Dự án phải thật sự cần thiết mới được thu hồi đất

Đó là một trong những kiến nghị được Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nêu trong báo cáo thẩm tra dự thảo Luật đất đai (sửa đổi), trình bày sáng 9-6.

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị rà soát quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Theo đó, không quy định theo cách dẫn chiếu sang quy định tại các điều, khoản khác mà có quy định cụ thể, rõ ràng ngay tại điều 79 dự thảo luật.

Theo ông Thanh, Ủy ban Kinh tế nhất trí với các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để điều tiết chênh lệch giá trị tăng thêm từ đất do thay đổi quy hoạch, đầu tư kết cấu hạ tầng, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và nhà đầu tư.

Đồng thời đồng tình các trường hợp thu hồi đất để bảo đảm điều kiện thực hiện dự án đầu tư sử dụng đất, từ dự án đầu tư sẽ tạo ra nguồn thu mới cho ngân sách nhà nước, đem lại lợi ích tổng thể cho toàn dân, toàn xã hội.

Bên cạnh đó, đề nghị tiếp tục rà soát các quy định tại các điểm, khoản khác của điều 79, bảo đảm đầy đủ, rõ ràng. Việc thu hồi đất trong các trường hợp này chỉ được thực hiện khi gắn với dự án cụ thể.

Dù vậy, ông Thanh nêu có ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu quy định chặt chẽ về xác định phạm vi "vùng phụ cận" liền kề với dự án điểm kết nối giao thông và tuyến giao thông, khi xác định dự án điểm giao thông kết nối và tuyến giao thông phải xác định đồng thời dự án tại vùng phụ cận để thu hồi đất thực hiện dự án.

Mặt khác, đề nghị rà soát điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng bảo đảm tuân thủ quy định Hiến pháp.

Cần xác định các dự án thu hồi phải được quy định trong luật và yêu cầu các dự án đó phải là trường hợp "thật cần thiết".

"Các trường hợp dự án nhà ở thương mại sử dụng đất ở, đất khác, đất phi nông nghiệp có thể xem xét để chủ đầu tư đang có quyền sử dụng đất thực hiện hoặc chủ đầu tư thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất để thực hiện", ông Thanh nêu.

Trước đó, trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết dự thảo Luật đất đai hoàn thiện gồm 16 chương, 263 điều. Trong đó tăng 5 mục, bổ sung mới 40 điều, bỏ 13 điều so với dự thảo lấy ý kiến nhân dân.

Về thu hồi, trưng dụng đất, theo ông Khánh, đây là nội dung nhận được nhiều ý kiến của nhân dân. Tiếp thu các ý kiến, dự thảo luật đã sửa đổi toàn bộ nội dung của điều 79.

Theo đó, Nhà nước thu hồi đất để làm các dự án phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế, xã hội.

Quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất đối với các loại công trình công cộng từng lĩnh vực, cũng như thu hồi đất để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp.

Ngoài ra, thu hồi ở một số trường hợp thật cần thiết khác như làm dự án nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản, xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm, dự án lấn biển, dự án nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp, nhà ở cho lực lượng vũ trang...

Đồng thời, rà soát làm rõ hơn các trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh tại điều 78 và các trường hợp thu hồi đất do vi phạm để phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan.

Quy định đất ở mới được làm dự án là 'đeo tròng' làm khó doanh nghiệp?

Quy định chủ đầu tư có loại đất khác (không có đất ở) dù phù hợp quy hoạch sử dụng đất vẫn không được làm dự án nhà ở đang trở thành "vòng kìm" gây khó cho doanh nghiệp, khiến hàng trăm dự án "đắp chiếu".