Indonesia và Úc bắt tay vì Biển Đông

Tổng thống Indonesia Joko Widodo (trái) và Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull (phải) bắt tay trong cuộc gặp tại Sydney ngày 26-2 - Ảnh: Reuters

“Tổng thống Widodo và tôi đã đồng ý khôi phục hoàn toàn các quan hệ hợp tác quốc phòng, các hoạt động trao đổi huấn luyện giữa hai nước”, Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull khẳng định trong cuộc họp báo ngày 26-2 và nhấn mạnh "Úc và Indonesia là đối tác tự nhiên với nhiều lợi ích chung".

Trong cuộc họp báo chung tại thành phố Sydney với thủ tướng Úc, Tổng thống Indonesia Joko Widodo cũng đã nhấn mạnh rằng “tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ” là chìa khóa để hai nước tăng cường mạnh mẽ quan hệ giữa hai bên theo hướng cùng có lợi.

Tuyên bố này liên quan đến sự cố ngoại giao - quân sự cách đây một tháng. Hồi tháng 1-2017, phía Jakarta đã tuyên bố tạm ngừng hợp tác quân sự với phía Canberra sau khi phát hiện một số tài liệu giảng dạy “mang tính xúc phạm” tại một căn cứ quân sự của Úc. 

Phía quân đội Úc sau đó đã đưa ra lời xin lỗi và khẳng định tài liệu nói tỉnh Papua của Indonesia phải được độc lập là ý kiến của một cá nhân, không đại diện cho nước Úc.

Việc hai nước bình thường hóa quan hệ quân sự mở ra cơ hội các lực lượng của Úc và Indonesia có thể sớm tiến hành tuần tra chung trên Biển Đông.

Tuy nhiên, chính quyền Jakarta đang thận trọng đánh giá các phản ứng có thể có từ Bắc Kinh. Phát biểu với báo The Australian trước chuyến thăm hai ngày ở Úc, ông Widodo nói ông mong muốn Indonesia và Úc sẽ tuần tra chung trên Biển Đông, miễn là điều này không thổi bùng căng thẳng với Trung Quốc.

Bắc Kinh và Jakarta đã nhiều lần vướng vào các tranh cãi về vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) rộng 200 hải lý xung quanh quần đảo Natuna của Indonesia. Nguyên nhân xuất phát từ việc yêu sách đường 9 đoạn vô lý của Trung Quốc trên Biển Đông chồng lấn với EEZ quanh Natuna.

Theo Reuters, trọng tâm trong chuyến công du của Tổng thống Widodo đến Úc xoay quanh các vấn đề an ninh và hợp tác kinh tế.

Hai bên dự kiến sẽ hoàn tất một thỏa thuận thương mại tự do song phương trong năm nay. Thương mại hai chiều giữa Úc và Indonesia đạt mức 15,3 tỉ USD trong giai đoạn 2015-2016, theo Bộ Thương mại và Bộ Ngoại giao Úc.