‘Giải mã’ tiếng hú của tinh tinh

Những nghiên cứu trước đây từng đặt vấn đề rằng động vật có những tiếng kêu cảnh báo khác nhau đối với những kẻ thù khác nhau trong tự nhiên. Tuy nhiên rất ít nghiên cứu cho thấy điều gì khiến tiếng gọi của chúng thay đổi trong các tình huống khẩn cấp.

Theo hướng nghiên cứu đó, Viện Nhân chủng học tiến hóa Max Planck (Đức) đã khảo sát nhiều tiếng kêu khác nhau của tinh tinh.

"Chúng tôi khảo sát trên phát âm ‘hoo’ khi tinh tinh truyền thông tĩnh và nhận ra tinh tinh có ít nhất ba biến thể khác nhau xung quanh âm ‘hoo’ gắn với ba ngữ cảnh: cảnh báo, di chuyển và nghỉ ngơi", TS. Catherine Crockford - trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.

Để liên kết bầy đàn, tinh tinh nhận tín hiệu (tiếng kêu) sẽ phản hồi khác nhau tùy hoàn cảnh. Khi tiếng ‘hoo’ truyền thông điệp nghỉ ngơi, bầy tinh tinh sẽ tụ tập gần khu vực con tinh tinh ra hiệu.

Trong môi trường hạn chế tầm nhìn, tinh tinh sống theo bầy đàn và tiến hóa tiếng kêu - Ảnh: GETTY IMAGES

Khi có tín hiệu di chuyển, bầy đàn phải tiếp cận con tinh tinh ra hiệu và khi có tín hiệu cảnh báo, bầy đàn cũng tiếp cận nhưng thật chậm.

Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng trong sự tiến hóa ngôn ngữ là điều gì khiến tiếng kêu động vật đa dạng và mã hóa một số thông tin khác nhau.

"Một tác nhân khiến giọng nói của loài tiến hóa có lẽ ở nhu cầu hợp tác", TS. Catherine nói thêm. "Trong môi trường sống bị hạn chế thị giác (rừng rậm) hoặc bị chia cắt giao tiếp âm thanh, tinh tinh tỏ ra không mạnh dạn duy trì sự kết nối.

Vì vậy, việc mã hóa thông tin ngữ cảnh trong những tiếng ‘hoo’ tĩnh có thể tăng cường mối liên kết hợp tác giữa các cá thể, tạo điều kiện tiến hóa giọng nói, mỗi tiếng kêu thông báo cho đồng loại để phản ứng cho phù hợp".

Tiếng hú tĩnh của tinh tinh đã được các nhà khoa học phân tích - Ảnh: phys.org

Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy trong quá trình sinh sản, tiếng kêu của tinh tinh có khơi gợi nhẹ về sắc thái cảm xúc. Tuy nhiên không giống hầu hết động vật, các đặc tính âm thanh khác nhau của tinh tinh khó giải thích bằng trạng thái cảm xúc.

TTO - Các nhà khoa học Mỹ vừa cho biết loài khỉ lùn Tarsier của Philippines (tên khoa học Tarsius syrichta) có thể giao tiếp với nhau hoàn toàn bằng sóng siêu âm như loài dơi.