Đọc sách để biết "con voi - cuộc sống"

Quyển sách thay đổi cuộc đời

Phóng to

Bạn trẻ đặt câu hỏi với các diễn giả tại buổi tọa đàm sáng 7-12 ở nhà sách Fahasa Tân Định (Q.3) - Ảnh: Hải Thi

Vào đề đơn giản là vậy nhưng buổi tọa đàm “Chúng ta đang đọc gì?” diễn ra sáng 7-12 tại nhà sách Fahasa Tân Định (Q.3, TP.HCM) đã gợi mở nhiều vấn đề hơn dự kiến.

Các diễn giả khách mời: nhạc sĩ Trần Tiến, nhà văn Nguyễn Danh Lam, bạn trẻ Đặng Huỳnh Mai Anh, MC Quỳnh Hương cùng gần 200 bạn trẻ đã ngồi lại trò chuyện chân tình, thẳng thắn về sách, về cách những con chữ đến với thực tế cuộc sống. Buổi tọa đàm là hoạt động của chuỗi chương trình “Quyển sách thay đổi cuộc đời” do Công ty điện tử Samsung phối hợp cùng báo Tuổi Trẻ, nhà sách Fahasa, Nhà xuất bản Trẻ tổ chức.

Nhiều cách “chạm” vào trang sách

Như cách ví von của nhạc sĩ Trần Tiến: tình yêu có năm đường bảy lối, sách cũng có hàng ngàn cách “chạm ngõ” mỗi cuộc đời. Với thế hệ của người nghệ sĩ du ca thì đọc sách là thước đo tri thức, bàn cân phẩm giá nên thanh niên có không thích đọc... cũng phải đọc. “Đọc để có chuyện mà nói với người ta, để không bị khinh thường. Thời ấy, nhà không có sách chỉ là căn nhà hoang. Người không có chữ thì mặt mũi vô hồn” - ông chia sẻ. Vậy mà từ cái sự “đặt đâu ngồi đó” của thời thế, ông đọc sách rồi ngấu nghiến sách, mê đắm sách. Ba năm đầu vào Sài Gòn, người thanh niên Trần Việt Tiến không làm gì ngoài đọc cho bằng hết 200 đầu sách. Bằng vốn liếng đó, người nhạc sĩ rút tỉa một kinh nghiệm và có lời khuyên người trẻ khi tiếp cận sách: mỗi tác giả, mỗi quyển sách chỉ phóng chiếu một góc cạnh cuộc sống. Tựa thầy bói mù xem voi chỉ biết rõ một bộ phận của voi. Phải nhờ đến hàng chục, thậm chí hàng trăm “ông thầy bói” mới biết đích xác hình dạng con voi - cuộc sống như thế nào. “Thế giới mênh mông, các bạn không đọc hết được thì thích cái gì đọc cái đó. Đọc ít, nhưng phải đọc ngấu nghiến để hiểu để thấm chứ không nên đọc theo kiểu học trò dài lưng tốn vải, chỉ biết đọc mà không biết làm gì từ những kiến thức đã đọc”, ông nói.

Nhà văn Nguyễn Danh Lam lại chia sẻ với các bạn trẻ một cách đọc khác. Anh cho biết lịch đọc một ngày của anh tương tự phần đông người trẻ hiện nay: sáng lướt Facebook, đọc đủ thứ tin tức “tình tiền tù tội” trên báo mạng rồi mới đến những quyển sách cần thiết, yêu thích. Anh cho rằng việc đọc sách cũng như ăn uống, mỗi người một khẩu vị, tuy nhiên nếu chỉ chăm chăm ăn những món khoái khẩu sẽ gây mất cân bằng dinh dưỡng tâm hồn. Ngược lại với nhạc sĩ Trần Tiến, anh khuyên bạn trẻ hãy đọc nhiều. Có thể đưa ra tiêu chuẩn mỗi ngày/tuần/tháng đọc được bao nhiêu trang sách. Chỉ đọc và để tâm thức làm phần việc lắng đọng.

Bạn Mai Anh lại gây “sốc” các bậc tiền bối khi tiết lộ sự thật bản thân từng... cực kỳ lười đọc sách! Câu chuyện của Mai Anh cũng là điển hình cho cách ứng xử ơ hờ và bề nổi của phần đông người trẻ với sách: thích vào nhà sách... ngắm bìa sách, sau khi lượn một vòng thì tậu một hai quyển cho ra vẻ trí thức, về nhà sắp ngay ngắn lên kệ để khách tới thăm nghĩ mình thông thái! Cô bạn nói thật lòng: “Giới trẻ như mình bây giờ gần như không có thời gian ngồi xuống cho một việc rất sâu sắc là đọc sách. Tụi mình thích lướt Facebook. Chỉ mất 5-10 giây để đọc một status và thấy rất hấp dẫn vì đó là chuyện của bạn bè mình”.

Những con chữ quyến rũ

Trước câu chuyện của Mai Anh, MC Quỳnh Hương và hai vị diễn giả khác cũng thừa nhận giới trẻ hiện nay có nhiều sự lựa chọn thú vị ngoài sách. Truyền hình, Internet, nổi cộm gần đây nhất là mạng xã hội đã kéo giãn đáng kể khoảng cách giữa sách và người trẻ. Nhưng không phải vì vậy mà sách “tắc đường” tìm đến hồn người.

Mai Anh nhớ lại cơ duyên đã thay đổi một cô bé lười đọc thành một cô nàng thích sách, thậm chí cầm bút viết sách. Lần đó, bạn ngồi cùng một người chị, nghe chị kể Một mình ở châu Âu của nữ văn sĩ Phan Việt. Bạn bị thu hút bởi cách chị đọc quyển sách: đọc đến đâu, chị nhắm mắt và tưởng tượng chính bàn chân mình đang đặt từng bước lên mảnh đất châu Âu, sống bằng cuộc đời và cảm xúc của nhân vật. “Nghe chị ấy kể, mình thích đến nỗi muốn chạy ù về nhà đọc ngay. Từ đó trở đi, mình bắt đầu yêu thích cảm giác khám phá nhiều cuộc đời khác nhau từ những trang sách”, Mai Anh kể. Với trường hợp của Mai Anh, không phải một quyển sách mà là một người yêu sách đã thay đổi lề thói, cuộc sống của cô bạn. Đó cũng là mong muốn của những người làm chương trình “Quyển sách thay đổi cuộc đời”: mong mỗi độc giả yêu sách sẽ là một hạt mầm nhân tình yêu với sách, với tri thức cho cộng đồng.

Nhiều băn khoăn về sách đã được các bạn trẻ tham dự tọa đàm đặt ra với ba diễn giả. Trong số đó, câu hỏi của bạn Huy (sinh viên năm 3 ĐH Hoa Sen) thể hiện nổi bật sự khác biệt trong cách đọc sách của thế hệ trẻ ngày nay với cha ông xưa: “Đọc sách số và đọc sách in khác nhau thế nào?”. Chia sẻ của nhạc sĩ Trần Tiến với Huy là: nếu bạn đọc để lấy thông tin, sách số là lựa chọn ưu tiên vì sự phong phú, nhanh nhạy. Tuy nhiên, nếu đọc là để lắng, để sống, công nghệ hiện đại không thể sánh được những trang sách giấy. Ông đưa ra hình ảnh: “Khi cúi xuống trang sách, máu dồn lên não, cảm xúc với con chữ cũng tròn vẹn hơn. Mình cảm thấy yêu thương đến mức muốn đưa tay vuốt ve từng chữ. Ngược lại, ngước lên nhìn màn hình máy tính chỉ thấy màn hình lạnh ngắt, cảm xúc với cuộc đời, số phận nhân vật cũng ít nhiều phai nhạt”.

Dường như đúng với bộc bạch của ông Nguyễn Văn Đạo, phó tổng giám đốc Công ty điện tử Samsung, từ đầu chương trình: “Chỉ với sách, con người mới sống được nhiều cuộc đời”. Mở ra những tưởng tượng và trải nghiệm vô biên là sức quyến rũ chỉ có ở những trang sách.

------------------------------------

* Tin bài liên quan: