Khủng bố có chiếm được thành phố ở Philippines?

Các tay súng Maute trên đường phố Marawi ngày 23-5 - Ảnh: ABS CBN

Nổi lên từ năm 2013, Nhóm Maute còn được biết đến với tên gọi “Nhà nước Hồi giáo tại Lanao” gồm nhiều thành phần Hồi giáo cực đoan và cải đạo.

Khu vực hoạt động mạnh nhất và chủ yếu của nhóm này tại tỉnh Lanao del Sur, đảo Mindanao của Philippines. Đây cũng chính là nhóm đã cài bom trước Đại sứ quán Mỹ tại Philippines hồi cuối năm 2016.

Từng nhiều lần đụng độ

Sinh sau đẻ muộn, song lại là được liệt vào thành phần nguy hiểm nhất, Maute chỉ gồm hơn 100 tay súng ban đầu và được vũ trang bởi một tên khủng bố nước ngoài kể từ năm 2012.

Chúng liên tục đụng độ với quân đội Philippines tại Lanao del Sur, theo đài CNN. Tháng 2 và tháng 11-2016, nhóm này tràn vào và chiếm thị trấn Butig tại Lanao del Sur. Sau 3 ngày, các tay súng của Maute bị đánh bật khỏi Butig nhưng đã kịp gài các thiết bị nổ tự chế để cản đường quân chính phủ.

Năm 2017, quân đội Philippines tuyên bố sẽ quét sạch các nhóm khủng bố cực đoan ở miền Nam nước này, trong đó ưu tiên hàng đầu là Maute. Tham mưu trưởng quân đội Philippines Eduardo Año khi đó nhấn mạnh cần phải diệt trừ bọn Maute càng sớm càng tốt khi chúng ngày càng mở rộng chân rết và tiến hành các hoạt động khủng bố.

Maute được cho là đứng sau vụ đánh bom thành phố Davao - quê nhà của Tổng thống Rodrigo Duterte cuối năm 2016 khiến ít nhất 14 người chết, ngay trong thời điểm ông Duterte có mặt ở Davao.

Người dân Marawi chạy nạn sang thành phố kế cận - Ảnh: CNN

Maute có bao nhiêu tay súng tất cả?

Đây vẫn là câu hỏi đang chờ câu trả lời chính xác. Khởi đầu với hơn 100 tay súng, cứ sau mỗi đợt tấn công vào một thị trấn hay khu vực nào đó, số lượng thành viên của Maute không hề giảm mà ngược lại còn tăng lên bất chấp bị quân đội tiêu diệt đáng kể.

Điển hình như vụ tấn công vào Butig hồi năm ngoái, bọn này chỉ huy động khoảng 200 tên, nhưng chỉ một ngày sau con số đã lên 300. Hay trong vụ tấn công đang diễn ra ở thành phố Marawi, tỉnh Lanao del Sur, lực lượng ban đầu của Maute chỉ hơn 100 tên nhưng sau đó đã tăng lên hơn 500 tên.

Trong sự vụ lần này, bọn khủng bố đã tấn công vào nhà tù Marawi và giải thoát thêm 107 tù nhân, bao gồm cả người của chúng.

Nhiều người đặt câu hỏi Maute kiếm đâu ra vũ khí để trang bị cho một số lượng lớn tay súng như vậy trong thời gian ngắn? Không loại trừ bọn này đã thu nhặt vũ khí của quân đội trong các đợt giao tranh và tấn công vào các căn cứ của quân đội Philippines.

Tại sao Maute tấn công Marawi?

Bản đồ thành phố Marawi - Ảnh chụp màn hình

Theo truyền thông Philippines, nhiều khả năng Maute không chủ đích tấn công vào thành phố Marawi ngay từ đầu. Như đã nói ở trên, với quyết tâm diệt hoàn toàn bọn khủng bố trong năm 2017, ngày 23-5, quân đội Philippines mở chiến dịch bố ráp tại Marawi để truy bắt tên chỉ huy Isnilon Hapilon.

Tên này được Mỹ treo thưởng tới 5 triệu USD và được xem là một trong những tên khủng bố nguy hiểm, được IS công nhận là thành viên và chịu trách nhiệm đứng chân ở Philippines để tổ chức các nhóm khủng bố như Maute, Abu Sayyaf.

Theo ABS CBN, khi quân đội tấn công vào Marawi, bọn Maute đã lập tức phản ứng với hơn 100 tay súng. Sự việc ngày càng leo thang khi có con tin bị bắt còn bọn Maute cũng nhân cơ hội chiếm lấy một số vị trí trong thành phố rồi tổ chức tấn công căn cứ Ranao của quân đội Philippines.

Isnilon Hapilon, kẻ được cho là nguyên nhân khiến chiến sự bùng nổ ở Marawi - Ảnh: FBI

Sự việc lần này đang bị đẩy lên quá mức?

Đây không phải là lần đầu tiên các tay súng Maute tấn công các thành phố hay thị trấn ở Philippines. Sự việc lần này đang khá nghiêm trọng bởi bọn khủng bố đã bắt giữ nhiều con tin, trong đó có một linh mục.

Tại một đất nước phần lớn người dân theo Công giáo như Philippines, việc một linh mục bị khủng bố bắt làm con tin và dọa giết đã thu hút được sự chú ý rất lớn.

Tuy nhiên cần phải nhìn nhận trên thực tế là không phải toàn bộ thành phố Marawi rơi vào tay bọn Maute. Tướng Bato - cảnh sát trưởng quốc gia Philippines khẳng định sở cảnh sát Marawi vẫn chưa rơi vào tay bọn khủng bố Maute.

Tình hình tại Marawi hiện như thế nào?

Xe bọc thép của quân đội Philippines được tăng viện đến thành phố Marawi - Ảnh: Reuters

Tổng thống Duterte đã ra thiết quân luật tại thành phố Marawi và toàn bộ đảo Mindanao trong vòng 60 ngày bất chấp các ý kiến phản đối.

Lực lượng quân đội tăng viện có cả xe bọc thép đã được đưa tới thành phố. Theo truyền thông Philippines, bọn khủng bố vẫn giữ con tin là linh mục cùng một số người khác.

Các vụ đấu súng vẫn diễn ra. Hơn 100.000 người dân Marawi đã chạy nạn sang thành phố lân cận vì chiến sự. Ít nhất 13 tay súng Maute đã bị tiêu diệt trong các cuộc đấu súng với quân đội, theo báo Inquirer.