Đừng lặng im trước tội phạm

Công an lấy lời khai của tên cướp điện thoại, dựa trên trình báo sau đó sẽ trả lại tài sản cho nạn nhân - Ảnh: T.T.D.

Chiều chủ nhật rồi, một đồng nghiệp của tôi trên đường từ An Giang về TP.HCM cùng gia đình.

Khi qua khỏi cầu Mỹ Thuận được hơn ba cây số, sau khi ghé chỗ bán trái cây chạy ra được một đoạn thì xe bị một thanh niên đi trên xe gắn máy màu đỏ, mang biển số Tiền Giang chặn trước đầu xe, bắt phải đền... 30 triệu đồng vì "lui xe ra cán chết mấy con gà quý".

Trên xe toàn phụ nữ và người già, nên dù chẳng cán phải con gà nào nhưng mọi người cũng phải đưa 1 triệu đồng cho tên này cho qua chuyện nhưng hắn không chịu, đến khi lái xe nói để kêu công an tới giải quyết thì người này mới chịu bỏ đi.

Có một thực tế tồn tại lâu nay là đại đa số người dân đều chọn cách không trình báo gì với công an khi mình là nạn nhân của tội phạm. 

Mấy năm trước, tôi từng phản ảnh với Tuổi Trẻ về vụ "xin đểu" lúc khuya vắng trên cao tốc Sài Gòn - Trung Lương. Qua đó, công an địa phương đã điều tra bắt giữ được nhóm này. 

Bạn tôi, cách đây hai tháng, vừa bước xuống xe buýt trước Đại học Luật (P.Hiệp Bình Chánh, Q.Thủ Đức, TP.HCM) đã bị hai thanh niên đi xe phân khối lớn giật phăng chiếc điện thoại di động trên tay rồi biến mất khi quẹo vào con hẻm bên phải gần đó. 

Bạn chép miệng tự an ủi: "Thôi, của đi thay người".

Một đồng nghiệp nam đi làm về tối trên đường Lê Văn Việt (Q.9, TP.HCM) đã bị mấy thanh niên bặm trợn chặn xe "xin đểu". Một đồng nghiệp nữ trên đường đi làm về ở Khu công nghiệp Sóng Thần đã bị giật phăng sợi dây chuyền đang đeo. 

Một bạn trẻ trên đường đi học về tối bị giật chiếc balô đựng laptop khi gần tới ngã tư Bình Phước (Q.Thủ Đức). Một người quen bị ép xe giật dây chuyền dẫn đến té ngã gãy tay. 

Tất cả đều chọn cách không trình báo với cơ quan công an địa phương vì có chung lý do: ngại mất thời gian, phiền phức mà chưa chắc đã lấy lại được tài sản bị mất.

Tôi đã có lần bị giật đồ, tôi quyết liệt đuổi theo, đến đoạn giao lộ, tên này quýnh quáng té xuống đường rồi bỏ chạy. Tôi nhận lại đồ bị cướp, định đi tiếp nhưng được công an địa phương xuất hiện mời về trụ sở làm thủ tục khai báo. 

Tờ khai giống như một bản tường trình, phải khai rõ nhân thân và viết chi tiết vụ việc. Thủ tục khai báo mất gần ba giờ đồng hồ, vì còn đợi đối chiếu với lời khai một người dân làm chứng khác.

Nhưng nếu không trình báo hoặc không đưa sự việc của mình cho nhiều người biết cũng là một cách... dung dưỡng cho tội phạm vì chúng không bị trừng trị. Và cái xấu ngày càng sinh sôi nảy nở nếu thấy quá dễ kiếm tiền từ hành động phạm pháp của mình. 

Thiết nghĩ cơ quan công an, báo chí cần mở một trang trên mạng xã hội (như nhóm hiệp sĩ Bình Dương do anh Nguyễn Thanh Hải đang thực hiện) cho mọi người dễ dàng thông báo khi mình bị cướp giật, "xin đểu"... có ghi địa bàn cụ thể nơi bị mất tài sản để cơ quan chức năng giải quyết.

Quan trọng nữa là khi gặp tội phạm, cần bình tĩnh ghi nhớ hết biển số, đặc điểm xe hoặc nhân dạng của chúng... mới góp phần khiến tội phạm không còn đất sống. 

Và qua đó, cơ quan chức năng có thể đánh giá công an địa phương nào chưa quyết liệt đấu tranh chống tội phạm trên địa bàn mình phụ trách nếu lượng thông tin trình báo nơi đó ngày càng gia tăng.

TTO - Trong 6 tháng đầu năm 2018, tội phạm hình sự trên địa bàn TP.HCM giảm so với cùng kỳ, tuy nhiên tỉ lệ án do trộm cắp, cướp giật vẫn chiếm tỉ lệ cao.