Kền kền

Ngay lập tức nó được cộng đồng mạng chia sẻ với cường độ chóng mặt. Chưa bàn đến tính chính xác của thông tin, cách miêu tả tỉ mỉ, rùng rợn cũng đủ để mọi người đọc đến đâu da gà nổi lên đến đó. Và “bột” để người viết “gột” nên bài viết là “người nhà một bệnh nhân cùng phòng cho biết”, “theo người bán trà đá trước cổng bệnh viện”...

Một ngày trước đó (2-1), báo này cũng “hồn nhiên” sử dụng lại bài viết trên một tờ báo khác trong nước trích dịch từ một tờ báo nước ngoài (tự ý lấy bài từ báo khác là cách làm phổ biến của báo N., bất chấp các quy định về bản quyền). Bài báo cho biết nguyên lãnh đạo cao cấp của CHDCND Triều Tiên Jang Song Theak bị xử tử bằng cách cho 120 con chó đói cắn xé. Nguồn tin mà bài báo gốc trên báo nước ngoài sử dụng chỉ là “nghe nói thế”!

Cũng báo N. trước đó không lâu đưa tin một kiều nữ ở Hải Dương “có sở thích... cưỡng hiếp lái xe taxi”. Kèm theo bài báo này là tấm hình chụp cổng ngôi biệt thự nơi được cho là “địa ngục” của các bác tài taxi ở TP Hải Dương.

Khó có thể kể hết những câu chuyện tương tự xuất hiện trên báo N. cũng như vô số báo mạng, trang tin điện tử lấy “sốc, sến, sex” làm tiêu chí hoạt động để tồn tại. Với họ, công nghệ làm báo thời Internet là: lùng sục, tìm kiếm thông tin độc, lạ trên Facebook, mạng xã hội; tưởng tượng, “nâng tầm”, trầm trọng hóa vấn đề; lấy một số bình luận (comment) cho có tính “nhiều chiều” và kết bằng “cầu mong đó không phải là sự thật”.

2. Kền kền là “giải thưởng” do các thành viên một diễn đàn xây dựng từ tháng 6-2013 nhằm bêu danh những bài báo “sai, ác, nhảm, hại, sến, vô bổ, vụ lợi”. Theo quản trị viên của diễn đàn này, hằng tháng hơn 7.000 thành viên, hầu hết là các phóng viên, nhà báo đang làm việc tại các cơ quan báo chí khắp cả nước, sẽ chọn ra một bài báo tiêu biểu, đáp ứng đầy đủ nhất các tiêu chí trên để “trao giải” mang tên loài chim chuyên ăn xác chết.

Quản trị viên này cũng cho biết sau sáu lần bình chọn, báo N. đang giữ kỷ lục với hai lần lãnh giải, trong đó có tuyến bài “kiều nữ Hải Dương” nói trên. Trường hợp “con cắt chân mẹ”, cộng đồng những người làm báo đã phẫn nộ vì sự “thiếu chính xác, gây ảnh hưởng lớn đến niềm tin của bạn đọc vào báo chí”, diễn đàn đã tổ chức cuộc khảo sát. Kết quả hơn một nửa thành viên tham gia khảo sát, trong đó có nhiều người là tổng biên tập, phó tổng biên tập các cơ quan báo chí khác nhau, đã chọn phương án “kiến nghị đóng cửa tờ báo N.”.

3. Nhà bác học Einstein có nói đại ý xã hội này nguy hiểm không phải vì những kẻ xấu mà vì nhiều người thấy cái xấu nhưng làm ngơ, không có hành động gì.

Với những con kền kền trong làng báo, chính những người làm báo đã chủ động lên án một cách mạnh mẽ. Nhưng còn cơ quan quản lý báo chí, việc chỉ dừng lại ở nhắc nhở, phê bình, phạt hành chính như lâu nay liệu có thể nhổ cỏ được tận gốc? Và đặc biệt, các doanh nghiệp đăng quảng cáo, chẳng lẽ biết đó là “nghĩa địa” với những con kền kền rỉa xác chết nhưng vẫn để sản phẩm của mình xuất hiện chỉ vì nó được “xem nhiều”?!