30/05/2017 10:32 GMT+7

Hạ hạnh kiểm để làm gì?

TRẦN THỊ NHUNG
TRẦN THỊ NHUNG

TTO - Hạnh kiểm - đạo đức cũng là một môn học, được giáo viên cho điểm và được đánh giá mức độ hơn thua giữa học sinh này với học sinh khác trong cùng một tập thể lớp. Nhưng có nên hạ hạnh kiểm?

Với môn học hạnh kiểm, người thầy giữ vai trò “cho điểm - hạ điểm” thì ngoài kiến thức, sự công tâm, phẩm chất hàng đầu mà tôi thiết nghĩ cần có ở giáo viên chính là biết lắng nghe học sinh của mình, với trái tim yêu thương.

Tôi có đọc được một phát biểu của thầy Văn Như Cương đại ý như sau: Nghề giáo là nghề tiếp xúc với con người. Phải có yêu thương thì mới dạy tốt học trò. Phải có yêu thương thì mới chăm cho đời được những chồi non. Do vậy, để làm được một thầy giáo, trước tiên người thầy cần có lòng yêu thương. Đó chính là chìa khóa vạn năng, là sức mạnh diệu kỳ mở tung mọi cánh cửa tâm hồn học sinh.

Tôi hiểu sự khó khăn và các lý do hợp lý của các giáo viên khi phải ra quyết định hạ hạnh kiểm của bất cứ học sinh nào. Nhưng tôi muốn chia sẻ trăn trở về vấn đề trên qua câu hỏi: “Hạ hạnh kiểm để làm gì? Các cháu bị hạ hạnh kiểm liệu có trở nên ngoan hơn, tốt hơn không? Quyết định hạ hạnh kiểm của các anh chị giáo viên chủ nhiệm có phải là quyết định cuối cùng mà các anh chị đã làm hết cách? Anh chị đã phê chuẩn học bạ của học sinh bằng tình yêu thương?”.

Tôi xin kể lại một câu chuyện có thật mà năm lớp 6 con trai tôi đã kể về thầy Cường, giáo viên môn thể dục lớp 6 của cháu.

“Mẹ, con thích được học với thầy Cường lắm mẹ. Ở hồ bơi, tụi con bị cấm nhảy xuống hồ, nhưng nhỡ có đứa nào vui quá nhảy xuống thì thầy đều kêu lên, hỏi: “Con bị trượt chân té xuống hồ hả con? Con có bị sao không con?”. Có lúc thầy nhéo lỗ tai, có lúc thầy phạt bơi hay chạy một vòng. Chỉ có vậy thôi nhưng đứa nào cũng nghe lời thầy, không nhảy xuống hồ nữa.

Còn cô A mà thấy tụi con nhảy là cô gọi tên, ghi tên trừ điểm hạnh kiểm. Học giờ của cô A lúc nào con cũng thấy căng thẳng, nên ghét luôn học thể dục”.

Một chuyện khác, con trai tôi bị phạt, trừ điểm hạnh kiểm cũng trong giờ thể dục năm lớp 9. Con về kể với tôi: “Mẹ, hôm nay con có giờ bóng bàn. Lúc con đang chơi với M.A. thì có một bạn lớp khác xin vô đánh chung với con.

Tụi con đang chơi thì cô B (giáo viên thể dục) bắt con và bạn lớp khác lên phòng giám thị và phạt cả hai đứa. Con hỏi con có tội gì thì cô nói là tội con chơi với bạn khi bạn không mặc đồng phục thể dục. Cô còn chỉ vào con rồi nói tại có những người như con mà xã hội không có trật tự”.

Một lần đứng chờ đón con, tôi nhìn thấy một nhóm các cháu học sinh đã gọi to: “Ba Cường”. Đó là một người đàn ông dù chạy xe máy với chiếc khẩu trang bịt mặt, vẫn bị bọn trẻ nhận ra “ba”. Liệu cô A, cô B có được học sinh trìu mến gọi to tên cô, hay reo hò mỗi khi gặp?

Với con trai tôi thì tôi có thể khẳng định 100% là cháu sẽ không gọi cô hay yêu cô như tình yêu mà cháu dành cho thầy Cường.

Ngoài thầy Cường, thỉnh thoảng con trai lại về nhà kể những câu chuyện rất đỗi nhân văn về thầy Sỹ dạy toán, cô Thanh Thuận dạy văn, những thầy cô mà khi trách phạt học sinh, thậm chí trừ điểm, hạ hạnh kiểm nhưng đã gieo vào trái tim các cháu những hạt mầm xanh về niềm tin: thầy cô muốn học sinh ngoan hơn, giỏi hơn và tin chúng sẽ không tái phạm.

Nên mở rộng trái tim với học sinh

Tất cả chúng ta đều đã trải qua thời học sinh, và tôi tin rằng điều đọng lại sâu sắc và lâu dài hơn trong tâm trí của chúng ta thời đi học có lẽ không phải là kiến thức mà chính là tấm lòng của thầy cô.

Đó có thể là cách thầy đã nắm tay trò, là cơn giận của thầy khi bắt trò chép phạt 10 trang, là “hình phạt hóm hỉnh” khi cho trò bơi 3 vòng hoặc chạy 4 lượt vòng quanh sân trường. Đó còn là những lời rút ruột mà cô giáo đã nói với người học trò ngỗ nghịch...

Đó là tình yêu thương mà thầy cô trao cho từng học sinh - dù là học sinh cá biệt, khi các cháu phạm những lỗi cần phải hạ hạnh kiểm.

Dù buộc phải hạ nhưng thầy cô làm cho học trò hiểu rằng họ tin tưởng chúng, họ hiểu vì sao chúng phạm lỗi, họ lắng nghe câu chuyện của chúng, họ làm cho bọn trẻ nhận ra được lỗi lầm của mình và sẽ quyết tâm sửa chữa lỗi lầm ấy...

Thầy cô đúng nghĩa phải làm cho người học trò hiểu được đằng sau những dòng chữ vô tri trong sổ liên lạc “Hạnh kiểm tốt/khá/trung bình...” là cả một tấm lòng. Để học sinh có thể chảy những giọt nước mắt biết ơn, giọt nước mắt hối lỗi vì những lời phê đó...

Phạm lỗi và sửa lỗi, chúng ta sẽ trưởng thành hơn, chín chắn, biết chịu trách nhiệm hơn trong mọi thái độ sống, hành vi sống. Đấy là mặt tích cực của những điểm trừ về hạnh kiểm, để chúng ta học cách đứng thẳng, chịu trách nhiệm và nhìn ra lỗi của bản thân mình. Những điều này người làm thầy phải hiểu được bằng trái tim rộng mở với học sinh của mình.

“Hãy thắp lên những đốm sáng yêu thương trong trái tim non nớt của những đứa trẻ, dù rằng chúng có lỗi to bự như khủng long hay lỗi bé tí như con kiến. Lỗi là phải phạt, phải quở trách, phải hạ hạnh kiểm. Nhưng cách của người lớn chúng ta (giáo viên, phụ huynh) là làm thế nào để chúng nhớ lỗi, sửa lỗi, không phạm lỗi nữa mới chính là giáo dục"

 
TRẦN THỊ NHUNG

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

HUFLIT tiếp thêm động lực đến trường cho học sinh vùng sâu

Đồng hành cùng người học từ học bổng, quỹ hỗ trợ sinh viên, cam kết không tăng học phí, tất cả đều hướng đến một điều cốt lõi: không ai bị bỏ lại phía sau.

HUFLIT tiếp thêm động lực đến trường cho học sinh vùng sâu

‘Đầu Bếp Nhí - Little Chef’ - Khi trẻ trưởng thành trong căn bếp

Không chỉ là sân chơi ẩm thực, chương trình thực tế ‘Đầu bếp nhí - Little Chef’ do Báo Tuổi Trẻ sản xuất còn là hành trình giáo dục kỹ năng sống, nơi các em trưởng thành từ căn bếp qua từng thao tác nhỏ nhưng đầy ý nghĩa.

‘Đầu Bếp Nhí - Little Chef’ - Khi trẻ trưởng thành trong căn bếp

Oxford University Press trao chứng nhận Oxford Quality cho Kapla

Hiện nay tại Việt Nam, Kapla là một trong những hệ thống tiếng Anh tiên phong đạt chứng nhận Oxford Quality.

Oxford University Press trao chứng nhận Oxford Quality cho Kapla

Viết khác, nghĩ khác sau một tháng học tại báo Tuổi Trẻ

Ngày 28-6, sinh viên khoa quan hệ quốc tế và truyền thông, Trường đại học Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM (HUFLIT) hoàn thành mô đun thực hành của học phần 'Phân tích và bình luận sự kiện quốc tế' tại báo Tuổi Trẻ.

Viết khác, nghĩ khác sau một tháng học tại báo Tuổi Trẻ

‘Đầu Bếp Nhí - Little Chef’ - dạy con cách yêu thương từ căn bếp

Với nhiều đứa trẻ, bữa cơm gia đình là điều quen thuộc. Nhưng chỉ khi tự tay vào bếp, chuẩn bị nguyên liệu để hoàn thành một món ăn, các em mới thật sự biết trân trọng từng bữa cơm và học cách chăm sóc bản thân một cách khoa học.

‘Đầu Bếp Nhí - Little Chef’ - dạy con cách yêu thương từ căn bếp

Bức thư xúc động của cô hiệu trưởng gửi sĩ tử: Đừng sợ hãi trước bất cứ điều gì!

Cô Đào Thị Thùy Trang - hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thiện Thuật (TP Nha Trang, Khánh Hòa) - đã có bức thư đầy xúc động gửi các học trò lớp 12 trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Bức thư xúc động của cô hiệu trưởng gửi sĩ tử: Đừng sợ hãi trước bất cứ điều gì!
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar