Đặc phái viên Steven Witkoff, "ngôi sao mới" trên các bàn đám phán ngừng bắn của Mỹ - Ảnh: AFP
Xuất phát điểm là tỉ phú, nhà đầu tư và phát triển bất động sản, ông Steven Witkoff (67 tuổi) đang dần khẳng định vị thế của mình trên sàn đấu ngoại giao. Ông liên tục xuất hiện trong các bàn đàm phán ngừng bắn tại Trung Đông trước đó và bây giờ là Nga - Ukraine.
Từ Gaza đến Ukraine
Theo Đài CNN, trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024 của ông Trump, ông Witkoff đã đóng vai trò là nhà ngoại giao cá nhân cho nhà tỉ phú, tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán với một số đối thủ hàng đầu trong Đảng Cộng hòa.
Trong tháng đầu tiên sau khi ông Trump nắm chính quyền, ông Witkoff đã thay ông chủ Nhà Trắng đi khắp thế giới, gặp gỡ các nhà lãnh đạo, trong đó có Tổng thống Nga Vladimir Putin.
“Chiến tích” đầu tiên của ông Witkoff trong thời gian đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Trump là thúc đẩy đàm phán ngừng bắn ở Dải Gaza.
Ngày 15-1, Israel và tổ chức Hồi giáo người Palestine Hamas chính thức đạt được thỏa thuận ngừng bắn sau 15 tháng xung đột. Đến cuối tháng 1, đặc phái viên phụ trách vấn đề Trung Đông của Mỹ Witkoff đã trở thành quan chức Chính phủ Mỹ đầu tiên đến thăm Dải Gaza sau nhiều năm.
Sau đó đến đầu tháng 2, tỉ phú Witkoff bất ngờ gặp Tổng thống Nga Putin trong một cuộc gặp riêng. Phát biểu tại một hội nghị đầu tư ở thành phố Miami (bang Florida, Mỹ) hồi tháng 2-2025, ông Witkoff tiết lộ ông dành cả buổi họp để phát triển tình bạn, phát triển mối quan hệ với Tổng thống Putin.
Theo báo New York Times, ông Witkoff dường như đã thấy thoải mái với nhà lãnh đạo Nga, dù cả hai chỉ mới gặp nhau lần đầu tiên.
Tờ báo này nhận định việc tiếp cận Tổng thống Nga Putin là nhiệm vụ không dễ dàng, khiến ngay cả một nhà ngoại giao lão luyện cũng “hít thở không thông”. Bởi trước khi trở thành nhà lãnh đạo nước Nga, ông Putin từng là một điệp viên tình báo.
Cuộc gặp này đã giúp Washington trao đổi thành công một số tù nhân với Matxcơva, bao gồm Marc Fogel, công dân Mỹ đang thụ án tù tại Nga về hành vi buôn lậu cần sa.
Trở thành ‘ông hoàng đàm phán’
Trả lời Đài NBC News sau cuộc đàm phán ở Dải Gaza, một nhà ngoại giao Trung Đông mô tả ông Witkoff là một nhà đàm phán cứng rắn, nhưng vẫn bộc lộ những điểm mềm mỏng.
Truyền thông nước Mỹ cũng gọi ông Witkoff là một đặc phái viên chuyên đàm phán ngoại giao với phong cách như một “ông trùm bất động sản” đi giao dịch.
Khi đó, ông Witkoff đã thể hiện sự đồng cảm với những bậc cha mẹ mất con trong cuộc xung đột, bất kể là người Israel hay Palestine, thông qua câu chuyện mất con của chính ông. Ông Witkoff đã không ngần ngại chia sẻ câu chuyện về cậu con trai Andrew - người qua đời ở tuổi 22 vào năm 2011 vì dùng thuốc giảm đau OxyContin quá liều.
Ở câu chuyện Nga - Ukraine, ông Witkoff từng thể hiện góc nhìn khác biệt khi phản bác ý kiến cho rằng Nga là “kẻ xâm lược nguy hiểm”. Trả lời trên Đài CNN vào tháng 2-2025, ông Witkoff nói rằng việc Matxcơva triển khai chiến dịch quân sự ở Ukraine do “bị khiêu khích”.
Một số ý kiến cho rằng phát biểu khác lạ của ông Witkoff đã cho thấy sự mềm dẻo và quan điểm "thông thoáng", dễ chịu, nhẹ nhàng hơn.
Tại cuộc họp hôm 11-3, ông Witkoff cùng với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã có mặt tại cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Nga và Ukraine ở thành phố Jeddah, Saudi Arabia. Tuy nhiên, truyền thông Mỹ không khỏi thắc mắc về sự vắng mặt của đặc phái viên Tổng thống Trump về Nga - Ukraine Keith Kellogg tại cuộc đàm phán ở Saudi Arabia.
Giới quan sát cho rằng đặc phái viên Kellogg dường như đã bị “cho ra rìa” bởi quan điểm có phần “diều hâu”, cứng nhắc về Nga. Trước đó, ông Kellogg là người liên tục thúc đẩy Washington bơm thêm viện trợ quân sự cho Ukraine, cũng như luôn cố gắng đảm bảo an ninh để giúp Kiev có thể ngồi vào bàn đàm phán với Matxcơva ở vị thế của “kẻ nằm trên”.
Hai nguồn thạo tin của CNN tiết lộ Matxcơva đã ám chỉ rằng họ muốn đàm phán với tỉ phú Witkoff hơn đặc phái viên Kellogg. Trái lại, phía Nhà Trắng đã bác bỏ tin đồn này.
Trả lời CNN, một số người từng tham dự các cuộc họp chung với ông Witkoff miêu tả vị tỉ phú người Mỹ gốc Do Thái là người tốt bụng nhưng thẳng tính, là “một phiên bản lịch sự hơn” của Tổng thống Trump, là một người quảng giao, là người biết sử dụng “đòn bẩy giao tiếp” đúng lúc giúp làm dịu lại một số cuộc đàm phán đầy căng thẳng.
Các nguồn tin thân cận của Tổng thống Trump cũng cho biết ông Trump sớm tin rằng ông Witkoff đã rèn luyện kỹ năng đàm phán của mình thông qua sự nghiệp bất động sản.
Các chuyên gia cũng nhận định ông Witkoff có lợi thế hơn các viên chức cấp cao khác của Tổng thống Trump ở điểm ông Witkoff đã quen biết ông Trump từ lâu, và biết rõ “đường đi nước bước” của ông Trump.
Vẫn đương đầu với chỉ trích
Dù khiến thế giới kinh ngạc về tài đàm phán, nhưng “ông trùm bất động sản” Witkoff cũng đối mặt với không ít chỉ trích và nghi ngờ.
Sau chia sẻ ông gặp Tổng thống Putin để kết bạn, ông Witkoff đã khiến không ít người đặt ra câu hỏi về mục đích thật sự của vị tỉ phú này khi gặp nhà lãnh đạo nước Nga, cũng như nội dung của cuộc gặp kéo dài ba tiếng rưỡi giữa họ.
Ngoài ra, ông Witkoff còn vấp phải nhiều ý kiến trái chiều khi thể hiện sự ủng hộ Tổng thống Trump, sau khi ông Trump tiết lộ kế hoạch Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza, tái định cư người Palestine ở các nước khác và biến dải đất này thành "Riviera của Trung Đông", giống như vùng Riviera nổi tiếng dọc bờ Địa Trung Hải vốn thu hút nhiều du khách.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay