Khám phá muôn điều thú vị của Tết xưa qua tài liệu lưu trữ

Công chúng tham quan triển lãm Tết xưa - Ảnh: T.ĐIỂU

Đó là triển lãm Tết xưa tái hiện một phần không gian Tết cổ truyền Việt Nam qua tài liệu lưu trữ đang được Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thuộc Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước tổ chức tại trụ sở - số 5 Vũ Phạm Hàm, quận Cầu Giấy, Hà Nội - kéo dài tới ngày 15-3.

Với cách sắp đặt sinh động, thẩm mỹ của họa sĩ trẻ tài năng, cộng với sự tỉ mỉ và nghiêm cẩn trong kiếm tìm tư liệu, triển lãm mang tới rất nhiều khám phá hay cho công chúng ngày nay khi nhìn về Tết xưa.

Đó là văn hóa du xuân chơi Tết, chơi hội từ thành thị tới nông thôn, phong tục đốt pháo ngày Tết, mua chữ ông đồ ngoài chợ quê, góc phố, cho đến những nghi lễ Tết trong triều đình, cả những văn, thơ, họa đăng báo Tết thời Pháp thuộc còn lưu giữ được.

Rất nhiều những bìa báo xuân đẹp chụp, vẽ cảnh vui xuân, chơi Tết của dân quê tới phụ nữ tân tiến nơi thị thành được giới thiệu tới người xem qua tài liệu lưu trữ gốc lẫn ảnh scan sắp xếp, bố cục lại.

Những công văn thông báo lịch nghỉ Tết, các nghi lễ Tết, chúc Tết của triều đình nhà Nguyễn và của chính quyền thực dân Pháp cũng được giới thiệu cho thấy nhiều điều về nền hành chính xưa.

Một phần trưng bày mang đến sự ngạc nhiên cho người xem là các bản tấu báo cáo về việc dâng triều đình hay quan lại lễ vật ngày Tết. Số lượng, chủng loại được ghi công khai, và còn có cả sớ dâng xin ý kiến đồng ý cho việc dâng quà biếu...

Xét một mặt nào đó, văn hóa biếu quà Tết từ xa xưa thực tế là một nét văn hóa đẹp thể hiện lòng biết ơn, nghĩa tình với nhau khi việc biếu quà cho "cấp trên" thường là của tập thể đứng ra tặng quà và đều được công khai, minh bạch, có giấy tờ sổ sách ghi lại.

Xem Tết xưa và nghĩ về Tết nay chính là một cách để mỗi người tự lựa cho mình một lối văn hóa hòa chung vào mạch hồn dân tộc.

Một số hình ảnh tại triển lãm - Thiên Điểu chụp lại:

Một góc chợ Tết xưa, với ông đồ già khom lưng cho chữ và những gánh hàng Tết

Một góc trưng bày tranh, ảnh du xuân trên báo Tết xưa còn lưu trữ được

Tái hiện nét văn hóa đẹp chơi hoa đào, hoa thủy tiên ngày Tết của người xưa

Bản tấu của trấn Quảng Bình năm Minh Mệnh thứ 8 (1827) về việc cung tiến 32 lạng trầm hương nhân dịp Tết

Một hình ảnh du xuân được trưng bày tại triển lãm

Một bức tranh vẽ cảnh du xuân được trưng bày tại triển lãm

Trăm năm làng nghề phố nghề đất Thăng Long qua tài liệu lưu trữ quý

TTO - Một lịch sử thăng trầm trăm năm của làng nghề, phố nghề đất Thăng Long - Hà Nội qua nhiều câu chuyện thú vị từ lịch sử buôn bán vỉa hè, lập chợ Đồng Xuân, đấu xảo quốc tế… đang được kể với công chúng tại Hà Nội qua tài liệu lưu trữ quý.