Nobel Hóa học 2014 tôn vinh kính hiển vi huỳnh quang

Ảnh ba nhà khoa học Eric, Stefan, William trên màn hình trong buổi công bố giải Nobel Hóa học 2014. Ảnh: Reuters

Vinh danh Eric Betzig, Stefan W. Hell và William E. Moerner 

Ba nhà khoa học Eric Betzig, Stefan W. Hell và William E. Moerner được trao giải Nobel Hóa học năm nay vì đã giúp kính hiển vi quang học đặt chân vào thế giới nano. 

Nhà khoa học Eric Betzig là công dân Mỹ, sinh năm 1960 tại Miami. Ông có bằng tiến sĩ năm 1988 tại trường đại học Cornell. 

Nhà khoa học Ste Stefan W. Hell mang quốc tịch Đức, sinh năm 1962 tại Romania. Ông có bằng tiến sĩ năm 1990 tại trường đại học Heidelberg. 

Còn nhà khoa học William E. Moerner là công dân Mỹ, sinh năm 1953 tại California, Mỹ. Ông có bằng tiến sĩ năm 1982 tại trường đại học Cornell.

Kính hiển vi huỳnh quang siêu phân giải 

Đã từ lâu, kính hiển vi quang học có khá nhiều hạn chế vì không bao giờ cho ra hình ảnh độ phân giải tốt hơn một nửa bước sóng ánh sáng. 

Trước đây, chưa bao giờ các nhà khoa học có thể nghiên cứu tế bào sống trong những chi tiết phân tử nhỏ bé nhất. Vào năm 1873, chuyên gia kính hiển vi Ernst Abbe đưa ra giới hạn vật lý về độ phân giải tối đa của kính hiển vi quang học truyền thống: đó là nó không bao giờ có thể nhìn thấy rõ hơn 0,2 micromet.  

Với sự trợ giúp của các phân tử huỳnh quang, những nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học 2014 khéo léo vượt qua được những giới hạn này.

Thông qua kính hiển vi huỳnh quang siêu phân giải này (hay còn gọi là kính hiển vi nano), các nhà khoa học hình dung được quá trình mà các phân tử đơn lẻ bên trong các tế bào sống.

Họ có thể thấy được cách mà các phân tử tạo ra các khớp thần kinh giữa những tế bào thần kinh bên trong não.

Họ cũng có thể theo dõi được protein liên quan đến các bệnh như Parkinson, Alzheimer và Huntington khi chúng kết hợp lại, họ có thể lần theo các protein đơn lẻ trong trứng thụ tinh khi phân chia thành phôi thai.   

Ngày nay, kính hiển vi nano được sử dụng rộng rãi trên thế giới và những kiến thức mới đem lại lợi ích tuyệt vời nhất cho nhân loại được phát hiện ra hàng ngày.