Khi nền kinh tế thích nghi với sự cô đơn

Người cao tuổi gặp khó khăn khi mua sắm ở Nhật Bản - Ảnh: nippon.com

Số lượng người sống độc thân ở Nhật Bản đang ngày càng tăng lên, khi họ không còn phải đối mặt với áp lực xã hội nhiều như trước. Và điều này cũng phần nào chi phối các xu hướng kinh tế ở "đất nước Mặt Trời mọc".

Trong một bài báo trên ấn phẩm kinh doanh President, nhà bình luận truyền thông, tác giả và "chuyên gia về người độc thân" Kazuhisa Arakawa đã trích dẫn một báo cáo của chính phủ cho thấy vào năm 2020, tỉ lệ hộ gia đình một người trên khắp Nhật Bản đã tăng gấp đôi kể từ năm 1980 lên 38%.

Tại Tokyo, sự gia tăng của những người sống độc thân thậm chí còn ấn tượng hơn, khi 52% tổng số hộ gia đình ở đây chỉ có một người, theo Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Quốc gia.

Thay vì than vãn về tình trạng giảm sút số lượng đám cưới và trẻ sơ sinh, ông Arakawa cho rằng đã đến lúc thay đổi quan điểm và nhìn vào các cơ hội kinh doanh. Ông dự đoán thị trường tiêu dùng dành cho người độc thân sẽ vượt mốc 100.000 tỉ yen (tương đương 696 tỉ USD) trong năm nay.

Ông nhận định, xu hướng tiêu dùng của người độc thân là một yếu tố ngày càng quan trọng trong các dự báo thị trường. Theo ông, việc chỉ dựa vào dữ liệu về độ tuổi, giới tính và nghề nghiệp của người tiêu dùng đang nhanh chóng trở nên lỗi thời.

Theo Viện Nghiên cứu Yano, doanh thu từ thực khách đi ăn một mình đã đạt 7.900 tỉ yen vào năm 2020 và đang trên đà tăng lên. Chỉ 5 năm sau, bất kỳ nhà hàng nào "đáng đồng tiền bát gạo" đều có chỗ ngồi riêng dành cho một người, đảm bảo sự riêng tư và yên tĩnh cho thực khách.

Xu hướng sống một mình đã dẫn đến sự bùng nổ của "nền kinh tế cô đơn" ở Nhật Bản. Các câu lạc bộ bầu bạn, dịch vụ cho thuê gia đình, thậm chí cả dịch vụ cho thuê thú cưng là những dịch vụ đang phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của những người sống một mình. 

Các dịch vụ này mang lại sự khuây khỏa tạm thời cho những người độc thân khao khát kết nối. Trong bối cảnh dân số Nhật Bản ngày càng già hóa và cuộc sống đô thị ngày càng bận rộn, "nền kinh tế cô đơn" là một thị trường đáng để xem xét.

"Nền kinh tế cô đơn" cho thấy những cách thức ứng phó vừa sáng tạo vừa phức tạp của xã hội Nhật Bản trước các nhu cầu tình cảm. Từ câu lạc bộ bầu bạn, dịch vụ cho thuê gia đình, cho thuê thú cưng, cho đến cả những ngôi làng ma-nơ-canh, Nhật Bản đang đối mặt với cuộc khủng hoảng cô đơn bằng một sự kết hợp giữa truyền thống, đổi mới và thực dụng.

Tuy nhiên, khi những hệ lụy về tâm lý và xã hội của các dịch vụ này ngày càng rõ nét, quốc gia này đang đứng trước một lựa chọn: Tiếp tục phụ thuộc vào mô hình kinh tế này, hay hướng tới một xã hội nuôi dưỡng những kết nối chân thực và bền vững hơn.