Trước thềm Euro 2024, Gruzia (Georgia), Slovakia, Slovenia, Albania và Romania bị đánh giá là 5 đội bóng kém nhất giải.

Những màn trình diễn tưng bừng

Có rất nhiều căn cứ để đưa ra nhận định này, từ giá trị đội hình cho đến phong độ trong quá khứ. Gruzia lần đầu dự Euro, Slovenia dự giải lần thứ 2 - và cách lần đầu tiên đến 24 năm. Romania - quyền lực một thời của bóng đá châu Âu - cũng sa sút nhiều trong 10 năm trở lại đây. Năm 2016, họ rời Euro với 1 điểm sau 3 trận vòng bảng.

Nhưng sau lượt trận đầu tiên, Romania là đội tạo bất ngờ lớn nhất khi đánh bại Ukraine - được xếp vào nhóm khá mạnh ở Euro 2024 - với tỉ số 3-0. Cả Slovakia, Slovenia và Albania đều có điểm. Gruzia tuy thua Thổ Nhĩ Kỳ nhưng đã mang đến trận đấu được đánh giá là hấp dẫn nhất vòng đấu đầu tiên.

Đừng ngạc nhiên nếu vào đêm nay, Gruzia sẽ giành được 1 điểm, hay thậm chí là đánh bại CH Czech. So về truyền thống bóng đá, Gruzia có thể không bằng được đối thủ. Nhưng nếu nói về những ngôi sao, Czech lại là đội thua sút vào lúc này. Đi cùng đó là tinh thần chiến đấu rực lửa của Gruzia trong lần đầu tiên dự Euro.

Thành quả từ cải cách liên tục của UEFA

Có nhiều lý do đứng sau sự trỗi dậy mạnh mẽ của các nền bóng đá trung bình tại Euro 2024. Đầu tiên là thể thức thi đấu được thay đổi từ năm 2016 và nhanh chóng phát huy hiệu quả. 

Khi Euro có quy mô 16 đội, vòng đấu loại trực tiếp bắt đầu từ tứ kết và chỉ có 8 đội giành được vé vượt qua vòng bảng (tỉ lệ đi tiếp là 50%). Nhưng khi tăng lên 24 đội, giải có thêm vòng 16 đội, và tỉ lệ đi tiếp là 67%.

Kể cả khi đã thua 2 trận đầu tiên, một đội bóng trung bình vẫn mơ vượt qua vòng bảng. Và khi mục tiêu trở nên rõ ràng, họ chơi bóng thoải mái hơn cũng như quyết tâm hơn. Romania, Gruzia hay Slovenia không chỉ chơi hay mà thậm chí còn chơi đẹp. Họ mạnh dạn tấn công trực diện các đối thủ mạnh.

Slovenia đã tung đến 22 pha dứt điểm trong 2 trận gặp Đan Mạch và Serbia. Nếu may mắn hơn, họ đã có 4 điểm và cầm chắc vé đi tiếp. 

Bàn thắng vào những giây cuối cùng của Luka Jovic (Serbia) khiến Slovenia mới có được 2 điểm. Nhưng với những gì đang diễn ra, tại sao Slovenia phải ngán Anh ở lượt đấu cuối cùng?

Đội tuyển quốc gia được ví như phần ngọn của một nền bóng đá. Và thể thức Euro thay đổi chỉ tạo nên chất xúc tác cuối cùng. Xa hơn nữa, các nền bóng đá ở châu Âu những năm gần đây ngày càng xích lại gần nhau nhờ vào hàng loạt cải cách của UEFA ở thể thức của Champions League, Europa League và cả Conference League - giải đấu mới ra đời vài năm trước. 

Trong khoảng 10 năm qua, người hâm mộ châu Âu đôi lúc phàn nàn về việc ngày càng có nhiều CLB tên tuổi xa lạ được tham dự giai đoạn vòng bảng Champions League.

Đó là kết quả của việc UEFA tạo ra nhiều thay đổi trong thể thức đá play-off. Các đại diện của những nền bóng đá mạnh giành vé vào thẳng vòng bảng, tạo điều kiện cho vòng play-off trở thành cuộc so tài giữa những nền bóng đá trung bình - khá.  

Nó làm tăng cơ hội cho các CLB đến từ Romania, Slovakia, Slovenia… Ví dụ CLB Maribor của Slovenia giành vé dự vòng bảng Champions League lần đầu tiên vào năm 2014. Đó là cột mốc quan trọng với sự phát triển của nền bóng đá Slovenia.

Sự ra đời của Conference League (cấp CLB) hay UEFA Nations League (cấp tuyển quốc gia) có thể khiến những nền bóng đá lớn thấy phiền. Nhưng những nền bóng đá nhỏ có thêm cơ hội cọ xát. Và trên hết là vấn đề tài chính. 

Qarabag, một đội bóng đa số dừng bước ở vòng play-off Champions League của Azerbaijan, đã nhận được khoản tiền 11 triệu euro cho mùa giải năm nay. Họ xếp hạng thứ 50 về khoản tiền được UEFA phân chia ở đấu trường châu lục. 10 năm trước, đó là một con số không tưởng với CLB nhỏ bé này.

Euro đang khởi đầu khá hấp dẫn, không phải nhờ vào những dàn sao đắt giá của Anh, Pháp hay Bồ Đào Nha, mà từ những bước chạy mạnh mẽ của các đội bóng bị xem là "lót đường".

Bảng xếp hạng Euro 2024 bảng D: Hà Lan đứng đầu, Ba Lan bị loại

Kết thúc lượt trận thứ 2 bảng D, Hà Lan và Pháp chia nhau 2 vị trí dẫn đầu, trong khi Ba Lan phải sớm dừng chân tại Euro 2024.