 |
| Tiến trình bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ Nguồn: TRẦN PHƯƠNG - Đồ họa: TẤN ĐẠT |
* Lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam trước đây cụ thể là gì?
- GS Zach Abuza: Cấm vận vũ khí mà Washington áp dụng với Hà Nội là một lệnh cấm theo luật của Mỹ, trong đó ngăn các công ty, tập đoàn vũ khí Mỹ bán các thiết bị quân sự hoặc các phụ tùng thay thế cho Việt Nam.
Lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ đối với Việt Nam đã được áp dụng từ năm 1975, đến nay đã hơn 40 năm. Đây có thể coi là di sản lớn cuối cùng của sự thù địch song phương thời kỳ chiến tranh lạnh và là một trong những điều “bất thường” trong quan hệ Việt - Mỹ vốn đã được bình thường hóa từ năm 1995.
* Ý nghĩa của việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí lần này là gì, thưa ông?
- Đây là một quyết định đúng đắn của Mỹ dù theo tôi nó diễn ra quá chậm. Trong năm cuối cùng ở Nhà Trắng cùng với việc trút bỏ áp lực tái tranh cử, Tổng thống Obama đã quyết tâm sửa chữa những sai lầm trong chính sách đối ngoại của Mỹ, bằng cách bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, bình thường hóa quan hệ với Cuba và là tổng thống Mỹ đầu tiên thực hiện chuyến thăm biểu tượng đến Hiroshima (Nhật Bản), nơi hứng chịu quả bom nguyên tử đầu tiên của Mỹ.
Việc tổng thống dỡ bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam còn giúp thúc đẩy quan hệ song phương. Dù vẫn còn các tiếng nói chỉ trích Việt Nam trong Quốc hội Mỹ nhưng thật sự cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều ủng hộ Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí cho Việt Nam...
Tuy nhiên, tôi không tin rằng sẽ có những đơn hàng vũ khí lớn giữa Mỹ và Việt Nam khi lệnh cấm vận được bãi bỏ hoàn toàn. Theo tôi, vũ khí Nga rất chất lượng và phù hợp với ngân sách của Việt Nam hơn.
Hơn nữa, Nga cũng giúp huấn luyện Việt Nam sử dụng các loại vũ khí mà Hà Nội mua từ Matxcơva. Quá trình Buôn bán quân sự nước ngoài của Mỹ (FMS) cũng rất phức tạp. Tôi dự đoán Mỹ sẽ bán cho Việt Nam các loại vũ khí như máy bay tuần tra hàng hải, các loại vũ khí chống tàu ngầm, do thám...
Điều quan trọng là nếu Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí thì sẽ khiến cho Việt Nam cảm thấy rằng Mỹ có “niềm tin” với Việt Nam.
|
* Ông Lê Bàng (nguyên thứ trưởng Bộ Ngoại giao): 3 lợi ích của việc Mỹ bỏ cấm vận vũ khí Trước đây, khi thượng nghị sĩ John McCain và các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ nói họ ủng hộ Washington dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí thì đó đã là thắng lợi rồi. Giờ thì cuối cùng người Mỹ cũng đã chính thức dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí với Việt Nam thì càng thắng lợi hơn. Theo tôi, có ba lợi ích chính mà Việt Nam nhận được sau quyết định bỏ cấm vận vũ khí của phía Mỹ. Một là, về luật thì việc dỡ bỏ cấm vận cho thấy hai nước đã hoàn toàn bình thường hóa, góp phần làm đòn bẩy đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới. Hai là, việc mua được vũ khí của Mỹ sẽ giúp Việt Nam tăng cường năng lực quân sự, nhất là trong lĩnh vực an ninh hàng hải, giúp Việt Nam bảo vệ chủ quyền biển đảo. Ba là, việc bãi bỏ cấm vận giúp Việt Nam tiếp cận khoa học kỹ thuật cao nhất đó chính là quy trình chế tạo vũ khí. Cả ba điều này đều có lợi cho Việt Nam. Ngoài ra, khi Mỹ đồng ý bán vũ khí cho Việt Nam thì các đồng minh của Mỹ như Nhật và Israel cũng sẽ bán vũ khí cho Việt Nam, giúp Việt Nam có nhiều lựa chọn hơn. Bởi vì khi Mỹ bán vũ khí cho Nhật và Israel thì họ cũng cấm bán cho bên thứ ba nếu như bên thứ ba đó không phải bạn của Mỹ. Việt Nam đã đề nghị Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí lâu rồi. Theo tôi còn nhớ là ta đề nghị việc này 10 năm trước đây, từ thời của Thủ tướng Phan Văn Khải. |
>> Xem những hình ảnh đặc sắc từ chuyến thăm Việt Nam của ông Obama TẠI ĐÂY
Đăng ký tại đây
Bình luận hay