Khoảng cách bốn tuần này không chỉ trong ý nghĩa đây là những “đàm phán qua trung gian” Mỹ giữa Israel và Palestine mà là để định lại xem mỗi bên, từ Israel đến Palestine, đã “nhúc nhích” được chút gì để có thể gọi là hai bên thật sự muốn hướng đến một giải pháp hòa bình.
Bắt đầu từ phía Israel, việc tháo gỡ thêm nữa danh sách các hàng hóa được nhập vào dải Gaza không hề là một “nước cờ” gì mới của Israel, mà chỉ là một đáp ứng đầu tiên đối với yêu cầu đã được đặt ra trong cuộc gặp Obama - Abbas bốn tuần trước.
Hôm ấy, trong họp báo chung với Tổng thống Abbas, Tổng thống Obama nhấn mạnh: “Tình hình ở dải Gaza là không tài nào chịu nổi... (Phải có) một cách tiếp cận khác. Cần phải thăm dò những cơ chế mới sao cho trong dải Gaza có hàng hóa và dịch vụ, sao cho có thể phát triển kinh tế ở đó, dân chúng có thể khởi sự làm ăn, để kinh tế tăng trưởng...”.
Hôm ấy, Tổng thống Obama cũng loan báo Mỹ sẽ viện trợ 400 triệu USD cho người Palestine cả Bờ Tây sông Jordan (hiện dưới quyền Tổng thống Abbas) lẫn dải Gaza (hiện đang trong tay phái Hamas).
Khoản viện trợ này chính là cách tiếp cận mới cho bài toán dải Gaza. Mấy năm qua, Israel càng phong tỏa dải Gaza, dân Palestine càng khó sống, càng thiên về phái Hamas. Chính vì thế, việc Mỹ viện trợ cho cả dải Gaza lẫn Bờ Tây và yêu cầu Israel nới lỏng cấm vận hàng hóa chính là để giành lại lòng dân ở đây cho Tổng thống Abbas. Và hôm thứ hai 5-7 đã biểu dương Thủ tướng Israel Netanyahu vì điều này: “Đã có những tiến bộ trong việc cho phép có thêm hàng hóa vào dải Gaza... Dân chúng Gaza nay có thể làm ăn thịnh vượng”.
Đổi lại, Thủ tướng Netanyahu nhận được gì? Tổng thống Obama nêu vấn đề giùm: “Israel phải đảm bảo được các nhu cầu an ninh chính đáng của mình là không để cho tên lửa và vũ khí đến tay phái Hamas”.
Không chỉ chia sẻ nhu cầu “an ninh chính đáng” của Israel trong phạm vi nhỏ liên quan “đối tượng” Hamas, ông Obama còn chia sẻ cả nhu cầu này trong một quy mô lớn hơn nhiều: “Chúng tôi đã bàn về vấn đề Iran... Chúng tôi muốn gây sức ép nơi Iran nhằm buộc Iran ngưng thái độ khiêu khích đủ kiểu dọa dẫm các lân bang và cộng đồng quốc tế”. Lân bang kế cận Iran nhất chính là Israel.
Không dừng ở đó, ông Obama còn mở rộng “vòng rào phòng thủ” này: “Các nước Ả Rập
cần phải hậu thuẫn hòa bình. Cho dù có được hòa bình hay không là do người Israel và Palestine quyết định, song họ sẽ không thể thành công trừ phi các nước láng giềng đầu tư hơn nữa cho tiến trình này hơn trước”. Các nước láng giềng đó là những nước nào? Nhìn vào bản đồ sẽ thấy. Riêng láng giềng Ai Cập từ lâu nay đã cùng Israel phong tỏa dải Gaza rồi.
Một phái Hamas nhất định phải suy yếu, cả trong lòng dân Palestine ở dải Gaza lẫn về mặt tiếp tế vũ khí, sẽ là tiền đề cho Cơ quan quyền lực Palestine và Chính phủ Israel trực tiếp đàm phán.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay