Bà Trịnh Thị Hồng Vân - chủ tịch hội đồng thành viên Công ty Yến sào Khánh Hòa
Nhân dịp này, bà Trịnh Thị Hồng Vân, chủ tịch hội đồng thành viên Công ty Yến sào Khánh Hòa, chia sẻ về tiềm năng, lợi thế của ngành yến sào Việt Nam cũng như định hướng phát triển.
* Nghề khai thác yến sào ở Khánh Hòa vừa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sự kiện này có ý nghĩa như thế nào đối với Công ty Yến sào Khánh Hòa, thưa bà?
Bà Trịnh Thị Hồng Vân: Đây là niềm vinh dự lớn của Công ty Yến sào Khánh Hòa và toàn thể người dân tỉnh Khánh Hòa. Gần 700 năm qua, nghề này đã được cộng đồng gìn giữ, phát triển thành một nghề truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa.
"Tri thức khai thác và chế biến Yến sào Khánh Hòa" được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ngày 10-12-2024 không chỉ ghi nhận giá trị lịch sử mà còn khẳng định tiềm năng kinh tế - xã hội của ngành yến sào. Với chúng tôi, đây là động lực để công ty tiếp tục bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, đồng thời nâng tầm thương hiệu Yến sào Khánh Hòa trở thành biểu tượng quốc gia, từ di sản địa phương vươn ra thế giới.
Khai thác yến sào tại đảo yến thiên nhiên Khánh Hòa
* Nghề khai thác yến sào từ đảo yến thiên nhiên có những nét độc đáo nào so với các hình thức khác, theo bà?
Bà Trịnh Thị Hồng Vân: Khai thác yến sào từ đảo yến thiên nhiên là một nghề đặc biệt, đòi hỏi người làm nghề phải có kỹ thuật cao, trí tuệ và yêu nghề. Họ luôn tìm cách để đảm bảo tuyệt đối an toàn, bảo đảm tổ yến khai thác được nguyên vẹn, đạt chất lượng cao.
Yến sào ở Khánh Hòa được khai thác hằng năm 2 kỳ, kỳ I vào tháng 3-4 và kỳ II vào tháng 7-8 âm lịch, dưỡng chim sau khi khai thác kỳ II nhằm đảm bảo sản lượng thu hoạch tổ yến và duy trì sự phát triển bầy đàn chim yến. Đó là tri thức được truyền qua hàng thế kỷ, kết hợp giữa kinh nghiệm dân gian và khoa học hiện đại, tạo nên giá trị độc đáo mà yến nuôi không thể có.
Tôi tự hào nói rằng Khánh Hòa là "cái nôi" của nghề yến sào Việt Nam, là trung tâm mà các địa phương khác có thể học hỏi để phát triển ngành này.
* Quản lý số lượng đảo và hang yến lớn như vậy chắc chắn rất phức tạp. Công ty đã làm gì để bảo tồn và phát triển tài nguyên này, không chỉ ở Khánh Hòa mà còn ở các địa phương khác?
Bà Trịnh Thị Hồng Vân: Quản lý và khai thác 173 hang yến với 33 đảo, công ty được Tổ chức Kỷ lục Châu Á vinh danh là đơn vị quản lý số lượng hang đảo yến nhiều nhất và sản lượng yến sào đảo thiên nhiên lớn nhất châu Á, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa đạt kỷ lục châu Á về đặc sản quà tặng Khánh Hòa đã thể hiện vai trò trung tâm của Khánh Hòa trong nghề khai thác yến sào tại Việt Nam và khu vực châu Á.
Công ty có đội ngũ quản lý bảo vệ đảo hơn 800 người có chuyên môn nghiệp vụ cao, phối hợp với hệ thống giám sát công nghệ cao để bảo vệ các đảo yến. Chúng tôi không chỉ khai thác mà còn bảo tồn, phát triển quần thể đàn chim yến. Công ty cũng đã áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao sản lượng và chất lượng yến sào đảo yến thiên nhiên Khánh Hòa.
Cùng với đó, công ty còn thực hiện liên kết hỗ trợ, khôi phục, phát triển các đảo, hang yến thiên nhiên tại các tỉnh duyên hải từ Quảng Bình đến Côn Đảo, vực dậy tiềm năng phát triển các hang đảo yến ở Khánh Hòa và trên toàn quốc.
Tôi tin rằng nếu cả nước cùng chung tay, nghề yến sào đảo thiên nhiên sẽ không chỉ là đặc sản của Khánh Hòa mà còn là tài sản chung của Việt Nam. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi chính sách đồng bộ từ trung ương, đầu tư vào nghiên cứu và nâng cao ý thức cộng đồng về bảo tồn.
* Công ty đã đầu tư nghiên cứu khoa học như thế nào để nâng tầm sản phẩm yến sào từ đảo yến thiên nhiên?
Bà Trịnh Thị Hồng Vân: Nghiên cứu khoa học là chìa khóa để chúng tôi nâng cao giá trị yến sào đảo thiên nhiên và đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Trong những năm qua, tôi đã trực tiếp chủ trì nhiều đề tài, như "Nghiên cứu quy trình sản xuất dịch chiết cô đặc giàu hoạt tính chống oxy hóa từ yến sào", "Xây dựng quy trình sản xuất sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ tinh chất yến sào"… nhằm mang đến các sản phẩm giàu dinh dưỡng, hỗ trợ sức khỏe và sắc đẹp. Những nghiên cứu này không chỉ gia tăng giá trị kinh tế mà còn khẳng định chất lượng vượt trội của yến sào đảo thiên nhiên.
Chúng tôi đang tiếp tục đầu tư vào phòng thí nghiệm, hợp tác với các chuyên gia trong và ngoài nước để phát triển thêm các sản phẩm chiến lược. Mục tiêu là đưa yến sào Khánh Hòa từ một sản phẩm truyền thống thành biểu tượng của khoa học và sáng tạo, chinh phục cả những thị trường khó tính nhất.
Phân loại và sơ chế yến sào
* Với vai trò lãnh đạo, bà định hướng thế nào để nghề khai thác yến sào tiếp tục phát triển, đặc biệt khi Khánh Hòa là trung tâm?
Bà Trịnh Thị Hồng Vân: Tôi luôn đặt mục tiêu kép: vừa bảo tồn di sản, vừa phát triển kinh tế bền vững. Chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng thị trường quốc tế; đồng thời đầu tư nghiên cứu để tạo ra các sản phẩm mới từ yến sào đảo thiên nhiên. Nhưng cốt lõi vẫn là bảo vệ và phát triển các hang đảo yến. Tôi muốn Khánh Hòa trở thành hình mẫu, nơi tri thức khai thác yến sào được lưu truyền và nâng cấp qua từng thế hệ, kết hợp giữa truyền thống và công nghệ.
Về dài hạn, tôi hy vọng nghề yến sào đảo thiên nhiên không chỉ phát triển ở Khánh Hòa mà còn lan tỏa đến các tỉnh ven biển khác. Điều này không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn tạo thêm việc làm, nâng cao đời sống cho người dân ven biển.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay