Khi chúa Trịnh Sâm trao quyền cho dân

Một cảnh trong vở cải lương Công lý và quyền lực - Ảnh: Đ.Triết

Hồn chúa trở về trao áo bào cho dân cũng là phân cảnh kết của vở cải lương Công lý và quyền lực (tác giả Lê Chí Trung) vừa được đoàn 2 Nhà hát Cải lương Việt Nam ra mắt tối 21-12 tại rạp Hồng Hà, Hà Nội.

Trước đó, kịch bản đã được Nhà hát Tuổi Trẻ dàn dựng mang tên gốc Công lý không gục ngã. Nếu như trên sân khấu kịch, đạo diễn - NSND Doãn Hoàng Giang xoáy sâu vào những tình tiết vụ án, phe phái thì ở sân khấu cải lương, dù vẫn là những lớp lang rối ren về nỗi thống khổ của dân đen, nỗi bất lực của những kẻ sĩ, những mâu thuẫn giữa tình yêu và quyền lực trong con người Đặng Thị Huệ, nhưng tất cả đều chảy chung về một duyên cớ: thượng bất chính (chúa Trịnh Sâm) thì hạ tắc loạn (cuối thế kỷ 18 là thời điểm lịch sử rối ren bậc nhất trong sử Việt).

Những gửi gắm ấy của tác giả thêm một lần được đạo diễn chuyển tải nhẹ nhàng, sâu lắng không chỉ qua chất liệu mùi mẫn của cải lương mà cả âm hưởng da diết của dân ca quan họ. Bên cạnh diễn xuất khá tròn vai của các nghệ sĩ như Mạnh Hùng (chúa Trịnh Sâm), Hồng Hạnh (Đặng Thị Huệ), Trọng Bình (quan chủ sự), Bùi Anh Tuấn (Đặng Mậu Lân)..., hình ảnh rường cột đứt gãy treo lửng lơ được đạo diễn khéo léo sử dụng làm hậu cảnh cũng đầy ấn tượng.

Điều thú vị nữa là Công lý và quyền lực không ép khán giả phải hiểu theo một mẫu số chung. Trái lại, cái kết của vở ngả sang yếu tố thực mà ảo. Thực khi công lý và quyền lực vẫn muôn đời mặt đối mặt. Ảo khi đậm một màu sắc ước mơ: rường cột nước nhà chỉ vững bền khi có chúa sáng, tôi hiền. Chúa sáng không chỉ vì những chiến công hiển hách một thời mà còn phải dám nhận ra sai lầm. Tôi hiền là chí khí của kẻ sĩ dám vượt qua mọi cám dỗ của quyền lực để khảng khái “chết vinh hơn sống nhục”...

Vở cải lương Công lý và quyền lực tiếp tục được đoàn 2 Nhà hát Cải lương Việt Nam đã công diễn lúc 20g ngày 22-12 tại rạp Hồng Hà, Hà Nội. Sau đó, theo đạo diễn - NSƯT Hoàng Quỳnh Mai, vở sẽ được biểu diễn tại Bắc Ninh dịp Tết dương lịch 2016.