quá trình đấu thầu có thể dẫn đến độc quyền. Tôi muốn nhà chức trách có liên quan cân nhắc cẩn thận để không xảy ra chuyện đó".

Trước kỳ bầu cử ở Thái Lan vừa qua, ông Nitinai Sirismatthakarn, chủ tịch AOT, trấn an báo giới rằng các điều khoản đấu thầu sẽ công bằng và không dẫn đến tình trạng độc quyền kéo dài. Tuy nhiên, sau khi TRA can thiệp và dư luận lên tiếng, AOT buộc phải hoãn lại việc công bố các văn bản thủ tục.

Mối quan tâm lớn nhất của TRA là mô hình cấp quyền kinh doanh cũ gom cả 4 cảng hàng không lớn của Thái Lan vào một giấy phép, điều họ cho là không công bằng với các công ty khác, ngoài ra tính minh bạch của quá trình bỏ thầu cũng là một vấn đề. 

"Cần có 4 giấy phép (cho mỗi cảng hàng không) để tạo điều kiện cho các công ty khác. Chúng tôi đặt hi vọng vào chính phủ mới của Thái Lan, chúng tôi và các nhà đầu tư nước ngoài muốn chính phủ mới chấm dứt tình trạng độc quyền này" - ông Nitinai nhấn mạnh.