Đừng để tái diễn vụ 'ngón tay triệu đô'

Ngoài bà Lan, cựu chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành bị cáo buộc được Hậu "Pháo" hối lộ nhiều nhất trong các lãnh đạo địa phương với tổng số 49,8 tỉ đồng. 

Ông Phạm Hoàng Anh, cựu phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Phúc, bị cáo buộc nhận hối lộ 400 triệu đồng và 20.000 USD; ông Nguyễn Văn Khước, cựu phó chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, bị cáo buộc nhận 3 tỉ đồng và 20.000 USD.

Số tiền nhận hối lộ quá lớn của các cựu quan chức tỉnh Vĩnh Phúc đang khiến dư luận rất bức xúc. Cùng với đó, thông tin về việc tỉnh này nhiều năm (2016 - 2022) đứng trong tốp đầu bảng xếp hạng, thậm chí năm 2022 đứng đầu cả nước về kết quả đánh giá công tác phòng chống tham nhũng do Thanh tra Chính phủ công bố đã khiến nhiều người chua xót.

Tuổi Trẻ ghi nhận một số ý kiến của các đại biểu Quốc hội, chuyên gia xung quanh câu chuyện này.

Đại biểu PHẠM VĂN HÒA (đại biểu hoạt động kiêm nhiệm của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội):

Bài học về xếp hạng phòng chống tham nhũng

Đối với riêng tỉnh Vĩnh Phúc, theo xếp hạng của Thanh tra Chính phủ công bố, năm 2022 tỉnh này từng đứng đầu cả nước về điểm số phòng chống tham nhũng dù bảng xếp hạng của Thanh tra Chính phủ công bố tính theo thời điểm và có nhiều nội dung đánh giá khác nhau. Nhưng rõ ràng qua đây là bài học đau xót và các cơ quan cần rút kinh nghiệm, xem xét nghiêm túc lại cách đánh giá về công tác phòng chống tham nhũng của tỉnh hiện nay.

Tôi cho rằng cần phải xem xét lại các tiêu chí trong việc đánh giá và phải làm sao cho thực chất, hiệu quả. Không thể để tái diễn như vụ Phúc Sơn ở Vĩnh Phúc khiến người dân bất bình về sự trái ngược giữa đánh giá và thực tại.

Người dân sẽ đặt câu hỏi tại sao một số cán bộ, người đứng đầu từng đứng trên bục thao thao bất tuyệt về phòng chống tham nhũng, về đạo đức nhưng cuối cùng khi bị phanh phui lại là những người tham nhũng nhiều nhất. 

Và câu hỏi theo kiểu tại sao một tỉnh xếp hạng đứng đầu trong một giai đoạn dài về phòng chống tham nhũng của cả nước nhưng cuối cùng lộ ra cả loạt tham nhũng ở chính ba người đứng đầu và nhiều người khác.

Việc xử lý những cán bộ, thậm chí từng đứng đầu các tỉnh ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi liên quan vụ Phúc Sơn và các vụ trước đó cho thấy sự quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Điều này cho thấy quan điểm rõ ràng dù là ai, ở cương vị nào nếu có hành vi tham nhũng, tiêu cực đều sẽ bị xử lý nghiêm minh.

Qua vụ án Phúc Sơn cũng cho thấy hiện tượng câu kết, móc ngoặc, sân sau giữa doanh nghiệp với quan chức trong thực hiện các dự án rất rõ ràng. Thậm chí vì lợi ích của mình, các quan chức thoái hóa, biến chất đã sẵn sàng bỏ qua các quy định pháp luật, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hưởng lợi với số tiền gây thiệt hại cho Nhà nước rất lớn.

Ông NGUYỄN TÚC (ủy viên Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam):

Phải nâng cao giám sát

Không chỉ riêng vụ Phúc Sơn mà nhiều vụ án như: chuyến bay giải cứu, Việt Á... được phanh phui thời gian qua đã cho thấy có sự câu kết, móc ngoặc giữa cán bộ, quan chức với doanh nghiệp để nhận hối lộ, tham nhũng. 

Với riêng việc xử lý vụ Phúc Sơn rõ ràng cũng là điển hình của sự thông đồng, móc ngoặc, lợi ích nhóm giữa chủ doanh nghiệp và lãnh đạo các tỉnh như Vĩnh Phúc tại thời điểm đó để có cơ hội trúng thầu dự án với giá thấp hơn, gây thiệt hại cho Nhà nước.

Qua việc xử lý vụ Phúc Sơn ở Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi, Phú Thọ, rõ ràng hành vi tham nhũng không còn là ở một cá nhân mà đã xảy ra với cả ba lãnh đạo chủ chốt của tỉnh như Vĩnh Phúc... 

Điều này cho thấy tham nhũng ở một bộ phận cán bộ, kể cả người đứng đầu, đã rất nghiêm trọng. Bên cạnh đó việc giám sát cán bộ, nhất là giám sát người đứng đầu ở đây đã bị xem nhẹ, thậm chí có sự nể nang, các cơ quan ở địa phương không dám thực hiện giám sát người đứng đầu.

Qua vụ việc này, các cơ quan chức năng cần có đánh giá lại vấn đề này và phải nâng cao công tác giám sát với cán bộ, đảng viên. 

Trong đó phải phát huy vai trò của MTTQ, tai mắt của nhân dân trong giám sát đối với cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Cùng với đó thực hiện công tác phê bình, tự phê bình một cách nghiêm túc, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khi phát hiện dù đó là ai, ở cương vị nào.

PGS.TS LÊ QUỐC LÝ (nguyên phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh):

Cần phá vỡ vòng tròn câu kết quan chức và doanh nghiệp

Đây không phải là việc chỉ xảy ra ở Vĩnh Phúc mà qua các vụ án, vụ việc bị phanh phui, xử lý thời gian qua cho thấy nó đã xảy ra ở nhiều nơi. Như ở Quảng Ngãi, Phú Thọ trong chính vụ Phúc Sơn, Bắc Giang vụ Thuận An hay ở Bắc Ninh, Đồng Nai, Bình Dương... trước đó. 

Do vậy qua đây phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, nhất là giám sát với người đứng đầu ở địa phương. Bên cạnh đó tăng cường giáo dục, phát huy tính nêu gương, trách nhiệm của những người đứng đầu.

Một điều cốt lõi cũng cần thấy qua vụ Phúc Sơn và nhiều vụ khác chính là cán bộ, nhất là người đứng đầu ở địa phương như bà Hoàng Thị Thúy Lan, cựu bí thư được giao quyền lực lớn nhưng thiếu tu dưỡng, thoái hóa, biến chất, câu kết móc ngoặc với doanh nghiệp để tạo thành các nhóm lợi ích, thậm chí rất lớn. 

Có khi doanh nghiệp bỏ ra 10 cho quan chức nhưng lợi thu lại đến 100. Còn quan chức có khi nhờ doanh nghiệp "nuôi" lại được phát triển lên và tiếp tục quay lại hỗ trợ doanh nghiệp. Đó là vòng tròn lợi ích.

Để phá vỡ vòng tròn câu kết, móc ngoặc thì điều đầu tiên phải công khai, minh bạch, nhất là liên quan đấu thầu.

Không thể để tình trạng mập mờ, vì sức ép của người nọ, người kia để cho doanh nghiệp nào đó được trúng thầu hay được chỉ định thầu vô lý. Quan trọng hơn là phải làm tốt công tác tổ chức cán bộ, luân chuyển cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu.

Bộ Công an tiếp tục điều tra sai phạm của các cá nhân liên quan vụ Phúc Sơn

Cơ quan điều tra nhận định vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn là điển hình cho việc nhà thầu thi công cấu kết, thông đồng, móc ngoặc với chủ đầu tư dự án nhằm trục lợi. Sai phạm của các cá nhân liên quan vụ án tiếp tục được điều tra.