24/06/2025 08:38 GMT+7

Doanh nghiệp Nhật kêu cứu vì thuê khu đất ở Đà Nẵng vướng pháp lý

THÁI BÁ DŨNG

Một doanh nghiệp Nhật Bản với 2.000 lao động thuê khu đất rộng gần 20.000m2 tại Khu công nghiệp Hòa Khánh (Đà Nẵng) để mở nhà máy dập thép.

Các thủ tục đã gần đi đến khâu cuối cùng thì bỗng bị tắc lại bởi ngành chức năng cho rằng khu đất giao dịch "dính" pháp lý.

Ngày 12-6, có mặt tại khu đất rộng 2ha trên giấy tờ đang trong tình trạng có giao dịch chuyển nhượng giữa bên mua là Công ty TNHH Morito Đà Nẵng và bên bán là Công ty TNHH MTV Tôn Đông Á Đà Nẵng là cảnh đìu hiu.

20.000m2 đất bị bỏ không vì vướng pháp lý

Khu đất nằm ngay trục đường chính, vuông vức, hạ tầng bài bản, có nhiều nhà xưởng sẵn sàng sản xuất nhưng vẫn đang trong tình trạng bỏ không. Khu vực có người duy nhất chỉ là gian nhà phía trước ngay cổng ra vào, dùng để bảo vệ cơ sở vật chất.

Nói với Tuổi Trẻ, bà Lê Thị Hồng Thủy - giám đốc điều hành Morito Đà Nẵng - cho biết là giám đốc người Việt đại diện cho công ty để xúc tiến các thủ tục mua khu đất 2ha này từ Tôn Đông Á, bà rất áy náy vì tới nay việc chưa xong.

"Rất khó để thuyết phục và giải thích cho lãnh đạo tập đoàn phía Nhật Bản thấu hiểu tình thế hiện nay. Chúng tôi vừa một mặt gửi đơn, kiến nghị chính quyền Đà Nẵng tháo gỡ, mặt khác vừa phải nói cho lãnh đạo tập đoàn hiểu rằng ở Việt Nam có những khó khăn khác biệt như vậy, doanh nghiệp cần chờ đợi và chia sẻ" - bà Thủy nói.

Trong đơn gửi bí thư Thành ủy Đà Nẵng cùng lãnh đạo chính quyền, Morito Đà Nẵng cho biết đơn vị này thành lập năm 2010 và có hai dự án sản xuất với khoảng 2.000 công nhân tại Khu công nghiệp Hòa Khánh, quận Liên Chiểu.

Với nhu cầu mở rộng đầu tư, tháng 10-2020 sau thời gian tìm hiểu Morito Đà Nẵng đã xúc tiến các thủ tục mua lại khu đất và tài sản trên khu đất rộng 2ha từ Công ty TNHH MTV Tôn Đông Á Đà Nẵng.

Lỗi do ai?

Trước những thiệt hại vì giao dịch ách tắc, Morito Đà Nẵng đã nhiều lần gửi kiến nghị tới các ngành chức năng, lãnh đạo Đà Nẵng.

Ngày 18-4, Tổng lãnh sự quán Nhật Bản tại Đà Nẵng cũng tiếp nhận kiến nghị từ Morito và có văn bản đề nghị Đà Nẵng có các đốc thúc để cấp giấy chứng nhận đầu tư mới, tháo gỡ để Morito tiếp nhận khu đất 2ha đi vào sản xuất.

Tại buổi đối thoại giữa các doanh nghiệp với Ban Quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng sáng 23-5, đại diện Morito Đà Nẵng một lần nữa nêu các khó khăn và đề nghị chính quyền có giải pháp tháo gỡ.

Liên quan hồ sơ đất mà Dazico cho các đối tác thuê (trong đó có 2ha đất của Tôn Đông Á), ngày 10-1-2025 các ngành chức năng của Đà Nẵng đã mời các bên đến làm việc để làm rõ việc Daizico cho thuê lại đất tại Khu công nghiệp Hòa Khánh.

Tại đây Thanh tra Đà Nẵng cho biết năm 2000 Đà Nẵng ra quyết định thành lập Daizico là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Nhà nước. Theo thẩm quyền, Daizico được TP Đà Nẵng cho thuê đất với phương thức trả tiền thuê hằng năm, đơn vị này khi ký hợp đồng cho các đối tác thuê cũng phải thực hiện theo nguyên tắc này.

Trong kết luận của Thanh tra Đà Nẵng có nêu Daizico đang cho hàng trăm doanh nghiệp thuê đất tại Khu công nghiệp Hòa Khánh, trong đó có nhiều doanh nghiệp thuê theo hình thức trả tiền một lần (tương tự như Tôn Đông Á).

Ban đầu Tôn Đông Á ký hợp đồng với Daizico và trả tiền thuê đất hằng năm. Tới 2017, trên cơ sở văn bản của UBND TP Đà Nẵng, Daizico và Tôn Đông Á đã ký phụ lục hợp đồng với nội dung trả tiền một lần cho toàn bộ thời gian thuê đất (từ 2017 đến 2046) với tổng số tiền gần 10 tỉ đồng. Tôn Đông Á đã chồng đủ tiền vào tháng 3-2017.

Thanh tra Đà Nẵng cho rằng việc Daizico được Nhà nước ký hợp đồng thuê đất hằng năm nhưng sau đó lại cho các đơn vị thuê trả tiền một lần là không đúng quy định. Hành vi này phải khắc phục hậu quả bằng cách yêu cầu bên thuê và bên cho thuê (Daizico và các đối tác) phải ký lại hợp đồng đúng với nguyên tắc ban đầu là thuê trả tiền hằng năm.

Theo Morito Đà Nẵng, những vướng mắc về pháp lý này dùng dằng tới nay giữa các đơn vi từ trước, trong khi quá trình mua đất của Tôn Đông Á phía Morito không được cảnh báo hoặc thông tin đầy đủ khiến doanh nghiệp lãnh đủ.

Điều đáng nói là trong hồ sơ khi mua lại đất của Tôn Đông Á, Morito cũng được cung cấp văn bản số 3309 ngày 8-9-2016 của UBND TP Đà Nẵng. Văn bản này do ông Trần Phước Sơn, chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng, thay mặt ký với nội dung cho phép Tôn Đông Á trả tiền thuê đất một lần cho toàn thời gian cho thuê tính từ 2017.

Daizico Đà Nẵng nói gì?

Giải trình với ngành chức năng, Daizico Đà Nẵng viện dẫn văn bản số 3309 ngày 8-9-2016 của UBND TP Đà Nẵng và cho rằng việc đơn vị ký phụ lục hợp đồng cho thuê đất điều chỉnh với phương thức trả tiền một lần đối với Tôn Đông Á "không phải là hành vi cố tình vi phạm Luật Đất đai 2013 mà là thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của ban quản lý, UBND TP Đà Nẵng", "chấp hành theo quyết định của UBND TP".

Trong quá trình làm việc, các doanh nghiệp - trong đó có Tôn Đông Á - cũng cho rằng việc ký hợp đồng thuê đất trả tiền một lần với Daizico cũng không phải lỗi từ doanh nghiệp. Do đó các đơn vị đề nghị cơ quan chức năng khi xử lý vụ việc phải trên cơ sở đảm bảo quyền lợi cho các bên, không làm ảnh hưởng tới môi trường đầu tư chung.

Từ đây Daizico Đà Nẵng đề nghị chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đồng ý để đơn vị này ký hợp đồng cho thuê đất thu tiền một lần với các khu đất đã cho thuê trước đó. Nói với Tuổi Trẻ ngày 13-6, đại diện Morito Đà Nẵng cho biết đơn vị này vẫn đang đợi câu trả lời cuối cùng từ TP Đà Nẵng.