Anthony Hopkins và Jonathan Pryce trong phim The Two Popes - Ảnh: IMDb
Là người đứng đầu một giáo hội có hơn 1,3 tỉ tín đồ, tất nhiên, không dễ dàng gì, khi trách nhiệm càng nặng mà thời gian càng bào mòn cơ thể.
Cho đến nay, sự kiện Giáo hoàng Benedict XVI thoái vị vẫn là việc xưa nay hiếm.
Bắt lấy khoảnh khắc lịch sử này, đạo diễn Fernando Meirelles thực hiện bộ phim The Two Popes (tạm dịch: Hai Đức Giáo hoàng) tái hiện giai đoạn trị vì đầy biến động của Giáo hoàng Benedict XVI.
The Two Popes Trailer
Song thoại giữa Giáo hoàng Benedict XVI và người kế nhiệm
Ngay từ poster, ta có thể thấy phim là cuộc song thoại giữa Giáo hoàng Benedict XVI và người kế nhiệm, Giáo hoàng Francis (lúc bấy giờ là Hồng y Jorge Mario Bergoglio ở Argentina).
Ở đó, hai cuộc đời song hành được dựng lên, hai bức chân dung được đặt đối diện nhau, nơi mà Giáo hoàng Benedict XVI soi lấy mình trong Hồng y Bergoglio và ngược lại.
Điểm cộng đầu tiên của phim có lẽ chính là mời được diễn viên gạo cội Jonathan Pryce, người có nhiều nét ngoại hình khá giống với vị Giáo hoàng Francis. Ta nhận ra ở Pryce, dù vào vai giáo hoàng, vẫn giữ được những nét "cổ quái" của những nhân vật trước đây ông từng thể hiện.
Đạo diễn người Brazil đã không ngần ngại bày tỏ tình yêu và lòng ngưỡng mộ với giáo hoàng đầu tiên có xuất thân từ khu vực châu Mỹ Latin. Hồng y Bergoglio hiện lên thật gần gũi, đời thường với những câu chuyện cười hài hước, với vẻ giản dị, nối kết với tín đồ của ông không chỉ bằng đức tin mà còn là tình yêu bóng đá.
Ông được tạo ra như con người của trần thế, một mục tử reo ca, ân cần với những con chiên của mình. Cả dáng đi đứng của ông từ lúc thanh niên đến khi về già luôn chắp tay sau lưng, thể hiện một con người tự tin, thích kết giao và không ngại bị từ chối, thích xả thân và không ngại trở thành lãnh đạo.
Nó đối lập hoàn toàn với hình ảnh buổi xế chiều của Giáo hoàng Benedict XVI - một học giả kinh viện, khắc kỷ, một con người tự thân đã ôm trong mình một lịch sử và truyền thống - những thứ có lúc xâu xé nội tâm ông, buộc ông phải có bổn phận gìn giữ, bảo vệ, nhưng đồng thời trong ông biết rằng nó đã không còn thích hợp trong thiên niên kỷ mới.
Hai con người đối lập ấy từng là cựu đối thủ trong cuộc bầu chọn giáo hoàng năm 2005. Suốt bộ phim, cả hai không ngừng trưng ra biểu hiện không hợp nhau chút nào về suy nghĩ, thói quen, phong cách. Nhưng cuối cùng hai con đường rẽ nhánh lại giao nhau, đáp lời theo tiếng gọi của Thiên Chúa.
Song thoại giữa Giáo hoàng Benedict XVI và người kế nhiệm trong The Two Popes
Cuộc giải thiêng các thần tượng
Một biến cố có thể tóm tắt trong vài dòng được kể trong một bộ phim dài hai tiếng, dày đặc những đối thoại của hai người nhưng không hề nhàm chán. Đó là cuộc giải thiêng các thần tượng để trả họ về với con người sâu thẳm bên trong, có những lỗi lầm khó có thể tha thứ, có những cám dỗ phải vượt qua.
Nhiều trường đoạn được thực hiện theo phong cách quay phim giả tư liệu, khiến bộ phim trở nên chân thật.
Dù thời lượng xuất hiện không nhiều bằng Jonathan Pryce cũng như ngoại hình không giống lắm với giáo hoàng, nhưng hóa thân của Anthony Hopkins đã cho người xem cảm giác mình đang gặp giáo hoàng bằng xương bằng thịt. Điều này khiến ta nhớ đến vai diễn Nixon của ông trong bộ phim cùng tên, dù ngoại hình của ông với tổng thống Mỹ khá chênh lệch.
Hopkins đã tài tình diễn tả được sự nặng nề trong dáng đi, cứ như mọi mệt mỏi của cả thế gian đều trút lên mình. Với một con mắt sáng mở to cùng một con mắt chỉ còn bóng tối, Giáo hoàng Benedict XVI được diễn tả như thể cùng một lúc ông nhìn vào cả hai thế giới.
Một cái nhìn về cõi tĩnh lặng của tâm hồn với niềm tin, sự vững mạnh của một tôn giáo. Và một cái nhìn hướng về thực tại với những cáo buộc tham nhũng, ấu dâm đang chĩa vào giáo hội thời điểm đó.
Cuối phim, sau khi ăn pizza và uống nước ngọt cùng nhau, Giáo hoàng Benedict XVI mở cửa bước ra đại sảnh, nơi đang có rất đông du khách. Không vệ sĩ, không người hộ tống, ông đi giữa tình yêu và vòng tay của những tín đồ sùng kính ông, và cảm nhận được tình yêu của Chúa trong những con người trần tục đó.
Còn với Giáo hoàng Francis, có lẽ trường đoạn ấn tượng nhất chính là lúc ông ở tuổi trung niên, bị đưa về phụ trách một giáo xứ hẻo lánh. Một ngày ông đi trên bãi hoang đầy sương gió, vạn vật đều mờ mịt, như thể dấn thân vào cõi vô minh.
Nơi đó ông tìm kiếm niềm tin thất lạc. Nơi đó ông lắng nghe tiếng nói bên trong mình. Để biết con người không cô độc, để biết Trái đất không phải là chốn bị thánh thần bỏ rơi. Để biết vì sao chúng ta cần phải bước tiếp, giữa thế giới hỗn mang này.
The Two Popes không được định hình bằng cách dìm một con người xuống để làm nổi bật con người khác lên.
Phim nói về hai con người vĩ đại đã biết đặt mình vào đúng những thời khắc quan trọng.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay